Ngay sau khi thành lập xã (1953), chi bộ xã Nghĩa Lâm cũng được thành lập và trực tiếp lãnh đạo Nhân dân xã nhà tiếp tục hăng hái thi đua lao động sản xuất, chi viện cho tiền tuyến đang bước vào cuộc tổng tiến công giành thắng lợi quyết định trên chiến trường Điện Biên Phủ. Ngoài đóng góp vật chất, đồng bào các dân tộc ở Nghĩa Lâm còn tích cực tham gia các đoàn dân công phục vụ trung tuyến và hoả tuyến, động viên thanh niên tòng quân ra chiến trường đánh giặc.
Đất nước hoà bình thống nhất, Đảng bộ và Nhân dân xã Nghĩa Lâm tiếp tục bước vào giai đoạn lịch sử mới. Cán bộ, đảng viên và Nhân dân xã Nghĩa Lâm đã vượt qua nhiều khó khăn thách thức giành được nhiều thành quả vô cùng quan trọng. Kết cấu hạ tầng điện - đường - trường - trạm đã được hoàn thiện đến từng xóm làng. Đời sống của Nhân dân không ngừng được nâng cao, vươn lên thoát khỏi vùng đặc biệt khó khăn của huyện. Cơ cấu thành phần kinh tế của xã đến nay đã có sự chuyển dịch tích cực, đúng hướng, phát huy được tiềm năng lợi thế về đất đai và con người của địa phương. Phát triển về kinh tế tạo đà để Nghĩa Lâm quan tâm đầu tư hơn cho các lĩnh vực văn hoá, giáo dục y tế, chăm sóc sức khỏe nhân dân trên địa bàn. Các vấn đề an sinh xã hội cũng đã được quan tâm thực hiện có hiệu quả. Sự nghiệp giáo dục đào tạo từng bước được đổi mới căn bản và toàn diện theo hướng nâng cao chất lượng, đáp ứng với yêu cầu giáo dục trong giai đoạn hiện nay. Đến nay, xã có 02 trường đạt chuẩn quốc gia.
Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” được quan tâm đẩy mạnh, 100% làng đạt chuẩn văn hóa. Phong trào văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao được phát triển rộng khắp, từng bước đi vào chiều sâu.
Song song với những thành tựu trên lĩnh vực kinh tế, văn hóa - xã hội, công tác quốc phòng - an ninh cũng đạt nhiều kết quả.
Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị các cấp thường xuyên được quan tâm, củng cố. Cùng với sự phát triển toàn diện của quê hương, Đảng bộ Nghĩa Lâm cũng ngày càng lớn mạnh về số lượng và chất lượng. Từ một Đảng bộ chỉ có 33 đảng viên khi thành lập (10.1953), đến nay đã có 326 đảng viên sinh hoạt tại 12 chi bộ.
Năm 2010, thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia Xây dựng NTM, gắn cuộc vận động “Toàn dân xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, Nghĩa Lâm là địa phương có xuất phát điểm thấp. Khi bắt đầu thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM xã chỉ đạt 5/19 tiêu chí, thu nhập bình quân đầu người chỉ đạt 7,4 triệu đồng/người/năm, tỷ lệ hộ nghèo chiếm trên 40%.
Sau 12 năm triển khai thực hiện, với nhiều giải pháp đồng bộ, sáng tạo, linh hoạt, phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị từ xã đến làng, được sự đồng lòng, đồng thuận của nhân dân, hàng năm xã hoàn thành các tiêu chí theo kế hoạch đề ra. Xã đã huy động được gần 278,5 tỷ đồng đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn. Cơ sở hạ tầng thiết yếu được nâng cấp, hệ thống chính trị cơ sở tiếp tục được củng cố, thu nhập và điều kiện sống của nhân dân được nâng cao. Công tác xóa đói giảm nghèo bền vững, chính sách đền ơn đáp nghĩa được quan tâm đúng mức, chất lượng đời sống nhân dân được nâng lên, các lĩnh vực văn hóa xã hội, y tế, giáo dục tiếp tục được quan tâm, tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ổn định, niềm tin của nhân dân đối với Đảng bộ - Chính quyền ngày càng nâng cao. Kết thúc năm 2022, tốc độ tăng trưởng kinh tế của xã đạt 9%; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 2,8%, thu nhập bình quân đầu người đạt hơn 40 triệu đồng/người/năm, hoàn thành 19/19 tiêu chí được UBND tỉnh công nhận “xã đạt chuẩn nông thôn mới” tại Quyết định số 686/QĐ-UBND ngày 15/3/2023 vượt chỉ tiêu kế hoạch so với Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã khóa 21, nhiệm kỳ 2020 - 2025 đề ra.
Với những thành quả đạt được trong chặng đường 70 năm xây dựng và phát triển, xã Nghĩa Lâm sẽ tiếp tục phát huy và phấn đấu để xây dựng Nghĩa Lâm ngày càng giàu đẹp, văn minh.
