Trước khi trở thành hoa hậu, Công Thị Nghĩa hay còn gọi là Thu Trang đã trở thành một trong những tuyệt sắc giai nhân một thời của Hà Thành.
Cô gái xinh đẹp sinh năm 1932 này theo gia đình vào Sài Gòn định cư và tham gia làm Việt Minh với vai trò điệp báo tại nội thành.
Năm 1952, cô gái xinh đẹp của Hà Thành, Thu Trang bị bắt và giam ở "địa ngục trần gian" bót Catinat. Sau khi ra tù, Thu Trang quyết định định học nghề báo và trở thành ký giả. Nhờ việc trở thành một ký giả đã giúp Thu Trang có cơ duyên với cuộc thị Hoa hậu Lambretta hay còn gọi là cuộc thi hoa hậu đầu tiên tại Việt Nam.
Năm 1955, cô gái gốc Hà Thành Công Thị Nghĩa quyết định tham dự một cuộc thi người đẹp với danh nghĩa tìm kiếm hoa hậu của chính quyền Ngô Đình Diệm tổ chức ở Sài Gòn. Đây cũng được xem là cuộc thi hoa hậu đầu tiên ở Việt Nam.
Thu Trang đã đăng quang ngôi vị hoa hậu với chiều cao 1,61m, số đo 3 vòng 86 - 62 - 88 và nặng 53kg. Phần thưởng cho ngôi vị hoa hậu ngày đó là chiếc Lambretta sang trọng.
Sau khi trở thành hoa hậu, Thu Trang đã bước chân vào điện ảnh với nhiều vai diễn khác nhau.
Có lẽ chính Hoa hậu Công Thị Nghĩa cũng không ngờ, những hào quang trong giới showbiz chế độ cũ đã biến bà thành người đàn bà bất hạnh.
Khi cùng đạo diễn Tống Ngọc Hạp đem phim "Lục Vân Tiên" sang Nhật Bản lồng tiếng vào năm 1957 - chuyến đi đó đã khiến Công Thị Nghĩa không giữ được mình - bà biến thành tình nhân của Tống Ngọc Hạp và có thai ngay trong tháng đầu tại Tokyo.
Bà từng chia sẻ trong hồi ký "Xã hội Việt Nam thời đó chưa có chút vị tha nào cho những sự kiện như vậy”. Với cái bụng bầu, Thu Trang đã phải chịu rất nhiều áp lực từ búa rìu dư luận, cay đắng, tủi nhục và xót xa.
Sau này bà sang Pháp học tiến sĩ và định cư tại đây. Mặc dù sinh sống tại Pháp nhưng bà vẫn thường xuyên về Việt Nam giảng dạy cho sinh viên các trường Đại học.
Thu Trang cũng từng xuất phát rất nhiều sách về Việt Nam. Chính vì thế, nhiều người biết về bà với vai trò là Tiến sĩ sử học hơn thay vì nàng hoa hậu Việt Nam một thời.
Một trong những cuốn sách mà bà từng xuất bản.
Nhan sắc mặn mà quyến rũ của Thu Trang đã khiến nhiều người phải thốt lên rằng "tài hoa bạc mệnh". Câu chuyện cuộc đời truân chuyên của nàng hoa hậu đầu tiên của Việt Nam đã từng được viết thành thơ, phổ nhạc./.
