Người “thổi hồn” vào gỗ, đá

13/06/2018 15:18

Theo dõi trên

Đó là câu chuyện về nghệ nhân Nguyễn Tấn Công, ngụ tại thị trấn Di Linh, huyện Di Linh (Lâm Đồng)...

 
Các tác phẩm đá nghệ thuật của nghệ nhân Nguyễn Tấn Công.

Từ nông dân “thứ thiệt…”

Tiếp chuyện tôi, nghệ nhân Nguyễn Tấn Công (62 tuổi) hồi ức lại những năm đầu tiên rời quê lên Tây Nguyên lập nghiệp với những tháng ngày vật lộn với bao nhiêu khó khăn, thiếu thốn. Gia đình ông bao đời sống bằng nghề nông nghiệp, trong khi quê cũ đất chật người đông gia đình lại đông con nên vào năm 1988, ông đã quyết định dắt díu vợ và 4 đứa con còn nhỏ rời Tư Nghĩa (Quảng Ngãi) lên lập nghiệp tại huyện Di Linh (Lâm Đồng). Gia tài lúc đi lập nghiệp trên quê hương mới chẳng có gì ngoài đức tính cần cù, chịu thương chịu khó .

“Đất lành chim đậu” – trên địa bàn các xã của huyện Di Linh những năm ấy còn khá hoang vu, sẵn có đức tính chịu thương, chịu khó và ham làm, đôi vợ chồng này đã dành dụm dần dần vừa khai hoang vừa mua đất để mở rộng diện tích sản xuất các loại cây trồng. Và cây cà phê được vợ chồng ông Công chú trọng đầu tư với quyết tâm vươn lên làm giàu trên quê mới.

Sau gần 30 năm lập nghiệp trên cao nguyên, đến nay gia đình nông dân này đã có trong tay 3,3 ha cây cà phê đã và đang cho thu hoạch. Những năm qua, nhờ giá cà phê và các loại nông sản tăng lên, giúp gia đình ông Công thoát nghèo và vươn lên trở thành hộ có mức thu nhập khá và ổn định. Mỗi năm, trừ chi phí phân bón, thuốc, nước và công cán lao động… gia đình ông thu nhập trên 500 triệu đồng. …


 
Nghệ nhân Nguyễn Tấn Công bên tác phẩm đá cảnh và gỗ lũa.

Và cơ duyên đến với nghệ thuật

Ông Công cho biết, trên địa bàn huyện Di Linh ngoài các loại đá tự nhiên rất phong phú, những năm gần đây qua làm vườn, sản xuất, nhiều hộ gia đình phát hiện và khai thác được rất nhiều loại đá quý và đẹp như: thạch anh (có các màu: trắng, tím, hồng, thạch anh khói…), đá Kasidol, mã não….Từ việc phát hiện nguồn đá nguyên liệu này đã tạo cơ hội cho phong trào nghề đá cảnh ở địa phương này ra đời và phát triển khá mạnh.

Từ năm 2001 ông Công bắt đầu tham gia “làng” chơi đá cảnh và sau đó cả làm đồ gỗ; ông thuộc lớp nghệ nhân “đi sau”, bởi có nhiều người ở Di Linh đã có tuổi nghề vài chục năm nay. Dù trình độ học vấn không bao nhiêu, kiến thức, kỹ năng của nghề làm đá cảnh ông Công chẳng được học hay được bồi dưỡng ngày nào, song, với niềm đam mê và thấy mình có năng khiếu nên ông quyết tâm theo đuổi. Ban đầu vợ con ông Công tỏ ý không tin tưởng ông có thể thành công với cái nghề đòi hỏi sự khéo léo, tỉ mẫn, có óc thẩm mỹ và trí tưởng tượng cao…, cộng với tài nghệ của người nghệ nhân.

Ông Công tâm sự, từ những khối đá, những viên đá rất thô sơ trong tự nhiên được tìm kiếm hoặc mua về, tranh thủ thời gian vào ban đêm (sau khi làm vườn về và cơm nước xong) ông lặng lẽ chong đèn lên để gọt dũa, nhìn ngắm, quan sát từng mạch đá, hoa vân, hình dáng… hình dung ra những ý tưởng để rồi bắt đầu kỳ công đục, mài, gọt, dũa…và “thổi hồn” vào đá biến chúng thành những tác phẩm nghệ thuật sinh động. Để có một tác phẩm ưng ý, người nghệ nhân có thể mất từ 10 ngày, nửa tháng, thậm chí vài tháng trời miệt mài lao động, sáng tạo. Ví dụ như tác phẩm ông ưng ý nhất trong bộ sưu tập đá cảnh của mình là tác phẩm “dáng Việt” khối đá được chế tác có hình chữ S (bản đồ Việt Nam) cao khoảng 60cm, rộng chừng 30cm bằng chất liệu đá Kasidol pha đá mã não có hoa vân rất đẹp mà ông đã dồn tâm sức gần một tháng mới hoàn thành…

Ngoài chế tác đá cảnh, nghệ nhân Nguyễn Tấn Công còn được hội viên trong Hội Sinh vật cảnh huyện Di Linh và nhân dân trong vùng biết đến với nghề làm lụa gỗ; và hiện nay, ông “chơi” cả thư pháp (vẽ và viết chữ trên đá). Đến với lĩnh vực này đối với ông cũng là tình cờ. Sống giữa vùng sản xuất cà phê lâu đời, nhiều gốc cà phê lão các nhà vườn đào bỏ, ông Công xin mang về đục đẽo, gọt dũa, tạo dáng và đánh dầu bóng thành những cái bục chưng cây cảnh, bục để tivi hay những bộ bàn, ghế đặt trong vườn ngồi uống trà… Ông cũng sưu tầm, tìm mua những gốc cây khô, trong đó có một số loài cây có “tên tuổi” mang về chế tác và “thổi hồn” trở những tác phẩm nghệ thuật rất đẹp và có giá trị…

Hơn 15 năm tham gia “làng” chơi đá cảnh và lụa gỗ, đến nay trong bộ sưu tập của nghệ nhân - nông dân này có vài chục tác phẩm đá, hơn 10 bộ bàn ghế và nhiều vật dụng khác có giá trị được giới thiệu. Trong các tác phẩm của ông, có những bộ bàn ghế được chế tác từ gốc cây khô có giá bán từ 50 đến hơn 100 triệu đồng/bộ…

Tại Triển lãm Hoa và Sinh vật cảnh trong khuôn khổ Tuần Văn hóa - Du lịch Đà Lạt, chào mừng Festival Hoa Đà Lạt lần thứ V, nghệ nhân Nguyễn Tấn Công đã cùng nhóm hơn 10 nghệ nhân đá cảnh và hàng lụa gỗ của huyện Di Linh tham gia một gian hàng. Riêng nghệ nhân Công tham gia triển lãm với 10 tác phẩm đá cảnh, một số tác phẩm gỗ được chế tác từ gốc và rễ cây khô thu hút nhiều du khách trong và ngoài ngước tham quan, thưởng lãm, góp phần cho thành công chung của sự kiện văn hóa lớn vừa diễn ra trong các dịp Festival Hoa Đà Lạt…


Thanh Dương Hồng
Theo baodulich.net.vn

Bạn đang đọc bài viết "Người “thổi hồn” vào gỗ, đá" tại chuyên mục Phương Nam. Chuyên trang của Tạp chí điện tử Văn hóa và Phát triển.