Nhà thờ đại tôn họ Nguyễn Sỹ được xây dựng thời Nguyễn, thờ tự các vị tiên tổ dòng họ. Trong đó có nhiều người đóng góp công lao với dân, với nước, tiêu biểu như: Nguyễn Nhân Mỹ được triều đình nhà Lê phong đến chức Đô Ngự sử Đề sát thập tam đạo, tước Trang lượng hầu.
Đây là chức quan chuyên trách cao nhất trong Ngự Sử đài, phẩm trật ngang với Chánh tam phẩm. Khi ông mất được nhân dân làng Xuân Dương phối thờ ở Văn Thánh, các triều đình ban tặng nhiều sắc phong thần.
Nguyễn Sỹ Dực đậu Tam trường, làm Điển bạ Viện Hàn Lâm, hàm chánh bát phẩm thời Tự Đức, vì có nhiều công lao với dân làng như xây Chùa Hốp, biên soạn hương ước làng Xuân Dương, sau khi ông mất được phong làm phúc thần và dựng bia ghi công trạng...
Tiếp nối truyền thống yêu nước và cách mạng của cha ông, các thế hệ con cháu họ Nguyễn Sỹ tích cực tham gia các phong trào đấu tranh cách mạng, có nhiều công lao đóng góp, được Đảng và Nhà nước ghi nhận.
Tại buổi lễ, đại diện Sở Văn hóa và Thể thao Nghệ An đánh giá cao và ghi nhận các giá trị di sản của địa phương và con cháu dòng họ. Đồng thời đề nghị các cấp, các ngành tại địa phương và con cháu dòng họ Nguyễn Sỹ làm tốt hơn nữa việc bảo tồn và phát huy di tích, thực hiện tốt Luật di sản văn hóa để di tích mãi trường tồn.
