Nếu như đến lăng Minh Mạng du khách sẽ ngơ ngác khi đứng trước một phong cảnh quy mô, hoành tráng, kiến trúc rất cân đối, hài hòa, thể hiện sự nghiêm ngắn, quy cũ của một bậc đế vương có những pháp lệnh rất cương quyết, cứng rắn khi ở đỉnh cao nhất của ngôi vị quyền lực; thì lăng Gia Long, vị vua sáng lập ra vương triều Nguyễn lại êm đềm, bí ẩn lẩn khuất trong không gian núi rừng u tịch nằm xa kinh thành Huế. Để đi đến lăng Gia Long, người đi phải trải qua một con đường khó đi, ngằn ngoèo rồi vượt qua cầu phao, tất cả giống như một ma trận giữa chốn núi rừng thâm u.
Án thờ vua Gia Long trong điện Minh Thành
Khu di tích lăng Gia Long là một quần thể lăng tẩm của nhiều người trong hàng quyến thuộc nhà vua với trọng địa là khu lăng mộ vua Gia Long và bà Thừa Thiên Cao Hoàng Hậu.
Toàn bộ khu lăng này là một quần sơn với 42 đồi núi lớn nhỏ có tên gọi riêng, trong đó Đại Thiên Thọ là ngọn lớn nhất được chọn làm tiền án của lăng và là tên gọi chung cho cả quần sơn này: Thiên Thọ Sơn.
Cổng tam quan dẫn vào điện Minh Thành
.gif)
Khu lăng mộ vua Gia Long
Khu lăng mộ vua Gia Long
Lăng bắt đầu được xây dựng từ năm 1814, sau cái chết của bà Thừa Thiên Cao Hoàng Hậu - chính phi của Gia Long, cho đến năm 1820 mới hoàn tất. Đích thân vua Gia Long đã quan sát, duyệt định vị trí quy hoạch và chỉ đạo việc thiết kế cũng như giám sát tiến độ thi công.
Mặc dù ít ai ngó ngàng tới, lăng Gia Long gần như bị bỏ quên giữa không gian núi rừng tĩnh mịch, điều này hình như vị vua xưa đã tiên liệu, bởi chính bản thân ông muốn thế chăng hay là sợ các thế lực thù địch của mình biết đến bởi cả cuộc đời ông là những trang phong ba, bão táp để lại cho hậu thế một câu hỏi lớn về “công và tội”.
Quan Văn, Quan Võ và voi, ngựa đứng chầu phía trước lăng mộ vua Gia Long
Lăng Gia Long là một bức tranh tuyệt vời về sự phối trí giữa thiên nhiên và kiến trúc, trong đó thiên nhiên là yếu tố chính tạo nên nét hùng vĩ của cảnh quan. Đứng trước tam quan điện Minh Thành hay trên sân chầu trước Bảo Thành, nhìn ra núi non trùng điệp, rừng thông hoang vu, thấy thấm thía cái hoành tráng, hùng vĩ mà hoang sơ của lăng Gia Long.
Vua Gia Long sinh năm 1762, mất năm 1819. Lên ngôi năm 1802 là vị hoàng đế đầu tiên khai sáng ra Nguyễn Triều, lập nên một nước Việt Nam thống nhất từ Nam chí Bắc, từ mũi Cà Mau đến Ải Nam Quan như ngày nay.
Ngô Sinh
