Charlie - “cửa ngõ sinh tử” giữa đại ngàn Trường Sơn
Điểm cao 1015, hay còn gọi là đồi Charlie (Sạc Ly), thuộc địa phận xã Rờ Kơi, huyện Sa Thầy và xã Pô Kô, huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum. Nằm trên dãy núi Ngok Bờ Biêng, phía Tây sông Pô Kô, vị trí chiến lược này từng là pháo đài then chốt trong hệ thống phòng thủ Bắc Tây Nguyên của quân đội Sài Gòn và đồng minh Mỹ.
Với độ cao trên 1.000 mét, Charlie bao quát toàn tuyến hành lang chiến lược từ ngã ba Đông Dương về Kon Tum, kiểm soát tuyến tiếp vận từ Lào, Campuchia vào nội địa miền Nam. Đối phương xem đây là "lá chắn thép", được gia cố bằng hệ thống hầm ngầm, công sự kiên cố, vọng gác dày đặc cùng hỏa lực pháo binh, không quân yểm trợ.
Căn cứ Charlie từng là nơi đóng quân của Tiểu đoàn Dù 11 (Lữ đoàn Dù số 2) - lực lượng tinh nhuệ, thiện chiến nhất của quân đội Sài Gòn. Được huấn luyện theo mô hình Mỹ, trang bị hiện đại, sở hữu hỏa lực mạnh, Charlie là biểu tượng của niềm tin bất khả chiến bại. Tuyên bố đầy kiêu ngạo của địch: “Khi nào nước sông Pô Kô chảy ngược…” chính là hiện thân cho sự chủ quan và duy ý chí trong tư duy chiến lược của họ.
Trận Charlie - đòn đột phá quyết định xoay chuyển cục diện Bắc Tây Nguyên
Tháng 4/1972, dưới sự chỉ đạo của Bộ Tư lệnh Mặt trận B3, Sư đoàn 320A được giao nhiệm vụ mở màn chiến dịch Xuân - Hè bằng trận đánh quyết tử vào Charlie. Trung đoàn 64 do Trung tá Khuất Duy Tiến chỉ huy là mũi chủ công, phối hợp với các Trung đoàn 48, 52, lực lượng đặc công, công binh và pháo binh, tạo thành thế công đa hướng, áp sát cứ điểm địch.
Đêm 12/4/1972, trận đánh bắt đầu bằng loạt pháo kích dữ dội. Trong màn đêm rực sáng bởi ánh pháo, các mũi tiến công đồng loạt tràn lên từ ba hướng Đông - Tây - Nam. Bộ đội ta vượt qua hàng lớp rào kẽm gai, bãi mìn, đánh cận chiến quyết liệt trong hầm hào, giành giật từng ụ súng, từng vị trí trọng yếu.
Sau ba ngày đêm chiến đấu khốc liệt, ta tiêu diệt sở chỉ huy Tiểu đoàn Dù 11, loại khỏi vòng chiến hàng trăm quân địch. Trung tá Nguyễn Đình Bảo - chỉ huy địch - bị tiêu diệt tại hầm chỉ huy. Sáng 15/4/1972, lá cờ Giải phóng tung bay trên đỉnh Charlie - biểu tượng cho sự sụp đổ của tuyến phòng thủ Bắc Tây Nguyên.
“Sạc Ly” - hiệu ứng lan tỏa từ một chiến thắng mang tính bản lề
Ngay sau chiến thắng Charlie, chỉ 9 ngày sau, ngày 24/4/1972, quân ta tiến công thắng lợi vào căn cứ Tân Cảnh - Đăk Tô, tiêu diệt và bắt sống hàng nghìn quân địch, phá hủy nhiều khí tài chiến tranh hiện đại. Toàn bộ hệ thống phòng thủ chiến lược Bắc Tây Nguyên sụp đổ. Cục diện chiến trường miền Nam từ đây bước sang một giai đoạn hoàn toàn mới.
Chiến thắng Charlie không chỉ có ý nghĩa về mặt quân sự, mà còn là đòn giáng mạnh vào ý chí và tinh thần của chính quyền Sài Gòn. Trong điều kiện địa hình hiểm trở, hỏa lực đối phương mạnh, bộ đội ta đã làm nên một thiên anh hùng ca bất diệt - nơi mà từng tấc đất thấm đẫm máu xương và ý chí quật cường của những người con đất Việt.
Charlie hôm nay - điểm đến tri ân và giáo dục truyền thống cách mạng
Không để ký ức lịch sử bị phai nhòa, năm 2017 - 2018, Ban liên lạc truyền thống Đại đoàn Đồng Bằng và cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 320 đã cùng nhau góp gần 1.600 ngày công, vận chuyển hàng nghìn viên gạch, can nước bằng tay, xây dựng hai nhà bia tưởng niệm tại điểm cao 1015 và 1049.
Đây không chỉ là công trình tưởng niệm, mà còn là biểu tượng sống động của tình đồng chí, đồng đội - nơi kết nối các thế hệ bằng máu, mồ hôi và niềm tin vào giá trị lịch sử thiêng liêng.
Năm 2019, UBND tỉnh Kon Tum công nhận điểm cao 1015 là Di tích lịch sử cấp tỉnh. Đến năm 2022, Thủ tướng Chính phủ ký quyết định xếp cả hai điểm cao 1015 (Charlie) và 1049 (Delta) vào quần thể Di tích Quốc gia đặc biệt Chiến thắng Đăk Tô - Tân Cảnh. Đây là sự ghi nhận không chỉ mang tính pháp lý, mà còn khẳng định giá trị lịch sử, giáo dục và tinh thần trường tồn của di tích này.
Một "trường học không giảng đường" giữa đại ngàn Tây Nguyên
Hôm nay, đồi Sạc Ly không chỉ là nơi dừng chân của ký ức, mà đã trở thành một “trường học lịch sử” giữa đại ngàn Trường Sơn. Từng bậc dốc, từng thân cây, từng phiến đá nơi đây như vang vọng lại tiếng súng, tiếng hô xung trận của một thời oanh liệt.
Mỗi bước chân trở về Charlie là một cuộc đối thoại thầm lặng với lịch sử, để nhắc ta nhớ rằng hòa bình hôm nay được đánh đổi bằng máu và nước mắt. Sự hy sinh của những người lính năm xưa không thể bị lãng quên.
Giữa ngàn xanh Trường Sơn lộng gió, đồi Charlie (Sạc Ly) mãi mãi là biểu tượng bất tử của lòng yêu nước, ý chí quật cường và khát vọng độc lập. Chúng ta không được phép vô tâm đi qua, không được phép quên lãng.
