Hơn 1 tháng qua, sự việc BQL di tích dựng 12 bia đá bị phát hiện vi phạm tại di tích cấp quốc gia đặc biệt Khu lăng mộ và đền thờ các vị vua triều Trần, Thái Bình nhận được sự quan tâm của đông đảo công luận. Cho tới chiều 31-5 vừa qua, 6 tấm bia còn lại mới được tháo dỡ, di dời (gồm 3 tấm bia đá ốp kim loại đồng và 3 tấm bia đá).
Như ĐĐK đã phản ánh, vào thời điểm trước lễ hội mùa Xuân năm 2014, BQL di tích huyện Hưng Hà cho dựng 6 tấm bia, nội dung văn bia bằng tiếng Việt. Cụ thể, 3 tấm bia đồng ốp dập nổi chữ "Dụ Lăng - Phần mộ vua Trần Thánh Tông - (1240-1290) - Phần Trung”; "Chiêu Lăng - Phần mộ vua Trần Thái Tông - (1217-1277) - Phần Đa” và "Đức Lăng (Lăng Quy Đức) - Phần mộ vua Trần Nhân Tông - (1258-1308) - Phần Bụt ”. Ba tấm bia đá xanh dựng cạnh 3 tấm bia ốp đồng này khắc chìm tóm tắt tiểu sử, công tích của các vị vua như đã nêu, nội dung trên văn bia trích dẫn từ "Đại Việt sử ký toàn thư”, nhưng không ghi Nhà xuất bản, năm xuất bản… Trên 3 văn bia ốp đồng đặt dựng vào đầu năm 2014, huyện Hưng Hà (tỉnh Thái Bình) đã tự ý định danh cho các vị vua nằm dưới gò mộ khi chưa có kết quả nghiên cứu khoa học cụ thể nào.
Đáng chú ý, với 6 tấm bia vừa được dỡ bỏ, ông Nguyễn Công Khanh, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện Hưng Hà, kiêm Trưởng BQL di tích đền Trần cho rằng: 6 bia đá đó đã có trong hồ sơ di tích cấp quốc gia đặc biệt khi đề nghị Bộ VHTT&DL công nhận.
Trước đó, trong văn bản số 1746/BVHTTDL-TTr (ngày 7-5) của Bộ VHTT&DL đã chỉ rõ những sai phạm đối với việc đặt dựng 6 tấm bia: "Việc BQL di tích quốc gia đặc biệt Khu lăng mộ và đền thờ các vị vua triều Trần, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình, tự ý đặt 3 bia đá và 3 bia đá ốp chất liệu kim loại đồng vào khu vực bảo vệ I của di tích sau khi xếp hạng di tích cấp quốc gia mà chưa có sự đồng ý của cơ quan chức năng và không thực hiện đúng các trình tự thủ tục theo quy định đã vi phạm pháp luật về di sản văn hóa”. Bộ chủ quản đề nghị UBND tỉnh Thái Bình chỉ đạo Sở VHTT&DL, UBND huyện Hưng Hà, BQL Khu di tích quốc gia đặc biệt đền Trần tháo dỡ, di dời 6 tấm bia (3 bia đá và 3 bia đá ốp đồng; khởi dựng trước lễ hội mùa Xuân năm 2014) và 6 tấm bia đá khác (được khởi dựng vào các ngày 17, 18 và ngày 19-4-2015) ra khỏi khuôn viên di tích trước ngày 15-5.
Công tác tháo dỡ, di dời bia được BQL di tích đền Trần Thái Bình thực hiện từ ngày 7 đến 10-5. Tuy nhiên, ở đợt tháo dỡ đầu tiên, BQL di tích đến Trần chỉ tháo dỡ được 6 tấm bia đặt trước đền Thánh, đền Mẫu, đền thờ các vị vua triều Trần và 3 gò mộ các vua triều Trần. Sau đó, Bộ tiếp tục đề nghị UBND tỉnh Thái Bình chỉ đạo Sở VHTT&DL, BQL di tích đền Trần tiếp tục tháo dỡ, di dời 6 tấm bia còn lại ra khỏi khuôn viên di tích, trước ngày 31-5.
Từ sự việc lùm xùm nói trên cho thấy, vấn đề quản lý di tích ở các địa phương cần phải được Bộ chủ quản xốc lại nhằm ngăn chặn mọi vi phạm, mọi hành động có thể làm tổn hại tới di tích. Hơn nữa, với những di tích đã được cấp bằng quốc gia hay đặc biệt, Bộ cần rà soát kỹ hơn trong quá trình xét duyệt hồ sơ, tránh sự đã rồi.
