Đình Chiên Đàn - Ảnh: Báo Thanh Niên
Trong việc hưởng ứng phong trào Nghĩa hội Quảng Nam, đình Chiên Đàn là nơi tuyển quân, thu nhận quân lương khí giới của phong trào. Nơi đây còn diễn ra các buổi diễn thuyết do cụ Huỳnh Thúc Kháng, Phan Châu Trinh tổ chức để hô hào đoàn kết, đấu tranh đòi giảm thuế, hưởng ứng phong trào Duy Tân…
Theo tư liệu lịch sử, vùng đất Chiên Đàn xưa thuộc huyện Hà Đông, phủ Thăng Hoa. Để tưởng nhớ công ơn những bậc tiền nhân, tiền hiền, hậu hiền đã có công khai sơn phá thạch lập nên địa hiệu Chiên Đàn, người dân trong làng, trong xã thời ấy đã cùng nhau xây dựng đình Chiên Đàn có quy mô bề thế và đặt tên là “Chiên Đàn xã đình”. Đình nằm trên một khu đất cao, bằng phẳng.
Đình chính được xây dựng theo hình chữ nhất, mặt xoay về hướng đông nam, mái lợp ngói âm dương, hai đầu của mái có trang trí hoa văn tinh xảo với hình tượng “Lưỡng long triều nguyệt” do những người thợ tài hoa làng mộc Văn Hà thi công. Toàn bộ khuôn viên của đình rộng 1.500 m2, riêng ngôi đình chính rộng 500 m2, có đủ chỗ cho trên 100 người. Đình gồm 5 gian, 2 chái với 30 cột bằng gỗ mít to hơn một vòng tay người lớn, 3 gian giữa dùng làm nơi thờ tự.
Bên phải đình có nhà trù (dùng làm nơi để dân đinh canh gác), bên trái là nhà kho đựng lúa, lương thực và tài sản của xã Chiên Đàn…
Phía trước cổng tam quan có nhà võ ca, có mái che lớn như sân khấu để biểu diễn võ và ca hát cho nhân dân thưởng lãm trong những kỳ lễ hội. Tuy nhiên, qua thời gian và chiến tranh tàn phá, nhà võ ca chỉ còn lại dấu vết mấy trụ cột…
Theo thông lệ, cứ đến 14/7 âm lịch hằng năm, cán bộ và nhân dân xã Tam Đàn-huyện Phú Ninh ở mọi nơi khắp miền đất nước lại tề tựu về quê hương dự lễ văn hóa truyền thống đình Chiên Đàn...
Sau nghi lễ cúng đình, dâng hương, Ban Quản trị đình Chiên Đàn tổ chức phát thưởng khuyến học cho các em học sinh trong làng có thành tích học tập tốt trong năm học qua.
Hàn Yên (Tổng hợp)
