Chuyện kể rằng, Đế Thích - vị thần trong thần thoại Ấn Độ được coi là vua của các vị thần. Sách nhà Phật coi Đế Thích là thiên đế trợ thủ Đức Phật Thích Ca sơ sinh. Tượng Đế Thích thường mặc áo bào, đội mũ hoàng đế. Đế Thích còn được coi là vị thần cờ tướng. Làng Thịnh Yên - thành Thăng Long năm xưa vốn có truyền thống chơi cờ tướng từ lâu đời. Hằng năm hội cờ làng Thịnh Yên thu hút được nhiều đại cao thủ của hội cờ.
Thế kỷ 15, một vị hoàng tử thời Lê yêu cờ đã lập một điện quán thờ thần Đế Thích ngay bên chùa Vua, trở thành hội quán cờ tướng nổi tiếng đất Thăng Long. Chùa Vua mở hội từ ngày 5 - 9 tháng giêng âm lịch, với tục đấu cờ tướng, thu hút được nhiều kỳ thủ không chuyên và chuyên nghiệp tham gia. Chùa là một di tích trong Thăng Long tứ quán, là nơi diễn ra các cuộc đấu cờ tướng đỉnh cao suốt mấy trăm năm nay.
Lá thăm may rủi mang đến một cặp đấu thú vị, người cao tuổi nhất đấu với người ít tuổi nhất. Em Hiệp, 10 tuổi, mới chơi cờ được nửa năm so tài với cụ Ngô Văn Định, 75 tuổi với kinh nghiệm chơi cờ đã nửa thế kỷ. Cuộc so tài tuy không cân sức nhưng là niềm vui cho những người yêu cờ, “cờ tướng gắn liền với dân gian và phong trào quần chúng, già trẻ cùng nhau tham gia, tiếp nối truyền đời”, cụ Định nói, “môn này giúp ích tư duy, khiến bộ não luôn vận động sáng tạo, điều này cực kỳ quan trọng ở độ tuổi của tôi”.
Những kỳ thủ vô địch 3 năm liên tiếp thì được khắc tên lên bia, hiện nay đã có ba người có vinh dự đó: Lê Uy Vệ, Nguyễn Vũ Quân và Nguyễn Tiến Thọ. Do hoàn cảnh lịch sử, giải cờ tướng lễ hội chùa Vua đã bị gián đoạn hơn 30 năm, mãi đến năm 1992 mới được tổ chức trở lại nhân dịp chùa Vua - quán Đế Thích được công nhận là Di tích Lịch sử - Văn hóa cấp quốc gia.
Đây là giải đấu có truyền thống từ lâu đời và được đông đảo người yêu cờ thủ đô coi là giải cờ lễ hội hấp dẫn và khó khăn nhất của làng cờ miền Bắc trong mỗi dịp tết đến xuân về. Theo lịch thi đấu, giải cờ tướng chùa Vua sẽ diễn ra trong 4 ngày liên tục bắt đầu từ ngày mùng 6 đến ngày mùng 9 tháng giêng âm lịch. Ngày đầu tiên của lễ hội sẽ là các vòng đấu loại dành cho tất cả người chơi từ khắp nơi tới đăng ký tham gia. Các danh thủ hàng đầu của miền Bắc sẽ xuất hiện bắt đầu từ ngày thứ 2 tức ngày mùng 7 Tết. Sáng ngày mùng 9 sẽ là trận chung kết và trao giải.
Giải cờ tướng lễ hội chùa Vua năm nay quy tụ hàng trăm kỳ thủ. Khác với các bàn cờ thường gặp trong các ngõ nhỏ Hà thành, không khí ở đây yên tĩnh hơn hẳn. Các “fans hâm mộ” dù đông nhưng tất cả đều cố gắng giữ yên lặng để các kỳ thủ có thể giữ tập trung.
Giống như nhiều trò chơi trí tuệ, cờ tướng có những đặc tính như cân bằng, kinh nghiệm, sáng tạo và cá tính. Đầu tiên là tính cân bằng, số quân hai bên bằng nhau, số nước đi bằng nhau, vị trí các quân tương ứng như nhau. Nguyên tắc đi giống nhau, thời gian chơi như nhau. Kinh nghiệm và sự sáng tạo linh hoạt luôn được các kỳ thủ coi trọng. Ngoài ra, cờ tướng có thể bộc lộ cá tính mỗi người, điềm tĩnh hay nóng nảy, tinh tế hay phàm phu đều được thể hiện trong nước cờ.
Thế kỷ 15, một vị hoàng tử thời Lê yêu cờ đã lập một điện quán thờ thần Đế Thích ngay bên chùa Vua, trở thành hội quán cờ tướng nổi tiếng đất Thăng Long. Chùa Vua mở hội từ ngày 5 - 9 tháng giêng âm lịch, với tục đấu cờ tướng, thu hút được nhiều kỳ thủ không chuyên và chuyên nghiệp tham gia. Chùa là một di tích trong Thăng Long tứ quán, là nơi diễn ra các cuộc đấu cờ tướng đỉnh cao suốt mấy trăm năm nay.
Lá thăm may rủi mang đến một cặp đấu thú vị, người cao tuổi nhất đấu với người ít tuổi nhất. Em Hiệp, 10 tuổi, mới chơi cờ được nửa năm so tài với cụ Ngô Văn Định, 75 tuổi với kinh nghiệm chơi cờ đã nửa thế kỷ. Cuộc so tài tuy không cân sức nhưng là niềm vui cho những người yêu cờ, “cờ tướng gắn liền với dân gian và phong trào quần chúng, già trẻ cùng nhau tham gia, tiếp nối truyền đời”, cụ Định nói, “môn này giúp ích tư duy, khiến bộ não luôn vận động sáng tạo, điều này cực kỳ quan trọng ở độ tuổi của tôi”.
Những kỳ thủ vô địch 3 năm liên tiếp thì được khắc tên lên bia, hiện nay đã có ba người có vinh dự đó: Lê Uy Vệ, Nguyễn Vũ Quân và Nguyễn Tiến Thọ. Do hoàn cảnh lịch sử, giải cờ tướng lễ hội chùa Vua đã bị gián đoạn hơn 30 năm, mãi đến năm 1992 mới được tổ chức trở lại nhân dịp chùa Vua - quán Đế Thích được công nhận là Di tích Lịch sử - Văn hóa cấp quốc gia.
Đây là giải đấu có truyền thống từ lâu đời và được đông đảo người yêu cờ thủ đô coi là giải cờ lễ hội hấp dẫn và khó khăn nhất của làng cờ miền Bắc trong mỗi dịp tết đến xuân về. Theo lịch thi đấu, giải cờ tướng chùa Vua sẽ diễn ra trong 4 ngày liên tục bắt đầu từ ngày mùng 6 đến ngày mùng 9 tháng giêng âm lịch. Ngày đầu tiên của lễ hội sẽ là các vòng đấu loại dành cho tất cả người chơi từ khắp nơi tới đăng ký tham gia. Các danh thủ hàng đầu của miền Bắc sẽ xuất hiện bắt đầu từ ngày thứ 2 tức ngày mùng 7 Tết. Sáng ngày mùng 9 sẽ là trận chung kết và trao giải.
Giải cờ tướng lễ hội chùa Vua năm nay quy tụ hàng trăm kỳ thủ. Khác với các bàn cờ thường gặp trong các ngõ nhỏ Hà thành, không khí ở đây yên tĩnh hơn hẳn. Các “fans hâm mộ” dù đông nhưng tất cả đều cố gắng giữ yên lặng để các kỳ thủ có thể giữ tập trung.
Giống như nhiều trò chơi trí tuệ, cờ tướng có những đặc tính như cân bằng, kinh nghiệm, sáng tạo và cá tính. Đầu tiên là tính cân bằng, số quân hai bên bằng nhau, số nước đi bằng nhau, vị trí các quân tương ứng như nhau. Nguyên tắc đi giống nhau, thời gian chơi như nhau. Kinh nghiệm và sự sáng tạo linh hoạt luôn được các kỳ thủ coi trọng. Ngoài ra, cờ tướng có thể bộc lộ cá tính mỗi người, điềm tĩnh hay nóng nảy, tinh tế hay phàm phu đều được thể hiện trong nước cờ.
Chị Liêm, nữ kỳ thủ duy nhất của giải đấu.
Dương Quốc Bình
