Đền Chung Sơn tọa lạc ở lưng chừng núi Chung, xã Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An. Đây được xem là nơi thờ tự trang nghiêm đầu tiên để chúng ta tưởng nhớ và tri ân những hi sinh, công lao to lớn của gia đình Bác đối với quê hương, đất nước.
Ngôi đền linh thiêng được khánh thành vào ngày 16/5/2020 sau 8 năm xây dựng, đúng dịp kỷ niệm 130 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Được biết, đền Chung Sơn có tổng diện tích lên đến hơn 83 hecta với 18 hạng mục công trình, bao gồm: Đền thờ chính, tả hữu vu, nghi môn nội, ngoại, nhà Chuông, nhà Trống, cổng tam quan, bình phong đá, lầu hóa vàng…
Bước chân đến đây, chắc hẳn mỗi người con đất Việt đều sẽ cảm nhận thấy sự tĩnh lặng, tôn nghiêm được toát lên từ công trình kiến trúc mang vẻ đẹp nguyên sơ, đặc trưng không gian văn hóa - lịch sử đất nước.
Những người anh em ruột thịt của Bác, ngoài người em trai út Nguyễn Sinh Xin mất khi mới một tuổi, thì chị cả Nguyễn Thị Thanh và anh trai Nguyễn Sinh Khiêm đều một lòng hoạt động cách mạng, hi sinh cho đất nước mà không lập gia đình.
Đây cũng là công trình đầu tiên được hoàn thành, giữ vai trò xuyên suốt khi kết nối các địa danh nổi tiếng gắn liền với các danh nhân Việt Nam như Đại thi hào Nguyễn Du, các chí sĩ yêu nước: Phan Đình Phùng, Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh; kết nối di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại như câu hò ví, giặm; kết nối tinh hoa ẩm thực dân tộc Việt.
Bình yên ở lưng chừng núi, hòa vào không gian mênh mông thoáng đãng của đất trời, ngôi đền được bao bọc, chở che bởi hàng nghìn cây cổ thụ xanh tươi, quanh năm rợp tỏa bóng mát.
Sở dĩ, đền Chung Sơn được yên vị tại dãy núi Chung cũng bởi đây là nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng gắn bó sâu sắc và tràn đầy những kỉ niệm thời niên thiếu, là nơi nuôi dưỡng những uớc mơ, khát vọng lớn lao của Người.
Với thế lưng tựa núi đầy uy nghi, phía trước là mặt hồ yên ả, ngôi đền không chỉ là nơi thờ tự tôn kính mà còn đầy tiềm năng về một khu du lịch sinh thái cho du khách thập phương mỗi dịp về chiêm bái.
Ngắm nhìn một công trình kiến trúc bề thế, uy nghiêm như vậy, đủ để chúng ta thấy được sức mạnh dân tộc Việt với tinh thần đoàn kết, đồng lòng, chung sức và những giá trị nhân văn cao đẹp.
Đặc biệt, trong những ngày tháng 5, nhân dịp kỉ niệm 134 năm ngày sinh nhật Bác (19/5/1890 - 19/5/2024), mặc dù thời tiết nắng nóng thế nhưng hàng trăm du khách trong và ngoài tỉnh vẫn tới tham quan, thắp hương tưởng nhớ, tri ân gia đình Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Đền Chung Sơn đã và đang là điểm nhấn, điểm đến, tạo nên sự phong phú, đa dạng và hoàn mỹ của quần thể Khu Di tích đặc biệt Quốc gia Kim Liên. Qua đó, đáp ứng tình cảm, sự kính trọng, thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn của dân tộc đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh và những người thân yêu trong gia đình Bác. Đây cũng là địa chỉ du lịch tâm linh, thu hút du khách đến với Nghệ An - vùng đất đã sinh ra và nuôi dưỡng vị lãnh tụ thiên tài cho đất nước.
Giờ đây, mỗi chúng ta khi về với quê hương của Bác, ngoài những địa đã trở nên thân thuộc như di tích quê nội, quê ngoại, hay khu mộ thân mẫu của Người, thì đền Chung Sơn sẽ trở thành một địa chỉ lịch sử văn hóa quan trọng trong hành trình về nguồn của mỗi người con đất Việt cũng như du khách quốc tế.
