Kiều bào nước ngoài thường xuyên đặt mua
Sản phẩm bánh chưng Bờ Đậu có từ những năm 1960. Tổ nghề làm bánh ở đây được người dân cho là cụ Nguyễn Thị Xuân, thường gọi là cụ Đấng (gọi theo tên của chồng). Cụ Đấng là người xã Cổ Lũng. Theo lời dân làng kể lại, trước đây quán bánh cụ Đấng nằm gọn dưới một gốc cây ven đường, quán tuy nhỏ nhưng lúc nào cũng đông khách. Đến lúc về già, cụ truyền lại nghề cho các con cháu và bánh chưng Bờ Đậu được lưu truyền cho đến bây giờ. Trước khi có làng nghề bánh chưng, người dân xã Cổ Lũng chủ yếu làm nông nghiệp, trồng lúa, trồng chè. Các hộ gia đình đa số sống trong cảnh nhà tranh, vách đất. Nhờ có nghề làm bánh chưng mà cuộc sống của người dân đã vươn lên thoát nghèo.
Theo bà Nguyễn Bích Liên, Trưởng làng nghề bánh chưng Bờ Đậu: Làng nghề hiện có 50 hộ dân tham gia sản xuất và kinh doanh. Trung bình mỗi ngày, một hộ bán được từ 100 đến 150 chiếc bánh chưng, vào dịp gần Tết, số lượng này tăng gấp rưỡi, gấp đôi. Sản phẩm bánh chưng chủ yếu vẫn là bánh chưng truyền thống gồm bánh vuông và bánh dài hình trụ tròn, tương tự như bánh tét của Nam bộ.
“Bánh chưng Bờ Đậu không chỉ nổi tiếng trong vùng, trong khu vực, mà rất nhiều du khách trên cả nước cũng như kiều bào nước ngoài thường xuyên đặt mua bánh để giới thiệu tới đông đảo bạn bè quốc tế về một sản vật nức tiếng của quê hương và là món ăn truyền thống không thể thiếu trong những mâm cỗ ngày Tết cổ truyền của dân tộc”, bà Liên vui mừng chia sẻ.
Cũng theo bà Liên, hàng năm cứ vào tháng 8, Ban quản lý làng nghề lại mở một lớp tập huấn về an toàn vệ sinh thực phẩm và mời cán bộ của Sở Công Thương tỉnh Thái Nguyên lên trực tiếp giảng dạy. Kinh phí lớp học do chính các học viên tự nguyện đóng góp. Sau ba ngày và phải trải qua phần thi trắc nghiệm với nội dung về vệ sinh an toàn thực phẩm, các học viên thi đỗ mới được cấp chứng chỉ.
Bánh chưng Bờ Đậu không gói bằng khuôn, người dân nơi đây đều gói bằng tay.
Thiên nhiên ưu đãi
Ông Ngô Tiến Sỹ - Chủ cửa hàng bánh chưng Sỹ Oanh (thành viên làng nghề bánh chưng Bờ Đậu) cho biết: Khác với những nơi làm bánh chưng khác, bánh chưng Bờ Đậu không sử dụng khuôn để gói mà người dân đều gói bằng tay. Việc gói bằng tay có thể điều chỉnh chiếc bánh thật chặt, vuông đều bằng nhau và chiếc bánh chưng có chặt hay không phụ thuộc chính vào người gói bánh. Bánh được gói chặt tay khi luộc sẽ không bị méo mó, căng phồng, mà vuông thành sắc cạnh, hạt nếp dẻo, rền bánh, có mùi thơm nồng. Thời gian luộc bánh kéo dài từ 8 đến 10 tiếng tùy theo mẻ bánh lớn hay nhỏ; khi nồi bánh đã sôi, phải trông để không bị cạn nước và phải thường xuyên thêm nước để cho bánh chín đều từ trong ra ngoài.
Cũng theo ông Sỹ, tất cả sản phẩm bánh chưng Bờ Đậu, các nguyên liệu làm nên chiếc bánh đều được người dân lấy từ những đại lý bán hàng uy tín, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, được đảm bảo chất lượng an toàn thực phẩm. Gạo nếp để gói bánh thường được bà con dùng loại gạo nếp vải tỉnh Bắc Kạn hoặc nếp cái hoa vàng của tỉnh Hưng Yên. Đỗ làm nhân bánh được bà con chọn từ loại đậu xanh nguyên lõi, vỏ mỏng, vàng tươi và có vị thơm tự nhiên. Cùng với đó là thịt lợn ba chỉ tươi ngon, săn chắc, ướp với hạt tiêu Bắc và gói bằng lá dong xanh mướt, bản rộng được lấy từ núi rừng Việt Bắc.
Rất nhiều du khách trên cả nước cũng như kiều bào nước ngoài thường xuyên đặt mua bánh chưng Bờ Đậu.
“Điều đặc biệt ở làng nghề bánh chưng Bờ Đậu là nguồn nước dùng để luộc bánh phải được lấy từ dãy núi Cẩm nằm sát phía sau làng nghề Bờ Đậu. Nguồn nước ở đây được thiên nhiên ưu đãi và được người dân coi như “nước giếng thần”. Chỉ khi luộc với nguồn nước này, bánh chưng Bờ Đậu mới thực sự bộc lộ hết hương vị thơm ngon, độc đáo riêng biệt mà không một loại bánh chưng nào có thể sánh được”, bà Liên vui mừng chia sẻ.
Làng nghề bánh chưng Bờ Đậu nổi lửa quanh năm, nhưng nhộn nhịp tấp nập nhất là vào những ngày giáp Tết Nguyên đán. Đó như là một đặc sản mà chỉ vùng Bờ Đậu mới có thể làm nên những chiếc bánh hoàn hảo, vuông tròn sắc cạnh với hương thơm đậm đà, tinh khiết làm ấm lòng du khách gần xa.
Quang Vinh
Theo baodulich.net.vn
