Phong tục lễ hội Chùa đầu năm của người Việt

18/01/2017 14:34

Theo dõi trên

Người Việt tin rằng, đi lễ chùa đầu năm không đơn giản chỉ là để ước nguyên, mà đó còn là khoảnh khắc để con người hòa mình vào chốn tâm linh, bỏ lại phía sau bao vất vả trong cuộc mưu sinh. Về nơi cửa phật, giữa không gian thanh tịnh, mùi khói nhang, sắc màu của đèn hoa, mỗi chúng ta sẽ cảm thấy lòng mình trở nên nhẹ nhàng, thanh thản hơn.



Ảnh minh họa (nguồn: soha.vn)

Trong đời sống tâm linh của người Việt, chùa là một địa danh rất linh thiêng và tôn kính. Người ta đến chùa không chỉ để cầu may, tìm sự bình an, sự thanh thản, mà còn để tìm về với cội nguồn dân tộc. Đi chùa đã trở thành một việc làm không thể thiếu của rất nhiều người dân Việt Nam mỗi dịp Tết đến, xuân về.

Đã thành thông lệ, vào đêm 30 Tết, sau khoảnh khắc giao thừa, nhiều gia đình bắt đầu chuẩn bị đi lễ chùa. Ở Việt Nam, đi lễ chùa vào thời khắc giao thời giữa năm cũ và năm mới được gọi là “Tống cựu nghinh tân”. Khung cảnh tĩnh mịch, thanh đạm của các ngôi chùa vào dịp này bỗng trở nên đông đúc, chùa rực sáng ánh đèn, nến, vào sâu bên trong, hương khói nghi ngút tỏa ra từ các ban thờ. Trong khói hương mờ mịt, tiếng đọc kinh lúc bổng, lúc trầm…; ngoài kia, vạn vật như đang khoác lên mình một bộ áo mới, phơi phới niềm vui như lòng người vậy.

Mọi người đến chùa với nhiều mục đích khác nhau, người thì cầu tài, cầu lộc, cầu duyên; người thì cầu bình an, sức khỏe cho bản thân và người trong gia đình, cũng có những người đến chùa chỉ để tìm lấy những giây phút bình yên nhằm xua tan đi những lo toan bộn bề trong cuộc sống. Nhưng nói chung, khi đến chùa mọi người đều mang theo tấm lòng thành kính, từ đó họ tìm được đến với đức tin, sự thanh thản, bình an trong tâm hồn. Ai cũng tin tưởng vào năm mới tốt đẹp vì lời khấn nguyện thành tâm đã đến được các đấng linh thiêng…

Hai chữ “bình an” với những người đã trải nghiệm cuộc sống thì cực kỳ giá trị. Và những người đi lễ hội đầu xuân với tâm bình an coi chuyến xuất hành đầu năm còn là một dịp vãn cảnh, thăm thú cảnh đẹp đất nước.

Đến lễ hội mang tầm vóc cả nước như lễ hội chùa Hương, lễ hội Yên Tử... bao giờ ta cũng gặp những người già thành kính có khi cả gần trăm tuổi, năm nào cũng trẩy hội.

“Đi hội là để thấy lòng nhẹ nhõm hơn, bớt ưu phiền hơn. Tôi đi hội cũng chả cầu xin gì nhiều, ngoài thắp nhang vái Phật thì chỉ xin sức khỏe cho con cháu trong nhà”. Cụ bà chia sẻ.

Và không thiếu những Việt kiều ở xa quê hương cũng chọn dịp lễ hội đầu xuân để về nguồn, để thấm nhuần triết lý “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” và “Bầu ơi thương lấy bí cùng/ Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn”.

Dường như khi cuộc sống ngày một hiện đại và văn minh, con người lại càng muốn tìm về những giá trị cổ xưa, những yếu tố tâm linh huyền bí. Tuy nhiên, cũng cần phân biệt rõ giữa văn hóa đi lễ chùa với những hành động mang tính chất mê tín dị đoan gây hao tốn tiền của. Việc đi lễ chùa không chỉ giúp cho người dân Việt giữ gìn được bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc, ghi nhớ công ơn ông bà tổ tiên mà còn hướng con người tới cái thiện, tạo dựng niềm tin giữa con người trong xã hội đang ngày một trở nên bon chen, xô bồ.


Khánh Ngọc (Tổng hợp)

Bạn đang đọc bài viết "Phong tục lễ hội Chùa đầu năm của người Việt" tại chuyên mục Di sản. Chuyên trang của Tạp chí điện tử Văn hóa và Phát triển.