Theo đó, toàn tỉnh hiện có 521 công trình cấp nước nông thôn tập trung trong đó có 101 công trình hoạt động bền vững, 210 công trình tương đối bền vững, 77 công trình kém bền vững và 133 công trình không hoạt động. Trong số 133 công trình không hoạt động có 19 công trình đã thanh lý thuộc huyện Trà Bồng.
Báo cáo của các địa phương, đơn vị, nguyên nhân dẫn đến các công trình hoạt động kém bền vững hoặc không hoạt động do nhiều nguyên nhân.
Trong đó, nguồn nước ngầm, nguồn nước mặt ngày càng bị suy thoái và khô cạn vào mùa khô nên các công trình thường xuyên bị thiếu nước, chất lượng nước sau xử lý không đảm bảo; bão lũ hằng năm làm hư hỏng một số hạng mục công trình và đường ống cấp nước nhưng UBND xã, UBND huyện không có kinh phí để sửa chữa dẫn đến hư hỏng lớn làm cho công trình ngừng hoạt động. Ngoài ra, một số công trình đã quá thời gian khấu hao, hệ thống đường ống cấp nước bị hư hỏng, chưa được sửa chữa, nâng cấp.
Cụ thể, nhà máy lọc nước An Bình, huyện đảo Lý Sơn, nguồn điện cung cấp cho nhà máy thiếu (chỉ đảm bảo cung cấp 4 giờ/ngày-đêm), nên lượng nước sản xuất chưa đủ để phục vụ nhân dân.
Hệ thống cấp nước Trung tâm huyện Lý Sơn, theo thiết kế có 7 giếng khoan, nhưng hiện tại chỉ sử dụng được 3 giếng (giếng số 1, số 2 và số 3), 4 giếng còn lại bị nhiễm mặn không sử dụng (giếng số 4, số 7 nhiễm mặn hoàn toàn, giếng số 5, số 6 nhiễm mặn nhẹ, nhưng do bão số 9 năm 2020 làm hư hỏng toàn bộ đường dây điện, tủ điện nên không sử dụng được).
Ngoài ra, một số nguyên nhân khác như công tác quản lý, duy tu, bảo dưỡng, tỷ lệ hộ dân sử dụng nước sau khi công trình đi vào hoạt động, tỷ lệ thất thoát nước, nguồn thu không đủ kinh phí chi trả, công tác bảo quản công trình…
Các huyện, thị xã, thành phố có đề xuất, kiến nghị đối với UBND tỉnh có hỗ trợ sửa chữa, khắc phục, nâng cấp công trình nước sạch, thanh lý các công trình không hoạt động.
Phía huyện Lý Sơn đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo Công ty điện lực Quảng Ngãi có phương án cung cấp điện ổn định cho hoạt động sản xuất nước ngọt của nhà máy lọc nước An Bình, đề nghị UBND tỉnh hỗ trợ kinh phí để thay đổi thiết kế, chủng loại các máy móc thiết kế phổ biến trên thị trường hiện nay, đề nghị Sở Tài chính sớm xem xét phê duyệt phương án quản lý, sử dụng và khai thác nhà máy lọc nước An Bình giai đoạn 2021-2023.
Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn đề nghị UBND tỉnh sớm phê duyệt kế hoạch trung hạn giai đoạn 2021-2025 để các đơn vị có cơ sở triển khai thực hiện. Đồng thời, đề nghị các huyện, thị xã, thành phố đang quản lý các công trình nước sạch nông thôn tập trung xem xét, thực hiện theo thẩm quyền để sửa chữa, nâng cấp là 83 công trình, đề nghị thanh lý 85 công trình, đã có quyết định thanh lý 19 công trình./.
