Theo sử sách, năm Đinh Dậu (1837), Thăng Long - Hà Nội xảy ra một vụ cháy khủng khiếp bùng phát, thiêu đốt hơn 1.400 ngôi nhà, làm nhiều người dân thiệt mạng và bị thương, hàng nghìn gia đình mất sạch cơ nghiệp.
Cùng với việc tăng cường tính chủ động phòng cháy chữa cháy, năm Mậu Tuất Minh Mệnh thứ 19 (1838), người dân đã lập ngôi đền thờ Hỏa Thần ở ngoài Cửa Đông thành Hà Nội thuộc địa phận thôn Yên Nội, Đông Thành, tổng Thuận Mỹ (tổng Tiền Túc cũ), huyện Thọ Xương (nay thuộc số nhà 30 phố Hàng Điếu, phường Cửa Đông, quận Hoàn Kiếm) để thờ Quang Hoa Mã Nguyên súy (có tư liệu chép là Ngũ Hiển Hoa Quang Đại Đế), vị thần mà theo truyền thuyết có khả năng trừ hỏa tai.
Ông Phạm Tuấn Long - Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm; Bà Trần Thị Vân Anh - Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội; Ông Nguyễn Anh Quân - Phó Chủ tịch Thường trực UBND quận Hoàn Kiếm và các đại biểu dâng hương
Trong đền còn đúc quả chuông để nếu có đám cháy thì đánh chuông lên báo động, cũng là để khấn gọi thần phù trợ dập lửa. Hiện nay, Đền còn lưu giữ 2 tấm bia "Hỏa thần miếu bia ký" viết về quá trình xây dựng Đền.
Theo truyền thuyết, Quang Hoa Mã Nguyên Súy chịu nhiều ảnh hưởng của tư tưởng Phật giáo, được nghe thuyết pháp tụng kinh nhiều và trở thành môn đệ Phật gia. Do tính “Hỏa” nên không giữ được nghiêm giới luật, phải xuống trần đầu thai vào nhà họ Phùng, Khi đắc đạo được về trời làm môn đệ của Ngọc Hoàng Thượng Đế, chuyên việc trừ hỏa tai và “Thần Hỏa” được coi là “Ông Tổ nghề phòng cháy chữa cháy”.
Đền Hoả Thần được xây dựng từ năm Minh Mệnh thứ 19 (1838), nằm tại thôn Yên Nội - Tổng Tiền Túc - huyện Thọ Xương cũ nay thuộc số nhà 30 phố Hàng Điếu, phường Cửa Đông, quận Hoàn Kiếm
Đến năm 1996, Đảng ủy - chính quyền phường, Ban Quản lý di tích và nhân dân phường Cửa Đông, quận Hoàn Kiếm vinh dự đón nhận Bằng công nhận "Di tích lịch sử văn hóa đền Hỏa Thần”. Năm 2019, Đền Hỏa Thần được UBND Quận Hoàn Kiếm phê duyệt và tu bổ, tôn tạo khang trang như hiện nay.
Ngày nay, diện tích đền rộng khoảng 500m2, khi đi từ phố Hàng Điếu vào đền, ta sẽ thấy một đài tưởng niệm liệt sĩ, bên tay trái mới là khu vực thờ Hỏa Thần. Đền bao gồm các gian tiền tế, phương đình và cung cấm được thiết kế kiểu chữ Công và cách bố trí thờ phụng theo kiểu “Tiền Phật, Hậu Thánh Thần”, thể hiện việc tư tưởng và giáo lí của nhà Phật được kết hợp hài hòa với tín ngưỡng dân gian từ rất lâu đời.
Phát biểu Khai mạc lễ dâng hương, Chủ tịch UBND phường Cửa Đông Nguyễn Thanh Thủy nhấn mạnh, Nhân dân và cán bộ phường Cửa Đông rất vinh dự và tự hào có một di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia trên địa bàn phường đặc biệt là Đền thờ Đức Hỏa Thần. Đây được cho là ngôi đền đầu tiên và duy nhất tại nước ta thờ Hỏa Thần để cầu mong Thần Lửa phù hộ, về trừ hỏa hoạn.
Hằng năm, phường Cửa Đông, quận Hoàn Kiếm tổ chức lễ hội đền Hỏa Thần vào ngày 28 tháng Ba và 28 tháng Chín (âm lịch) - ngày sinh và ngày hóa của Ngài Thần Hỏa. Nhà đền cùng nhân dân trong vùng lại long trọng tổ chức tế lễ để tưởng niệm ngày sinh và ngày hóa của Thần Hỏa.
