Báo cáo cho biết, vào lúc 7 giờ 00 phút, ngày 17/7/2025, Sở VHTTDL nhận được báo cáo về việc xảy ra vụ hỏa hoạn tại di tích quốc gia chùa Báo Quốc, xã Ngự Thiên. Ngay sau đó lãnh đạo Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch, phòng Quản lý Văn hoá, Ban Quản lý di tích tỉnh, Ban Tôn giáo dân tộc - Sở Nội Vụ, đã xuống hiện trường tiến hành kiểm tra, phối hợp với các cơ quan, đơn vị họp với lãnh đạo địa phương để chỉ đạo, bàn các giải pháp khắc phục hậu quả.
Qua kiểm tra thực tế và báo cáo nhanh của UBND xã Ngự Thiên thì vào khoảng 4h30 phút ngày 17/7/2025 sư trụ trì chùa Báo Quốc phát hiện xảy ra sự cố hỏa hoạn tại tòa Tiền đường, chùa Báo Quốc, nhà sư đã gọi điện báo cáo UBND xã Ngự Thiên và Công an xã Ngự Thiên, đồng thời thông báo huy động nhân dân và phật tử gần chùa cũng như trang thiết bị chữa cháy tiến hành các biện pháp dập lửa. Đến 5h30 phút đám cháy được khống chế dập tắt. Nguyên nhân ban đầu dự đoán có thể do chập điện.
Khi đoàn công tác của Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch, Sở Nội Vụ về di tích thì đám cháy đã được dập tắt. Công an tỉnh, công an xã đang tiến hành kiểm tra hiện trường để điều tra xác định nguyên nhân của vụ cháy.
Về thiệt hại ban đầu xác định, 3 gian tòa Tiền đường một số cột bị đã cháy bề mặt, hoành, rui, các cấu kiện vì mái bị cháy toàn bộ. Kết cấu công trình đã rất yếu không còn khả năng chịu lực khiến một phần mái của tòa Tiền đường bị sụp đổ. Toàn bộ tòa Phật điện, nội thất và hệ thống tượng Phật, đồ thờ vẫn còn nguyên vẹn, không bị thiệt hại.
Ngày 18/7/2025, Sở VHTTDL đã ban hành Công văn số 74/SVHTTDL-QLVH, trong đó chỉ đạo UBND xã Ngự Thiên nhanh chóng điều tra, xác định nguyên nhân vụ cháy để có biện pháp xử lý và ngăn chặn tái diễn; xem xét, đánh giá và xác định trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức có liên quan (nếu có) sai phạm trong quá trình quản lý, bảo vệ di tích.
Thực hiện ngay các biện pháp bảo vệ an toàn cho khu vực sảy ra hỏa hoạn, ngăn chặn xâm nhập trái phép, không để xảy ra mất cắp, thất thoát di vật, hiện vật; khắc phục sự cố hỏa hoạn, làm nhà bao che bảo vệ di tích, triển khai ngay các biện pháp chống đỡ, gia cố, gia cường để ngăn chặn di tích khỏi bị sập đổ.
Thống kê chi tiết thiệt hại về tài sản, đồ thờ, đồ tế khí, di vật, hiện vật, kiến trúc và các công trình có liên quan thuộc di tích; lập phương án di chuyển toàn bộ đồ thờ, đồ tế khí và các di vật, hiện vật tại di tích đến vị trí phù hợp để tiến hành bảo quản, giữ gìn, bảo vệ an toàn cho toàn bộ đồ thờ, đồ tế khí, di vật, hiện vật (chụp ảnh, lập sơ đồ bố trí hệ thống tượng pháp, đồ thờ tự làm căn cứ bài trí thờ tự sau khi hoàn thành tu bổ, tôn tạo di tích).
Tăng cường tuyên truyền, giáo dục, định hướng thông tin cho người dân, nhất là thông tin trên internet và mạng xã hội nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ di sản văn hóa, đặc biệt là các di tích tôn giáo.
Kiểm tra, rà soát, củng cố lại toàn bộ hệ thống phòng cháy, chữa cháy tại di tích trên địa bàn, xây dựng và tập huấn các phương án PCCC tại chỗ, nâng cao ý thức phòng ngừa hỏa hoạn cho cán bộ, nhân dân, đảm bảo đáp ứng các yêu cầu về an toàn phòng chống cháy nổ, báo cáo kịp thời, công tác khắc phục hậu quả vụ hỏa hoạn về Sở VHTTDL, đồng thời, lập kế hoạch tu bổ, tôn tạo tôn tạo di tích bao gồm cả việc bảo tồn các công trình bị ảnh hưởng và phục hồi các công trình, các di vật, hiện vật bị hư hỏng (nếu có) nhằm đảm bảo gìn giữ, phát huy các giá trị di sản văn hóa của chùa Báo Quốc.
Về phía UBND xã Ngự Thiên đã nhanh chóng tiến hành thu dọn vệ sinh, di chuyển toàn bộ nội thất, tượng Phật, đồ thờ và các di vật, hiện vật tại di tích đến nhà khách của chùa để bảo quản, giữ gìn.
Thực hiện các biện pháp để chống đỡ, gia cố, gia cường ngăn chặn di tích khỏi bị sập đổ.- Tiến hành làm nhà bao che (bằng tôn) để bảo vệ di tích và cắt cử lực lượng công an và an ninh cơ sở cùng nhà chùa, nhân dân luân phiên trực bảo vệ di tích.
Trong thời gian tới, UBND xã Ngự Thiên sẽ tiếp tục phối hợp với Công an tỉnh xác định, điều tra nguyên nhân gây ra cháy; đánh giá thiệt hại và đề xuất phương án khắc phục sự cố trình UBND tỉnh và Bộ VHTTDL xem xét quyết định.
Sở VHTTDL chỉ đạo các phòng, ban chức năng của Sở phối hợp với UBND xã Ngự Thiên lưu giữ toàn bộ những cấu kiện gỗ chưa bị cháy hết (chụp ảnh chi tiết hiện trường vụ cháy, lập thành hồ sơ ảnh có chú thích cụ thể: phần xây, cấu kiện gỗ, tài liệu, di vật, hiện vật ... làm căn cứ sau này tiến hành trùng tu lại di tích.
Bên cạnh đó, Sở cũng chỉ đạo Ban quản lý di tích tỉnh, UBND các xã trong tỉnh tăng cường công tác quản lý, bảo vệ di tích, đảm bảo luôn có người thường trực tại di tích. Kiểm tra, rà soát, củng cố lại toàn bộ hệ thống phòng cháy, chữa cháy tại các di tích trên địa bàn, xây dựng và tập huấn các phương án PCCC tại chỗ, nâng cao ý thức phòng ngừa hỏa hoạn cho cán bộ, nhân dân, đảm bảo đáp ứng các yêu cầu về an toàn phòng chống cháy nổ. Trong đó đặc biệt chú ý kiểm tra các di tích đang bị xuống cấp, các di tích có kiến trúc gỗ và các di tích là điểm sinh hoạt tôn giáo, tín ngưỡng thường xuyên có đốt hương nến, vàng mã để kịp thời có phương án bảo vệ an toàn cho di tích và khách tham quan.
