“Hồn đất” nở hoa
Hoa đất được coi là một môn nghệ thuật sinh ra ở Nhật Bản. Với nguyên liệu chủ yếu làm từ đất sét, độ bền cao mà không bị khô nứt và đặc biệt là bền đẹp theo thời gian. Ở Việt Nam, nghệ thuật hoa đất chỉ mới du nhập khoảng vài năm trở lại đây. Thế nhưng, nó đã mau chóng chiếm được cảm tình của đông đảo những người chơi hoa, yêu hoa.
Chị Lê Thanh Trà (42 tuổi, Hà Nội) hiện là một nghệ nhân hoa đất. Chị làm công việc này từ năm 2015 và đến nay đã gần 6 năm. Với niềm say mê nghệ thuật cùng sự mày mò, sáng tạo và ham học hỏi, chị tìm đến môn nghệ thuật này như một cái duyên.
“Chính những nghề tạo hình thủ công khác ở Việt Nam như: làm hoa giấy, hoa lụa và từ các loại hoa trong tự nhiên đã đưa tôi đến với nghề làm hoa đất sét” – Chị Trà chia sẻ.
Dụng cụ và nguyên liệu để làm hoa đất sét gồm các nguyên liệu như sau: đất sét, màu, keo sữa, que thép (kẽm), keo 502. Ngoài ra còn cần thêm các dụng cụ khác như: máy cán đất, que lăn, bao cán dao nhỏ và bộ cọ tô màu. Bên cạnh đó, nguyên liệu hoa đất sét còn gồm có tinh bột, bột giấy, bột vải, tùy vào loại hình nặn.
“Nghe có vẻ đơn giản nhưng công việc này đòi hỏi người làm phải đủ kiên trì, khéo léo và tính sáng tạo. Để hoàn thành một bức tranh hay bình hoa đất sao cho tự nhiên và giống thật nhất, trung bình tôi mất khoảng 4 đến 5 ngày mới xong, cũng phải tùy thuộc xem bình hoa đó có kích thước hay cách bố trí ra sao nữa. Nếu là nghệ nhân làm quen tay thì ít nhất cũng phải 3 ngày.”- Chị Trà cho biết.
Bên cạnh đó, chị cũng chia sẻ thêm về việc mất nhiều thời gian như vậy là do chờ đất sét khô thì mới có thể làm các thao tác tiếp theo. Với những mẫu mới hoàn toàn, chưa từng làm thử trước đó, người nghệ nhân có thể sẽ mất khoảng một tháng để vừa làm vừa nghiên cứu, lựa chọn nguyên liệu, cách tạo hình phù hợp nhất.
Nói về các công đoạn để tạo ra một bức tranh hoa, chị Trà cho hay: “Tùy vào mỗi loại hoa mà sẽ có các công đoạn tạo hình khác nhau. Bước đầu tiên cần lựa chọn loại đất phù hợp, sau đó tạo hình bằng hoa tay, đợi cánh hoa và các thành phần khác khô lại thì mới có thể đính thủ công, để tạo thành một sản phẩm hoàn thiện.”
Mọi người thường khen những người làm đồ handmade như chị là khéo tay hay làm, nhưng theo chị lời đánh giá như vậy là chưa đủ. Cần phải có sự tư duy, sáng tạo và trí tưởng tượng phong phú mới có thể tạo hình, phân tích màu sắc để làm ra một sản phẩm hoàn thiện nhất.
Gửi gắm nỗi niềm của người nghệ nhân qua từng bức tranh hoa
Từ khi “bén duyên” với loại hình nghệ thuật này, tình yêu và niềm say mê trong chị Trà cứ mỗi ngày càng thêm nồng nàn hơn. Theo chị Trà, trong suốt quá trình làm hoa đất sét, không có thao tác nào được xem là quan trọng nhất. Bởi mọi công đoạn làm hoa đều đòi hỏi sự tỉ mẩn, trau chuốt từ người nghệ nhân. Chỉ cần sai một công đoạn thôi, thì toàn bộ quá trình làm hoa sẽ bị ảnh hưởng, sản phẩm làm ra khó có thể hoàn thiện như ý muốn.
Bên cạnh đó, nghệ nhân này chia sẻ, tùy theo điều kiện thời tiết và phương thức bảo quản mà tuổi thọ hoa đất sét sẽ có sự chênh lệch. Trong điều kiện thường, hoa có thể để được từ 1-2 năm, thậm chí là 5-7 năm nếu như được bảo quản trong tủ kính.
“Kẻ thù của hoa đất sét chính là bụi và đổ ẩm, nếu ẩm mốc quá thì hoa sẽ không giữ được màu và độ cứng cáp cũng như chất lượng của chậu hoa. Do đó người sử dụng cần phải có biện pháp bảo quản thích hợp, thường xuyên lau chùi để hoa giữ được lâu hơn”. Chị Trà cho biết thêm.
Hiện nay, trên thị trường xuất hiện nhiều loại hoa giả với mẫu mã bắt mắt, thì những chậu hoa đất sét lại được chú ý với sự độc đáo và mới mẻ. Chị Trà cho biết nguồn khách hàng đến với các sản phẩm hoa của chị chủ yếu là các khách hàng quen, tuy chưa có kênh phân phối riêng, nhưng qua các trang mạng xã hội, khách hàng biết và tìm đến chị để đặt mua hoa.
Chia sẻ về kế hoạch tương lai, nghệ nhân hoa đất bày tỏ mong muốn đưa sản phẩm của mình tiếp cận nhiều hơn đến những người yêu hoa, yêu nghệ thuật: “Tôi mong muốn tìm được nhà phân phối hoặc những người có tình yêu với bộ môn nghệ thuật này để đưa sản phẩm ra thị trường. Đồng thời, họ cũng phải hiểu về hoa đất sét thì mới có thể làm tốt được điều đó”.
Sau nhiều năm tao dựng tên tuổi, thương hiệu “Bees Shop, Bees Clay”, cửa hàng của chị Thanh Trà thu hút đông đảo các học viên đến xin học nghề. Dự kiến trong tương lai, cơ sở của chị sẽ mở rộng thêm để nhiều người biết đến môn nghệ thuật này hơn.
