Làng An Vĩnh (xã Tịnh Kỳ, TP Quảng Ngãi) là làng chài cổ ở ven biển miền Trung, nơi đây, hiện còn lưu giữ nhiều di tích lịch sử văn hóa, danh tham lắng cảnh như Thạch Ky Điếu Tẩu, Dinh bà, Lăng thờ thần Nam Hải, Đình làng An Vĩnh và Miếu Hoàng Sa…
Từ thời Chúa Nguyễn, các cư dân làng An Vĩnh (nay thuộc thôn An Vĩnh, xã Tịnh Kỳ, TP Quảng Ngãi và làng An Hải (nay thuộc xã Bình Châu huyện Bình Sơn) tham gia Hải đội Hoàng Sa do Chúa Nguyễn lập vào “hồi đầu bản triều” khoảng cuối thế kỷ XVI, hoặc đầu thế kỷ XVII.
Sách “Hoàng Việt địa dư chí” của Phan Huy Chú và Sách “Phủ biên tạp lục” của Lê Qúy Đôn cũng đã ghi rằng ngày trước Nhà Nguyễn có thiết lập đội Hoàng Sa, gồm 70 suất, lấy người ở An Vĩnh bổ sung vào. Mỗi năm luân phiên đi tháng Giêng nhận giấy làm sai dịch, được cấp phát mỗi người sáu tháng lương, chèo 5 chiếc thuyền câu nhỏ ra ngoài biển, phải mất ba ngày ba đêm mới đến đảo. Đến đó họ tha hồ bắt chim bắt cá mà ăn. Họ thu được những đồ vật của tàu bị đắm như gươm và ngựa bằng đồng, hoa bạc, tiền bạc, vòng bạc, đồ đồng, thiếc, chì, súng, ngà voi, chiêng, đồ sứ. Họ còn lượm được nhiều vỏ đồi mồi, hải sâm, những con ốc hoa thật nhiều. Đến tháng 8 thì họ trở về vào cửa Eo (cửa Thuận An), rồi họ tới thành Phú Xuân trình nạp các vật hạng đã lượm nhặt được.
Trước khi các binh phu, thủy quân, phái quan, biền binh đi ra theo lệnh Chúa Nguyễn khai thác sản vật Hoàng Sa, các cư dân làng An Vĩnh đến Đình làng An Vĩnh thực hiện nghi lễ, nơi đây là nơi xuất hành vừa là nơi trở về.
Tại Đình làng An Vĩnh, hằng năm vào dịp Tết cổ truyền, lễ cúng Đình làng, người dân lại tề tựu về để tế lễ. Thời ấy khung cảnh Đình làng rất đẹp, trước có bến đậu thuyền rất đẹp, quanh đình có nhiều cây dừa được người dân trồng. Dân làng An Vĩnh sống nhờ nghề chài lưới, ven làng còn có một bãi phơi lưới diện tích rộng đến 2.000 mét vuông.
Nhiều cư dân làng này cũng có người ra sinh sống ở đảo Lý Sơn, cách đất liền 15 hải lý, về sau cũng gọi là có công khai thiên lập địa đảo Lý Sơn, nên ngày nay ở huyện đảo Lý Sơn cũng có tên Đình làng An Vĩnh. Nhiều lão ngư ở Lý Sơn cho biết, ông cha xưa đặt tên An Vĩnh để nhớ về cội nguồn nên mới có tên trùng lặp như vậy.
Đình làng An Vĩnh (xã Tịnh Kỳ, TP Quảng Ngãi) chưa rõ chính xác năm xây dựng, chỉ biết rằng, nơi đây, ngày xưa các tàu thuyền ngư dân An Vĩnh thường tổ chức cúng tế sau mỗi chuyến ra khơi đánh bắt cá tại ngư trường Hoàng Sa, Trường Sa trở về. Lấy ngày 16 tháng Giêng hằng năm là ngày giỗ, các bô lão và cộng đồng cư dân về tại Đình.
Ông Võ Bình (92 tuổi, làng An Vĩnh, xã Tịnh Kỳ) cho biết: “Theo nhiều già làng các thế hệ kể lại có thể Đình làng An Vĩnh đã có từ hơn 400 năm trước. Tôi chỉ biết từ hồi tôi còn nhỏ đã theo cha ra Đình làng ăn giỗ”.
Về sau, các ngư dân làng biển đi ngang qua thường hay đến cúng tế, nên các ngư dân Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên đều đến góp lập. Vì thế mới có việc xây dựng 4 gian thờ, mỗi gian do các ngư dân từng tỉnh góp lập nên.
Sau thời gian chiến tranh, do không được tu sửa, tôn tạo nên Đình làng đã xuống cấp, bây giờ dù đã là một phế tích nhưng cư dân ở đây làm bàn thờ trên đống gạch đổ nát, đặt bát hương, đèn để người dân đến thắp hương cúng tế trước khi ra biển.
