Ngôi nhà được xây dựng năm 1939, nơi nuôi giấu cán bộ hoạt động cách mạng trong 2 cuộc kháng chiến
Trong 2 cuộc chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, xã Mỹ Phú, huyện Thủ Thừa là địa bàn chiến tranh diễn ra vô cùng ác liệt. Đây là nơi ghi dấu những sự kiện lịch sử quan trọng, những chiến công oanh liệt của quân và dân ta. Quá trình cống hiến sức người, sức của, hy sinh xương máu của cán bộ, đảng viên, chiến sĩ, đồng bào không sao kể xiết, tất cả vì sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc. Trong đó, có một gia đình giàu truyền thống cách mạng, cả 3 thế hệ đều tham gia phục vụ kháng chiến, âm thầm nuôi giấu, bảo vệ các đồng chí lãnh đạo, cán bộ, đảng viên, bộ đội du kích với tinh thần cách mạng cao cả. Đó là gia đình ông Nguyễn Văn Kiên - bà Đinh Thị Ơn (thế hệ đầu tiên); ông Nguyễn Văn Huệ - bà Nguyễn Thị Hồng (thế hệ thứ 2) và bà Nguyễn Thị Hạnh (thế hệ thứ 3).
Vào một ngày cuối tháng 4, chúng tôi được ông Nguyễn Hồng Hải (tên gọi khác Năm Nhường - người con thứ 5 của cụ Huệ) đưa đến thăm một ngôi nhà nằm trong con đường thông thoáng của ấp 2, xã Mỹ Phú, huyện Thủ Thừa. Trước mắt chúng tôi là ngôi nhà cổ kính mái lợp ngói vảy cá, tường xi măng in dấu rêu phong nằm giữa một khu vườn rộng lớn. Ngôi nhà 3 gian này được ông Nguyễn Văn Kiên và bà Đinh Thị Ơn xây dựng vào năm 1939, với diện tích 170,5m2 theo kiểu 3 gian, 2 chái. Phía trước có hành lang nhỏ được bao bọc bởi lang cang bằng gạch tô xi măng với những trụ cột mang dáng dấp cổ điển. Nội thất ngôi nhà được bài trí khá đơn giản, theo cách thức truyền thống của người Nam bộ.
Với tinh thần yêu nước, yêu đồng bào phải chịu cảnh đô hộ của thực dân nên hai ông bà đã sử dụng ngôi nhà này để nuôi giấu các đồng chí lãnh đạo, cán bộ tỉnh, huyện về hoạt động cách mạng như đồng chí Võ Trần Chí. Vào năm 1947, lúc này ông là cán bộ Ban Chấp hành Thanh niên cứu quốc tỉnh Tân An, sau là Bí thư Huyện ủy Thủ Thừa, Bí thư Tỉnh ủy Long An, Bí thư Thành ủy TP.HCM.
Đồng thời, trong kháng chiến chống Pháp giai đoạn 1945-1954, gia đình trên cũng đã nuôi giấu nhiều đồng chí lãnh đạo của tỉnh, huyện và bảo vệ an toàn cho họ như ông Phạm Văn Lại, cán bộ tỉnh Tân An; ông Phạm Văn Chiêu - Chủ tịch Ủy ban Kháng chiến Hành chính huyện Châu Thành; ông Trần Văn Ca - Chủ tịch Ủy ban Kháng chiến Hành chính huyện Thủ Thừa; ông Lê Văn Đích - Bí thư xã Mỹ An Phú;...
Trong giai đoạn chống Mỹ, cứu nước, tiếp nối truyền thống gia đình, từ năm 1955 cho đến ngày miền Nam giải phóng, ông Nguyễn Văn Huệ và bà Nguyễn Thị Hồng (thế hệ thứ 2) đã sử dụng ngôi nhà của cha mẹ mình để lại tiếp tục nuôi giấu, bảo vệ cán bộ tỉnh, huyện, xã trong hoạt động cách mạng địa phương. Trong những năm 1956-1959, thời kỳ Mỹ -Diệm khủng bố ác liệt phong trào đấu tranh của nhân dân miền Nam, những gia đình cách mạng, gia đình tham gia kháng chiến cũ (chống Pháp) bị địch theo dõi, khủng bố gắt gao. Trước hoàn cảnh đó, bất chấp mọi nguy hiểm, ông Huệ và bà Hồng tiếp tục nuôi giấu cách mạng, trong đó có bà Nguyễn Thị Bông lúc bấy giờ là Bí thư Thị ủy về hoạt động tại địa bàn.
Ngoài việc nuôi giấu cán bộ cách mạng, bà Nguyễn Thị Hồng còn được các đồng chí lãnh đạo phân công nhiệm vụ liên lạc, tiếp nhận hồ sơ đồn, bót địch từ cơ sở cách mạng về để lực lượng ta tổ chức đánh địch. Đồng thời, bà cũng đảm nhận nhiệm vụ thu thập tin tức, tình hình thực tế ở địa phương về báo cáo cho các đồng chí lãnh đạo, tham gia gầy dựng cơ sở cách mạng địa phương, đóng góp lương thực thường xuyên cho cách mạng, nhất là trong các chiến dịch lớn.
Ông Năm Nhường (thế hệ thứ 3) bên ngôi nhà lịch sử
Trong ký ức ông Năm Nhường, ông thường cùng mẹ gói ghém đồ ăn, thuốc men gửi cho lực lượng ta. “Cứ đêm xuống, tôi và mẹ mặc áo bà ba đen lén đem lương thực xuống cho các anh đang trốn dưới lá. Hoặc khi những buổi đi học, mẹ thường soạn sẵn có khi là gạo, hôm thì con gà giấu trong cặp gửi đến cho các anh. Dù hành động nhỏ nhưng trong tôi là một cảm giác thân thương, dạt dào khó tả. Những ký ức ấy đến tận bây giờ tôi không thể nào quên”.
Đến thế hệ thứ 3, với lòng yêu nước được vun đắp từ thế hệ cha ông, bà Nguyễn Thị Hạnh tham gia cách mạng từ rất sớm (16 tuổi), đã cùng với mẹ là bà Nguyễn Thị Bưởi làm công tác giao liên và nuôi giấu cán bộ tại xã Mỹ An Phú. Năm 1968, bà chuyển về thị xã Tân An làm các công việc như rải truyền đơn, vận động các gia đình nuôi giấu cách mạng, xây dựng cơ sở chứa lực lượng đánh sập cầu, hiệp đồng gây tiếng nổ - đánh sập cầu Tân An (năm 1969). Năm 1973, bà được phân công về hoạt động tại xã Mỹ An Phú và giữ chức vụ Bí thư xã Mỹ An Phú. Từ năm 1977-1988, bà tham gia Huyện ủy Thủ Thừa, được Hội đồng Nhà nước tặng Huân chương Kháng chiến chống Mỹ hạng Nhất (năm 1988), Huy hiệu 40 năm tuổi Đảng.
Thật khó để nói hết những đóng góp âm thầm nhưng vô cùng quý báu của gia đình 3 thế hệ hết lòng với cách mạng. Họ đã không tiếc tiền bạc, của cải và cả tính mạng, bất chấp nguy hiểm sử dụng ngôi nhà ngay trong vùng tranh chấp ác liệt, cách đồn địch chỉ 3km để nuôi giấu cách mạng trong 2 cuộc kháng chiến.
Hơn 70 năm trôi qua, chịu sự bào mòn của thời gian và sự phá hủy của chiến tranh nhưng ngôi nhà vẫn còn khá nguyên vẹn. Đây là chứng tích lịch sử kiên cố, hùng hồn để minh chứng cho sự cống hiến to lớn của gia đình 3 thế hệ cho một cuộc cách mạng giải phóng dân tộc./.
Theo Báo Long An
