Trường THCS Quang Thành được thành lập năm 1961 với tên gọi Trường cấp II Quang Thịnh, đóng ở Trại Lưu (xóm Hậu Thành, xã Tây Thành ngày nay). Thời điểm đấy, thầy giáo Lê Đình An là hiệu trưởng nhà trường. Đến năm 1962, trường chuyển đến xóm Châu Thành, và năm 1965 Trường cấp II Quang Thịnh được tách thành hai trường: Trường cấp II Quang Thành đóng ở xóm Ân Quang.
Từ năm 1967 đến năm 1976, Trường cấp II Quang Thành chuyển đến Thuần Trung (nay là xóm Quang Long, xã Quang Thành, Yên Thành).
Và từ năm 1976 đến 1982, trường nhập hai cấp học I và II thành trường Phổ Thông cơ sở Quang Thành, đóng tại xóm Ân Quang (Tây Thành ngày nay), lúc đó thầy Phan Đức Thát là Hiệu trưởng.
Đến năm 1982, trường PTCS Quang Thành tách thành hai trường: Trường PTCS Quang Thành 1 và trường PTCS Quang Thành 2. Thời điểm đó, trường PTCS Quang Thành 2 đóng ở xóm Cồn Đồn xã Quang Thành (điểm trường Tiểu học Quang Thành ngày nay), Hiệu trưởng là thầy giáo Nguyễn Bá Dung.
Năm 1993 trường PTCS Quang Thành chia tách và thành lập Trường Cấp 2 Quang Thành đóng ở Đồng Lều Bắc xóm Quang Long, xã Quang Thành (điểm trường THPT Yên Thành 3 ngày nay).
Năm 2000, Trường THCS Quang Thành lại được chia tách thành hai trường: Trường THCS Quang Thành và Trường THCS Tây Thành. Trường THCS Quang Thành chuyển đền điểm trường hiện nay, thầy giáo Thái Công Hạnh làm Hiệu trưởng (2001 – 2012). Đây là giai đoạn đánh dấu sự ổn định trong hệ thống giáo dục xã Quang Thành.
Đây cũng là thời điểm mở đầu cho “kỷ nguyên” tiếp cận công nghệ thông tin trong quản lí giáo dục và giảng dạy của trường. Năm 2009, việc sát nhập đội ngũ giáo viên và học sinh xã Kim Thành đã nâng cao số lượng và chất lượng giáo dục của nhà trường.
Từ năm 2013 đến 2016, trường tiếp tục đổi mới phương pháp dạy học, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin.
Tháng 10/2017 thầy Phan Văn Phùng được bổ nhiệm làm Hiệu trưởng cho đến nay.
Trong quãng thời gian này, trường THCS Quang Thành không ngừng hoàn thiện cơ sở vật chất, xây dựng thư viện kết nối tri thức, đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng giáo dục.
Về trường THCS Quang Thành hôm nay, không khỏi ngỡ ngàng trước sự thay da đổi thịt của nơi này! Từng dãy nhà học cao tầng, mái ngói đỏ tươi, khang trang, sạch sẽ được nhân dân, chính quyền chung sức xây dựng… là thành quả bao năm cố gắng “vượt khó” của những người lái đò cần mẫn, miệt mài, cặm cụi “cõng con chữ lên non”.
60 năm kể từ ngày thành lập, nhất là trong 20 năm (từ năm 2001 – đến năm 2021), trường THCS Quang Thành không ngừng học hỏi, mài dũa, rèn luyện… và ngày một trưởng thành hơn.
Việc đứng đầu trong cụm trường phía Tây huyện Yên Thành và là đơn vị đạt danh hiệu tập thể lao động xuất sắc là một minh chứng rõ ràng nhất, là kết quả chính xác nhất để đánh giá “thực lực” của trường THCS Quang Thành.
Trong suốt năm học vừa qua (2020 – 2021), nhà trường đã xây dựng và duy trì tốt kỷ cương và nề nếp, thường xuyên chăm lo giáo dục đạo đức cho học sinh thông qua mọi hoạt động, mọi hình thức, mọi lực lượng giáo dục. Để từ đó làm bàn đạp cho những kết quả mà thầy và trò trường THCS Quang Thành gặt hái được.
Trong suốt quá trình hình thành và phát triển, trường vinh dự được được liên đoàn lao động tỉnh Nghệ An tặng bằng khen, ngoài ra, trường đạt danh hiệu tiên tiến cấp huyện. Năm học qua, trường có 4 giáo viên dạy giỏi Tỉnh; 05 giáo viên dạy giỏi huyện; 5 đồng chí là chiến sỹ thi đua cấp cơ sở; 3 đồng chí được giấy khen của UBND huyện; 1 đồng chí được Liên đoàn lao động huyện tặng giấy khen; 1 đồng chí được Liên đoàn lao động tỉnh tặng bằng khen; 2 đồng chí nhận bằng khen chủ tịch UBND tỉnh và 1 đồng chí nhận bằng khen hội đồng đội Trung ương.
Ngoài ra, trường còn là chi bộ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, công đoàn vững mạnh tiêu biểu, nhiều năm có học sinh giỏi cấp tỉnh các môn: Vật lí, Hóa học, Sinh học, Ngữ văn, Lịch sử, Địa lí, Công dân, Tiếng anh và Thể dục.
Thầy Phan Văn Phùng, hiệu trưởng trường THCS Quang Thành bày tỏ: “Trong quá trình hình thành và phát triển, khó khăn lớn nhất của nhà trường là vận động xã hội hóa, hơn nữa còn xa trung tâm huyện. Tuy nhiên, được sự quan tâm của chính quyền địa phương; hơn cả là sự đoàn kết của nội bộ cán bộ, nhân viên; học sinh hiếu học, luôn cố gắng vươn lên, được sự ủng hộ của các thế hệ học sinh cũ, các nhà hảo tâm và con em xa quê”.
Thầy còn chia sẻ thêm: “Đây chính là động lực to lớn để trường THCS Quang Thành trưởng thành và vươn xa hơn nữa trong tương lai, phát huy truyền thống hiếu học nhân dân xã Quang Thành, góp phần vào sự phát triển chung của nền giáo dục dân tộc và của huyện nhà. Đồng thời, nâng cao chất lượng, đổi mới giáo dục theo hướng hiện đại, toàn diện để đáp ứng trường Chuẩn quốc gia”.
Như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn: “Cô giáo, thầy giáo trong chế độ ta cần phải góp phần vào công cuộc xây dựng XHCN. Phải có chí khí cao thượng, phải "tiên ưu, hậu lạc", nghĩa là khó khăn thì chịu trước thiên hạ, sung sướng thì hưởng sau thiên hạ. Người thầy giáo tốt, thầy giáo xứng đáng là thầy giáo, là người vẻ vang nhất. Dù tên tuổi không đăng lên báo, không được thưởng huân chương, song những người thầy tốt là những anh hùng vô danh”.
