Tổng thể ngôi nhà cổ - Ảnh: kienthuc.net.vn
Nhà ở của Đốc phủ sứ Nguyễn Văn Hải là một di tích kiến trúc độc đáo cuối thế kỷ XIX, có lịch sử hình thành và phát triển khá phong phú. Đây là nơi bà Trần Thị Sanh (vợ của Anh hùng dân tộc Trương Định) xây dựng vào năm 1860 và sinh sống.
Ngôi nhà chữ đinh ba gian lợp lá. Năm 1864, Trương Định tuẫn tiết, bà Sanh vào chùa quy y, giao quyền trông nom ngôi nhà cho con riêng Dương Thị Hương và rể là Tri Huyện Trường Bình.
Sau khi ông bà này qua đời, ngôi nhà để lại cho con gái Huỳnh Thị Điệu và chồng là Đốc phủ sứ Nguyễn Văn Hải.
Từ năm 1895 - 1900, Nguyễn Văn Hải cho xây dựng thêm tiền sảnh theo kiểu “roman” và xây hai nhà vuông ở hai bên để người làm công ở. Đến năm 1909 - 1917, nhà được tu bổ thêm, xây tường rào sắt Tây 3 bên và phần sau xây lẫm lúa to lớn.
Nhìn từ bên ngoài, tiền sảnh đậm chất kiến trúc phương Tây, trên các đầu cột và vòm cửa chạm nổi hoa văn dây nho. Khi vào bên trong, người ta thấy rõ sự pha trộn hài hòa giữa văn hóa Pháp - Việt. Các bộ liễn đối được khảm xà cừ óng ánh. Trên đố cửa, vòm cửa và các bao lam chạm khắc nhiều đề tài khác nhau như hoa, bướm, chim, chùm nho, con cáo, con dơi... Từ trên xuống dưới, từ trong ra ngoài còn khá nguyên vẹn.
Nét đặc sắc trong kiến trúc của nhà Đốc Phủ Hải là tiền sảnh xây bằng gạch kiểu phương Tây nhưng bên trong lại là những cấu trúc gỗ đậm nét truyền thống - ẢNh: kienthuc.net.vn
Giường Thất Bảo chạm nổi hoa lá và khảm xà cừ - Ảnh: kienthuc.net.vn
Hiện ngôi nhà còn lưu giữ nhiều đồ dùng quý hiếm như tủ, ghế khảm xà cừ, bàn đá cẩm thạch, đồ sứ Trung Hoa và VN thế kỷ 18... Giường thất bảo khảm xà cừ chạm nổi hoa lá. Trong không gian Á Đông của ngôi nhà còn có khá nhiều vật dụng của phương Tây như những hộp đèn, chiếc tủ mang nhãn hiệu Pháp, đèn treo trần nhà kiểu châu Âu... Nhiều đồ gỗ trong nhà đều được sản xuất theo phong cách cổ điển Pháp được các nghệ nhân thời bấy giờ chạm nổi hoặc khảm xà cừ.
Nhờ sự pha trộn Đông - Tây trong lối kiến trúc độc đáo và sự giao thoa văn hóa Pháp - Việt trong nội thất, nhà Đốc phủ Hải không những nổi tiếng ở Gò Công mà còn được nhiều nơi biết đến, thậm chí nhiều người nước ngoài đến tham quan và bày tỏ sự ngưỡng mộ vẻ đẹp của ngôi nhà. Ít có nơi nào được nhiều nhà sản xuất phim và các đài truyền hình trong nước quan tâm, chọn bối cảnh để quay phim như nhà Đốc phủ Hải, nhất là những phim mô tả cuộc sống của người dân Nam bộ ở giai đoạn cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20.
Từ năm 1895 - 1900, Nguyễn Văn Hải cho xây dựng thêm tiền sảnh theo kiểu “roman” và xây hai nhà vuông ở hai bên để người làm công ở. Đến năm 1909 - 1917, nhà được tu bổ thêm, xây tường rào sắt Tây 3 bên và phần sau xây lẫm lúa to lớn.
Tiền sảnh của nhà Đốc Phủ Hải làm theo kiểu Châu Âu, trên các đầu cột và vòm cửa chạm nổi hoa văn dây nho - Ảnh: kienthuc.net.vn
Nét đặc sắc trong kiến trúc của nhà Đốc Phủ Hải là tiền sảnh xây bằng gạch kiểu phương Tây nhưng bên trong lại là những cấu trúc gỗ đậm nét truyền thống - ẢNh: kienthuc.net.vn
Giường Thất Bảo chạm nổi hoa lá và khảm xà cừ - Ảnh: kienthuc.net.vn
Nhờ sự pha trộn Đông - Tây trong lối kiến trúc độc đáo và sự giao thoa văn hóa Pháp - Việt trong nội thất, nhà Đốc phủ Hải không những nổi tiếng ở Gò Công mà còn được nhiều nơi biết đến, thậm chí nhiều người nước ngoài đến tham quan và bày tỏ sự ngưỡng mộ vẻ đẹp của ngôi nhà. Ít có nơi nào được nhiều nhà sản xuất phim và các đài truyền hình trong nước quan tâm, chọn bối cảnh để quay phim như nhà Đốc phủ Hải, nhất là những phim mô tả cuộc sống của người dân Nam bộ ở giai đoạn cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20.
Linh Linh (Tổng hợp)
