Ngày 11/11, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh Võ Trọng Hải ký văn bản số 7595/UBND-GT1 gửi Bộ Giao thông vận tải về việc đề xuất khẩn trương đầu tư đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông đoạn Bãi Vọt - Hàm Nghi (dài 36 km) và đoạn Hàm Nghi - Vũng Áng (dài 54 km) bằng phương thức đầu tư công.
Theo UBND tỉnh Hà Tĩnh, để đẩy nhanh tiến độ triển khai tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam đoạn qua Hà Tĩnh, tạo điều kiện phát huy tiềm năng, lợi thế của Khu kinh tế Vũng Áng, cảng Vũng Áng - Sơn Dương, Quốc lộ 12, Quốc lộ 8 và các cửa khẩu quốc tế đi Lào..., giảm tải, hạn chế tai nạn giao thông trên tuyến Quốc lộ 1 và phát huy được hiệu quả các đoạn cao tốc Hà Hội - Bãi Vọt đã và đang thi công.
Vì vậy UBND tỉnh Hà Tĩnh kính đề nghị Bộ Giao thông vận tải thống nhất, báo cáo Chính phủ đồng ý chủ trương đầu tư dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông đoạn Bãi Vọt - Hàm Nghi và đoạn Hàm Nghi - Vũng Áng bằng phương thức đầu tư công và ưu tiên bố trí nguồn vốn để tỉnh chủ động, sớm triển khai công tác giải phóng mặt bằng, góp phần đẩy nhanh tiến độ khi thực hiện dự án.
Trong văn bản gửi Bộ GTVT, ông Võ Trọng Hải, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh cho biết, hiện nay địa phương này đang đẩy nhanh việc triển khai Khu kinh tế Vũng Áng. Đây là một trong 8 Khu kinh tế trọng điểm ven biển quốc gia được tập trung đầu tư phát triển, với thế mạnh: Công nghiệp thép và cơ khí, chế tạo; năng lượng; Cảng biển nước sâu và dịch vụ Logistic; với vị trí nằm trên hành lang các tuyến hàng hải quốc tế, trục hành lang kinh tế Đông - Tây trong tiểu vùng sông Mekong (GMS), với hạt nhân là dự án Khu liên hợp gang thép và cụm cảng nước sâu Vũng Áng - Sơn Dương, các dự án điện, ...
Đến nay, tại Khu kinh tế Vũng Áng có 146 dự án đã và đang được đầu tư, gồm: 57 dự án có vốn đầu tư nước ngoài với số vốn đăng ký 13,589 tỷ USD và 89 dự án đầu tư trong nước với số vốn đăng ký 48.721 tỷ đồng. Các dự án lớn đã hoàn thành đi vào hoạt động như: Khu liên hợp gang thép và cảng Sơn Dương Formosa Hà Tĩnh (Giai đoạn 1: Nhà máy liên hợp gang thép công suất 7,5 triệu tấn/năm; cảng nước sâu Sơn Dương cho tàu 30 vạn tấn); Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng I (công suất 1.200 MW); Tổng kho xăng dầu, khí hóa lỏng Vũng Áng, Khu công nghiệp Vũng Áng 1....
Trong đó, hiện nay đang thi công xây dựng Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng II công suất 1.200MW (gần 2,5 tỷ USD), chuẩn bị khởi công Nhà máy sản xuất Cell Pin của tập đoàn Vingroup (gần 500 triệu USD) và đang hoàn thiện, lập quy hoạch kêu gọi đầu tư xây dựng phát triển tổ hợp công nghiệp ô tô (với quy mô dự kiến 13 tỷ USD); đang xúc tiến đầu tư phát triển hạ tầng khu công nghiệp, tổ hợp điện khí Vũng Áng III, hạ tầng đô thị, du lịch dịch vụ,...vv.
Khu kinh tế Vũng Áng đã, đang và sẽ là động lực, tạo đột phá phát triển, thúc đẩy liên kết vùng Bắc Trung Bộ, trở thành một trung tâm công nghiệp nặng quan trọng của khu vực Bắc Trung Bộ và cả nước.
Với nhu cầu đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông kết nối phục vụ cho thu hút đầu tư, phát triển của Khu kinh tế Vũng Áng trong thời gian tới, trong điều kiện tuyến Quốc lộ 1 qua địa bàn tỉnh Hà Tĩnh đã bắt đầu bị hư hỏng, xuống cấp và có những bộc lộ quá tải, tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây mất an toàn giao thông và hạn chế khả năng lưu thông hàng hóa trên trục dọc Bắc - Nam cũng như ảnh hưởng đến sự kết nối với trục Đông - Tây qua Quốc lộ 8, Quốc lộ 12 đến cửa khẩu quốc tế Cầu Treo, cửa khẩu Cha Lo.
Chính vì vậy, việc sớm đầu tư hoàn thành các đoạn cao tốc Bãi Vọt - Hàm Nghi, Hàm Nghi - Vũng Áng để kết nối với Khu kinh tế Vũng Áng là hết sức cần thiết và cấp bách.
Về hình thức đầu tư các dự án đường cao tốc hiện nay, UBND tỉnh Hà Tĩnh cho biết là hiện Bộ GTVT đang đề xuất theo phương thức đầu tư công và PPP. Tuy vậy, theo báo cáo của Bộ GTVT việc đầu tư đường cao tốc theo phương thức PPP ngoài những lợi thế nhất định, thì từ thực tiễn triển khai các dự án trong thời gian qua cho thấy vẫn còn có những khó khăn, còn tiềm ẩn nhiều rủi ro nên chưa thể khẳng định chắc chắn thành công, dẫn đến ảnh hưởng rất lớn đến tiến độ thực hiện dự án (chưa thu hút được các nhà đầu tư có tiềm lực về tài chính, các tổ chức tín dụng hiện nay khó khăn trong cân đối nguồn vốn, thời gian thu hồi vốn kéo dài...).
Đặc biệt, do trên Quốc lộ 1 đoạn qua tỉnh Hà Tĩnh không còn các trạm thu phí vì vậy cao tốc đoạn Bãi Vọt - Hàm Nghi, Hàm Nghi - Vũng Áng bằng phương thức PPP là khó khả thi.
Được biết, trước đó vào ngày 6/11, Bộ GTVT đã có Tờ trình số 11792/TTr – BGTVT đề nghị Thủ tướng Chính phủ thông qua nội dung Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 – 2025 để trình Quốc hội xem xét quyết định chủ trương đầu tư.
Theo đó, Bộ GTVT đề xuất triển khai đầu tư khoảng 729 km đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông chia thành 12 dự án thành phần vận hành độc lập. Trong số này có 4 dự án thành phần triển khai theo phương thức PPP, gồm các đoạn: Bãi Vọt - Hàm Nghi (dài 36 km, tổng mức đầu tư 7.588 tỷ đồng), Hàm Nghi - Vũng Áng (dài 54 km, tổng mức đầu tư 10.707 tỷ đồng); đoạn Chí Thạnh - Vân Phong và Vân Phong - Nha Trang; 8 dự án thành phần còn lại đầu tư công gồm đoạn: Vũng Áng - Bùng, Bùng - Vạn Ninh và Vạn Ninh - Cam Lộ, Quảng Ngãi - Hoài Nhơn, Hoài Nhơn - Quy Nhơn, Quy Nhơn - Chí Thạnh, Cần Thơ - Hậu Giang, Hậu Giang - Cà Mau.
Theo tính toán, tổng mức đầu tư của Dự án là 148.492 tỷ đồng tỷ đồng, bao gồm vốn nhà nước khoảng 131.217 tỷ đồng, vốn huy động ngoài ngân sách khoảng 17.275 tỷ đồng. Đối với phần vốn Nhà nước, giai đoạn 2021 – 2025 cần khoảng 91.851 tỷ đồng (khoảng 70%), phần còn lại khoảng 39.365 tỷ đồng (khoảng 30%) sẽ chuyển tiếp bố trí giai đoạn 2026 – 2030.
Phần vốn nhà nước cần bố trí giai đoạn 2021 - 2025 (khoảng 91.851 tỷ đồng) được đề xuất bố trí từ kế hoạch đầu tư công trung hạn nguồn ngân sách nhà nước giai đoạn 2021 - 2025 theo Nghị quyết số 29/2021/QH15 ngày 28/7/2021 của Quốc hội khoảng 47.169 tỷ đồng, phần còn thiếu khoảng 44.683 tỷ đồng kiến nghị cân đối từ Chương trình phục hồi kinh tế - xã hội.
