Đồng thầy Nguyễn Đỗ Mai Phương (sinh ngày 14/7/1955) sinh ra ở thành phố Nam Định. Lớn lên trong một gia đình có truyền thống cách mạng cộng thêm việc sinh sống học tập tại mảnh đất mang đậm văn hóa tín ngưỡng thờ Mẫu nên ít nhiều đồng thầy Nguyễn Đỗ Mai Phương cũng cảm nhận được nét đẹp trong văn hóa tín ngưỡng của người Việt. Khi trưởng thành, cũng như bao người con gái hiền dịu khác, lấy chồng sinh con tại mảnh đất này. Đồng thầy chia sẻ rằng: Trước đây, khi chiến tranh xảy ra, ba má là người Nam tập kết nên chuyển ra Bắc công tác, sinh ra. Khoảng năm 1976, sau khi thống nhất đất nước cùng chồng con theo ba mẹ chuyển về TP. Nha Trang (tỉnh Khánh Hòa) sinh sống, làm ăn kinh tế.
Đồng thầy chia sẻ, có “căn duyên” mà nhờ duyên ấy mới biết đến thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu. Những ngày đầu tham gia thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu gặp nhiều khó khăn hơn vì lúc bấy giờ cả nước đang ưu tiên phát triển kinh tế - xã hội. Nhưng bằng sự thành tâm, khát vọng vươn tới cái đẹp cao cả trong tín ngưỡng thờ Mẫu đã trở thành động lực giúp đồng thầy vượt lên các khó khăn đó để tu dưỡng, rèn luyện thành công. Đến nay, đồng thầy đã có hơn 20 năm tham gia thực hành tín ngưỡng tại tư gia ở phường Vĩnh Nguyên, TP. Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa. Dù nay đã cận kề tuổi “thất tuần” nhưng vẫn giữ được thần thái nhẹ nhàng, khó có thể nhận ra được tuổi tác nếu ai đó mới gặp đồng thầy Nguyễn Đỗ Mai Phương.
Từ khi tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt được UNESCO vinh danh trở thành di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại vào năm 2016, đồng thầy càng thấy trách nhiệm của mình trong việc bảo tồn và phát huy giá trị tâm linh của tín ngưỡng.
Trong những năm qua, đồng thầy Mai Phương luôn tâm niệm rằng, mỗi giá đồng là một câu chuyện về một vị anh hùng, lúc sinh thời là người có đức độ, tài giỏi, có công với dân với nước, do đó được hầu bóng của các ngài là niềm vinh dự, tự hào đối với bà. Vì thế mà trong suốt quá trình thực hành, nghiên cứu về tín ngưỡng, bà luôn chú trọng giữ gìn nét đẹp và chuẩn mực trong mỗi giá hầu, qua đó nêu bật giá trị hiếm có của loại hình này. Bởi xung quanh tín ngưỡng hầu đồng không chỉ có các di sản văn hóa hiện hữu mà là cả một kho tàng di sản văn hóa phi vật thể đa dạng, đa sắc màu, thấm đẫm giá trị văn hóa nghệ thuật dân gian cổ truyền.…. Người thanh đồng, người làm con của Mẫu phải giữ gìn được đạo đức, để mình tôn vinh được đạo Mẫu, không để nó biến dạng.
Xuất phát từ tâm hướng thiện, tín ngưỡng tâm linh đạo mẫu, đồng thầy luôn phát huy làm tròn trách nhiệm của mình trong mọi hoạt động tốt đời, đẹp đạo. Mỗi khi có các chương trình giao lưu diễn xướng hay các tọa đàm nâng cao hiểu biết lịch sử tín ngưỡng thờ mẫu, bảo tồn và phát huy di sản tâm linh Tam Tứ Phủ của dân tộc, đồng thầy đều tham dự. Đồng thầy mong muốn làm cho mọi người cùng hiểu đầy đủ, hiểu đúng về giá trị gốc của di sản, để thực hành nghi lễ tín ngưỡng đúng đắn, lành mạnh, cùng nhau bảo tồn và gìn giữ di sản văn hóa của dân tộc.
Trải qua thời gian dài thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu và nhờ nắm vững nghi lễ, phép tắc thực hành, đồng thầy Nguyễn Đỗ Mai Phương đã truyền dạy cho rất nhiều học trò. Bà luôn quan tâm chăm lo đời sống kinh tế và động viên nhắc nhở các học trò sống tốt đời đẹp đạo, và hướng đến những giá trị tốt đẹp của Đạo mẫu. Song song với việc gìn giữ, phát huy giá trị tín ngưỡng, đồng thầy Nguyễn Đỗ Mai Phương còn là người tích cực trong các hoạt động xã hội, chung tay cùng chính quyền để chăm lo cuộc sống cho người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn, như: ủng hộ cứu trợ đồng bào bị thiên tai lũ lụt, đại dịch Covid-19, hoạt động đền ơn đáp nghĩa, phục vụ mục đích an sinh xã hội, thể hiện sự tương thân tương ái với tôn chỉ "Tốt đời đẹp đạo".
Với những đóng góp cho việc bảo tồn và phát huy văn hóa phi vật thể của dân tộc, nhiều năm liền bà Phương nhận được nhiều Bằng khen, Giấy khen của các ngành, Hội di sản Văn hóa Việt Nam,… Đồng thầy Nguyễn Đỗ Mai Phương đã và đang cống hiến công sức của mình cho sự nghiệp bảo tồn, phát huy di sản tín ngưỡng thờ mẫu, góp phần xây dựng quê hương, đất nước...
