Ông Đinh Công Đoán, Phó Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề rèn Đa Sỹ cho biết: “Hiện cả làng Đa Sỹ còn có khoảng 700 lò rèn với khoảng 3.000 lao động làm nghề rèn”. Đó là một con số không nhỏ nếu biết làng nghề rèn Đa Sỹ đã từng một thời vắng tiếng rèn, tiếng tôi sắt thép. Đó là giai đoạn mà nhiều nông cụ như liềm, cuốc, lưỡi hái... phục vụ công tác sản xuất nông nghiệp dần bị thay thế bởi máy móc công nghiệp.
Lúc đó, nhiều lò rèn ở Đa Sỹ phải đóng cửa, nhiều nghệ nhân, công nhân nghề rèn phải bỏ làng đi làm việc khác kiếm kế sinh nhai. Để khôi phục lại nghề truyền thống đã vang danh khắp nước một thời của làng Đa Sỹ, năm 1997 Hiệp hội Rèn Đa Sỹ đã được thành lập, có nhiều hoạt động khôi phục lại nghề rèn. Cùng với đó, nhiều sáng chế, áp dụng khoa học kỹ thuật mới cũng đã được cải tiến, ứng dụng đã dần khôi phục lại phần nào làng nghề rèn Đa Sỹ.
Làng nghề Đa Sỹ đã nổi tiếng từ lâu với danh xưng Dao Kéo Đa Sỹ.
Dù vậy, trước những sự biến thiên của xã hội, nhu cầu dùng đồ sắt, đồ thép làm bằng công nghệ rèn ngày càng vơi giảm... nghề rèn làng Đa Sỹ luôn đối mặt với sự mai một. Gần đây, nghệ nhân Hoàng Văn Chinh đã mở lớp học dạy nghề rèn mang tính trải nghiệm cho các du khách thập phương đã mở lối đi mới, thu hút khách du lịch đến với làng nghề. Theo đó, quy trình làm nghề rèn để tạo ra một sản phẩm dao hay kéo... được tinh giản nhất cho những du khách thập phương có thể thử nghiệm làm nghề rèn. Thậm chí cả những người nước ngoài dù khác biệt về ngôn ngữ, về văn hóa cũng có thể tham gia lớp học rèn này. Ông Chinh bộc bạch: “Đây là một trải nghiệm mới lạ mà không chỉ khách Tây mà cả du khách Việt Nam cũng tỏ ra rất thích thú”.
Sau khi được trải nghiệm các công đoạn mang tính thủ công để làm nên một sản phẩm mang thương hiệu nghề rèn Đa Sỹ, các học viên cấp tốc này còn được cấp chứng chỉ và cầm sản phẩm là những con dao, cây kéo về làm kỷ niệm. Anh Nguyễn Văn Bình, một du khách đã tham gia trải nghiệm với lớp học thú vị này bộc bạch: “Những con dao, cây kéo này là sản phẩm kỷ niệm đầy ý nghĩa trong cuộc đời tôi. Nó không chỉ là đồ handmade chất lượng mà còn là thành quả do chính tôi được các nghệ nhân hướng dẫn làm nên”. Không chỉ tạo ra sản phẩm mang tính lưu niệm ý nghĩa của làng nghề, với phương thức mở lớp học trải nghiệm này, du khách ngày càng đến với làng nghề Đa Sỹ nhiều hơn.
Anh Bảo
