Phát biểu kết luận tại Hội thảo khoa học triển khai thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (KH-CN, ĐMST và CĐS) quốc gia, do UBND TPHCM phối hợp với Đại học Quốc gia TPHCM (ĐHQG-HCM) tổ chức sáng 11/3, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Được nhấn mạnh đến vị trí, vai trò, tầm quan trọng của TPHCM khi triển khai thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị. Từ đặc thù riêng của TP, TP đã tập trung các giải pháp đầu tư công, giải pháp cho yếu tố mới, tận dụng những điểm mới đối với ngành công nghiệp trí thức…
Thực hiện chiến lược công nghệ số để phát triển đột phá
Trong năm 2025 và thời gian tới, Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Được TP sẽ sớm chủ động rà soát, nghiên cứu hoàn thiện các cơ chế, chính sách theo thẩm quyền trong hoạt động KHCN, ĐMST và CĐS nhằm khơi thông mọi nguồn lực hướng đến tăng trưởng hai con số; hình thành trung tâm công nghệ thông tin đa mục tiêu để nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản trị công phục vụ người dân, doanh nghiệp; tập trung điều chỉnh quy hoạch khu công nghệ cao TP để có cơ sở mời gọi đầu tư xây dựng trung tâm dữ liệu lớn; tập trung đào tạo nhân lực chất lượng cao…
Tuy nhiên, Chủ tịch UBND TP Nguyễn Văn Được nhấn mạnh, chính quyền chỉ là người đặt vấn đề, đặt hàng, để giải quyết vấn đề là chuyên gia, các trường đại học, trong đó vai trò của ĐHQG-HCM là trung tâm, bên cạnh hệ sinh thái và vai trò của doanh nghiệp rất lớn. Do vậy, tất cả phải “cộng sinh” vì đất nước, vì TP để tạo nhân tố mới thúc đẩy đột phá trong đó có công nghệ cao, trung tâm tài chính.
Từ nhận định vậy, TP đặt ra chiến lược 1-4-1 (gồm: 1 trung tâm - 4 cao - 1 chiến lược), cụ thể: 1 Trung tâm Tài chính quốc tế tại TPHCM; 4 cao: Trung tâm công nghệ cao đa mục tiêu (đổi mới sáng tạo; AI; GIS; Chip bán dẫn); Khu công nghiệp công nghệ cao; Giáo dục chất lượng cao; Y tế chất lượng cao. Dự kiến TPHCM sẽ hình thành trung tâm công nghệ cao đa mục tiêu, trung tâm về AI (trí tuệ nhân tạo), đổi mới sáng tạo, trung tâm về dữ liệu lớn (Big Data), dự kiến đặt tại TP Thủ Đức trên cơ sở mở rộng Khu công nghệ cao TPHCM; và 1 chiến lược là hạ tầng chiến lược trước mắt tập trung: hạ tầng giao thông đồng bộ hiện đại; hạ tầng số. Theo đồng chí Nguyễn Văn Được đây là giải pháp trọng tâm cần tập trung, ngoài ra còn những giải pháp khác và TP cũng đặt hàng cho ĐHQG-HCM xây dựng hệ sinh thái thực hiện chiến lược 1-4-1 của TP.
“TP đang rất cần một chiến lược toàn diện để phát triển KH-CN, ĐMST và CĐS. Vai trò của nhà nước là định hướng và hỗ trợ, do đó, rất cần sự tham gia tích cực của các doanh nghiệp, viện nghiên cứu, nhà khoa học, chuyên gia đầu ngành và sự hợp tác của cộng đồng quốc tế. TP mong muốn tiếp tục nhận được các ý kiến góp ý của đại biểu trong thời gian tới, nhằm hoàn thiện hơn nữa các cơ chế, chính sách để triển khai thực sự hiệu quả Nghị quyết 57” - đồng chí Nguyễn Văn Được nhấn mạnh.
Qua hội thảo, Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Được đề nghị Sở Khoa học và Công nghệ tiếp thu các ý kiến góp ý của các chuyên gia, nhà khoa học, đây là các ý kiến quý giúp TP bổ sung hoàn thiện chiến lược kế hoạch cụ thể để thực hiện chiến lược công nghệ số để TP phát triển đột phá trong thời gian tới. Đồng chí cũng mong các chuyên gia, nhà khoa học, ĐHQG-HCM cùng nhau hiện thực hóa mục tiêu xây dựng TPHCM trở thành trung tâm khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực Đông Nam Á và đô thị thông minh kiểu mẫu.
Đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao
Trước đó, tại hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học đã trình bày, nêu ý kiến, giải pháp để góp phần thúc đẩy KH-CN, ĐMST, đưa TP phát triển trong thời gian tới.
Theo GS.TS Nguyễn Thị Thanh Mai, Phó Giám đốc ĐHQG-HCM, để phát triển tăng trưởng 2 con số thì đổi mới trong lĩnh vực KH-CN, đổi mới sáng tạo rất quan trọng. Và để có nguồn nhân lực tham gia vào công cuộc này thì cần khuyến khích học sinh, sinh viên đam mê lĩnh vực STEM. Do vậy, ngay từ bây giờ phía ngành giáo dục TP cần có chiến lược để động viên, cải tiến đổi mới chương trình đào tạo lĩnh vực STEM để học sinh có thể tham gia vào. Khi các bạn học sinh đam mê lĩnh vực này thì sẽ có nhiều cơ hội đăng ký học các ngành liên quan STEM ở bậc đại học.
Trong phối hợp với TPHCM, các trường đại học trên địa bàn TP muốn đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao để nghiên cứu, triển khai nghiên cứu góp phần phát triển kinh tế TP thì TPHCM phải đầu tư, đặc biệt là đầu tư cho đào tạo sau đại học. Theo đó, cùng các trường đại học hỗ trợ học phí, học bổng cho các sinh viên. Có thể phối hợp với doanh nghiệp thành lập các quỹ phát triển tài năng, phục vụ cho việc các sinh viên làm nghiên cứu, làm luận văn, luận án.
Đồng thời, cũng phải phối hợp với 3 đơn vị: TP, doanh nghiệp, các trường đại học, để sinh viên có cơ hội thực tập thực tế tại các doanh nghiệp, phù hợp với thực tế hơn. Đối với chương trình bán dẫn mà TP đã ban hành, và đối với Nghị quyết 57 thì sắp tới cần có những nhiệm vụ cụ thể hơn. Do vậy, theo GS.TS Nguyễn Thị Thanh Mai rất cần TP đầu tư cho các trường đại học các phòng thí nghiệm thực hành – mô phỏng để có thể đào tạo những con người có thể làm được công việc đó thì lĩnh vực KH-CN mới phát triển được.
Dưới góc độ của đơn vị, TS Võ Văn Khang, Phó Chủ tịch Chi hội An toàn thông tin phía Nam cho rằng, để triển nghị quyết 57- NQ/TW góp phần tạo động lực phát triển kinh tế, đi đầu là đổi mới thể chế, chính sách, trong đó rút ngắn quy trình thủ tục hành chính. Nếu muốn phát triển kinh tế đạt 2 con số, các thủ tục hành chính phải giảm thời gian gấp đôi, gấp ba lần thì mới có thể tăng được sự phát triển. Để làm được điều này, vấn đề tối quan trọng là một số cơ quan phải có quy trình tự động hóa một số việc và có vai trò của chuyển đổi số. Bên cạnh đó, tập trung đẩy mạnh phát triển hạ tầng số. Cùng với đó tập trung bảo vệ sở hữu trí tuệ; phải bảo vệ các nhà khoa học khi họ có ý tưởng, có những nghiên cứu; qua đó khuyến khích sự chia sẻ, công bố nhiều hơn. Đồng thời, việc công bố các bằng sáng chế cũng phải nhanh hơn.
