Ngắm cây thị trăm tuổi ở xứ “đá đỏ” Quỳ Châu, Nghệ An

26/07/2022 10:48

Theo dõi trên

Cư dân xứ “đá đỏ” Qùy Châu (Nghệ An) khá ưa thích trồng thị. Nơi đây có những cây thị tuổi đời hàng trăm năm vơi chu vi lên đến hàng chục mét.

img-9624-1658797334.JPG
Cây thị ở bản Nật Trên xã Châu Hoàn được người dân nơi đây xem như một báu vật

Bản Nật Trên, xã Châu Hoàn, huyện Quỳ Châu, tỉnh Nghệ An có hai cây thị tuổi đời lên đến mấy trăm năm. Cây bé hơn ở trong khuôn viên ngôi trường làng và bị trói chặt bởi một cây si. Cây lớn đứng sừng sững trên ngọn đồi, nơi có địa thế cao nhất bản cạnh nhà văn hóa cộng đồng. Cạnh gốc thị có một ngôi miếu thờ nhỏ. Người ta chỉ hương khói vào những dịp đặc biệt. Trong quan niệm tâm linh của người Thái ở Nghệ An, ngôi đền bản là nơi thờ phụng chung và thường được đặt dưới gốc cổ thụ. 

img-9643-1658797334.JPG

Cây thị lớn trên ngọn đồi cạnh nhà văn hóa được dân bản Nật trên gọi là “Có Pụ” với hàm nghĩa chỉ cái cây thiêng, nơi trú ngụ của ma bản. Gốc cây có chu vi khoảng 10m, chiều cao hơn 20m. Tán lá xòe rộng chiếm non nửa không gian khuôn viên nhà văn hóa cộng đồng.

Theo một cao niên, ở bản Nật Trên từng có 3 cây thị. Chúng chỉ cách nhau một quãng vài chục mét tạo thành thế tam giác. Thế nhưng hiện có một cây do một nhà dân đến dựng cạnh đó sợ gây nguy hiểm đã chặt hạ cách đây hơn chục năm. Hiện vẫn còn gốc cây cụt đang mọc lên những mầm chồi mới.

img-9620-1658797334.JPG

Ông Vi Ngọc Dũng, một cư trong bản cho hay từ nhiều thế hệ nay cây thị trong khuôn viên nhà văn hóa cộng đồng bản Nật Trên cũng là cổ thụ lớn nhất vùng có vị trí đặc biệt nhất đối với người dân.

Người ta tin rằng “Có Pụ” - cách gọi sùng kinh đối với cây thị là nơi trú ngụ của người cai quản làng bản, gần giống với quan niệm về thanh hoàng của người miền xuôi. Vị thần này quản lý linh hồn của tất cả những người đang sống trong cộng đồng từ sơ sinh đến người già cả.

img-9647-1658797334.JPG

Hàng năm, vào ngày 16 tháng 2 âm lịch, dân bản Nật Trên thường tổ chức lễ cúng bản cạnh gốc cây thị. Ngày này, cả bản nghỉ việc nương rẫy, đồng áng chú tâm lo việc tâm linh. Mỗi nhà làm một mâm cúng đến ngôi miếu bản cạnh cây thị dâng lễ vật lên ma bản, ma rừng núi, khe suối.

Sau lễ cúng người ta tập trung về nhà một người đứng đầu trong bản mở hội rượu cần, thường là nhà của trưởng bản hoặc bí thư chi bộ. Gần đây người dân trong bản chọn nhà văn hóa cộng đồng làm nơi hội hè. Cư dân uống rượu cần, mùa sạp, đánh chiêng cạnh cây thị cổ thụ.

Hữu Vi
Bạn đang đọc bài viết "Ngắm cây thị trăm tuổi ở xứ “đá đỏ” Quỳ Châu, Nghệ An" tại chuyên mục Di sản. Chuyên trang của Tạp chí điện tử Văn hóa và Phát triển.