Đại hội V Hội Di sản Văn hóa Việt Nam: Dấu mốc phát triển mới trong nhiệm kỳ 2025 - 2030

Dự Đại hội có đại diện Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội; đại diện Vụ Tổ chức phi chính phủ (Bộ Nội vụ); lãnh đạo các cục, vụ chức năng thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL); nguyên lãnh đạo Bộ VHTTDL và Hội Di sản Văn hóa Việt Nam; cùng đông đảo đại diện các cơ quan, tổ chức, phóng viên báo chí Trung ương và Hà Nội.

Trình bày báo cáo tổng kết nhiệm kỳ 2020 - 2025 và phương hướng nhiệm kỳ 2025 - 2030, TS Nguyễn Thế Hùng, Phó Chủ tịch Hội nhiệm kỳ IV, nhấn mạnh: nhiệm kỳ qua ghi dấu bước phát triển quan trọng của Hội Di sản Văn hóa Việt Nam trên nhiều phương diện.

Về công tác tổ chức, từ thời điểm Đại hội nhiệm kỳ IV (tháng 8-2020) với 10.050 hội viên, đến nay Hội đã có 11.691 hội viên, tăng 1.641 hội viên. Trong nhiệm kỳ, Hội thành lập 1 liên chi hội, 15 chi hội, 1 câu lạc bộ; kết nạp 3 hội cấp tỉnh, thành phố; tiếp nhận 2 doanh nghiệp trực thuộc và củng cố bộ máy lãnh đạo của một trung tâm.

Tính đến thời điểm hiện tại, hệ thống tổ chức của Hội gồm: 11 hội cấp tỉnh, thành phố; 6 liên chi hội; 11 câu lạc bộ; 117 chi hội; 16 hội viên tổ chức; 18 đơn vị và doanh nghiệp trực thuộc.

Trong nhiệm kỳ IV, hoạt động chuyên môn của Hội phát triển mạnh, đa dạng và đi vào chiều sâu. Từ năm 2022, Hội tham gia trực tiếp và gián tiếp vào quá trình xây dựng Luật Di sản văn hóa (sửa đổi). Đáng chú ý, Hội đã tổ chức Tọa đàm “Góp ý Dự thảo Luật Di sản văn hoá (sửa đổi)” (2024) với sự tham gia của 40 chuyên gia, đại diện cơ quan Quốc hội, Cục Di sản văn hóa và Vụ Pháp chế (Bộ VHTTDL).

Ngoài ra, Hội còn tham gia nhiều hội đồng thẩm định, góp ý các dự thảo luật, văn bản quy phạm pháp luật; tư vấn một số đề án quan trọng như Đề án phát triển thành phố Việt Trì thành “Thành phố lễ hội về với cội nguồn dân tộc Việt Nam”; góp ý Quy hoạch chi tiết và thiết kế đô thị của thành phố Đà Lạt; gửi kiến nghị tới UBND quận Hoàn Kiếm về phương án thiết kế công trình Km số 0 tại Hồ Hoàn Kiếm.

Hội cũng chủ động tham gia các diễn đàn quốc tế và các hoạt động hợp tác như Hội nghị khu vực châu Á - Thái Bình Dương kỷ niệm 50 năm Công ước UNESCO 1970; Hội nghị thông tin công tác đối ngoại nhân dân; Hội thảo xây dựng Hồ sơ khoa học Quần thể di tích Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc trình UNESCO ghi danh Di sản Văn hóa thế giới...

Hội Di sản Văn hóa Việt Nam đã tổ chức và phối hợp tổ chức hàng loạt hội thảo, tọa đàm về những vấn đề thời sự của lĩnh vực di sản như nhận diện giá trị di sản, hoàn thiện cơ chế chính sách, giáo dục và truyền thông di sản, bảo vệ di sản gắn với phát triển bền vững, phát huy vai trò chủ sở hữu tư nhân.

Đặc biệt, năm 2023, lần đầu tiên Hội phối hợp tổ chức Cuộc thi vẽ tranh “Di sản văn hóa Việt Nam qua hội họa”, thu hút đông đảo sinh viên mỹ thuật và họa sĩ trẻ. Cuộc thi có tổng giải thưởng hơn 1 tỉ đồng, trưng bày 100 tác phẩm tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.

Năm 2025, Cuộc thi lần thứ II tiếp tục được tổ chức với sự tài trợ độc quyền của Công ty Cổ phần Kỹ thuật Công nghiệp Á Châu và sự bảo trợ truyền thông của Cổng Thông tin điện tử Chính phủ, dự kiến trao giải và triển lãm vào tháng 11 – 12/2025.

Hội đã hỗ trợ nhận diện giá trị và xây dựng hồ sơ khoa học cho các bộ sưu tập lớn, tiêu biểu như của nhà sưu tập Trần Đình Thăng (Hải Phòng) và Đào Danh Đức (TP Hồ Chí Minh). Đến nay, 15 hiện vật trong bộ sưu tập của ông Thăng đã được công nhận là Bảo vật quốc gia.

Quỹ Hỗ trợ bảo tồn di sản văn hoá Việt Nam tổ chức nhiều hoạt động phong phú: sự kiện “Đổi mới và Bảo tồn di sản trong thế giới số”, hợp tác truyền thông di sản với TikTok, triển lãm thực tế ảo, triển lãm bảo vật số hóa, chương trình “Nét đẹp Việt – Chạm vào Di sản”…

Câu lạc bộ Di sản Áo dài Việt Nam cũng tích cực quảng bá hình ảnh áo dài tại nhiều tỉnh, thành và ở nước ngoài.

Công tác truyền thông về di sản được tăng cường qua hệ thống báo chí của Hội, nòng cốt là Tạp chí Thế giới Di sản (in và điện tử) và Tạp chí Vietnam Heritage.

Trong bối cảnh báo in gặp nhiều khó khăn, Tạp chí Thế giới Di sản vẫn duy trì xuất bản đều đặn, không ngừng nâng cao tính chuyên nghiệp, mở rộng ảnh hưởng và thu hút đông đảo công chúng, đặc biệt là giới trẻ.

Tạp chí Vietnam Heritage tiếp tục tổ chức Cuộc thi Ảnh Di sản Việt Nam – sự kiện đã có uy tín nhiều năm, góp phần quảng bá hình ảnh đất nước, con người và di sản tới bạn bè quốc tế.

Bên cạnh những kết quả nổi bật, báo cáo cũng nêu một số hạn chế: Chưa thiết lập được chế độ báo cáo, thông tin thường xuyên từ cơ sở về Trung ương Hội. Hiệu quả hoạt động của một số đơn vị chưa cao. Việc phát triển tổ chức hội cấp tỉnh, thành phố còn chậm và thiếu đồng đều.

Tại Đại hội, 7 tham luận của các tổ chức cơ sở Hội đã chia sẻ kinh nghiệm, đánh giá tình hình và đề xuất nhiều giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động trong nhiệm kỳ tới.

Đại hội đã bầu Ban Chấp hành Hội Di sản Văn hóa Việt Nam nhiệm kỳ V gồm 75 ủy viên và Ban Kiểm tra gồm 5 ủy viên.

Tại Phiên họp thứ nhất, Ban Chấp hành đã bầu 13 Ủy viên Thường vụ, đồng thời bầu các chức danh lãnh đạo chủ chốt. Chủ tịch Hội: PGS.TS Đỗ Văn Trụ. Các Phó Chủ tịch: TS Nguyễn Thế Hùng (kiêm Tổng Thư ký). ThS Tô Văn Động. ThS Trịnh Thanh Giảng.