BS Trần Thanh Sơn, bệnh viện Hữu nghị Việt Nam - Cuba (Đồng Hới - Quảng Bình) bị hành hung tối 23/10/2017 thương tích ở mắt đang điều trị tại bệnh viện.
Như vậy, thời gian gần đây liên tiếp xảy ra vụ côn đồ gây rối trật tự, chửi bới, lăng mạ, hành hung bác sĩ và và đe dọa nhân viên y tế. Tình trạng bạo hành ở bệnh viện đang có xu hướng gia tăng, gây tâm lý hoang mang cho cả đội ngũ y bác sĩ và người nhà bệnh nhân.
Bộ Y tế kêu gọi các cơ quan báo chí và cộng đồng lên án mạnh mẽ những hành vi bạo lực nhằm vào nhân viên y tế. Làm nhiệm vụ cứu người nhưng nhiều y bác sĩ lại bị chính bệnh nhân và người nhà hành hung trọng thương hoặc mất mạng. Câu chuyện đáng buồn trên là thực tế đang diễn ra song nguy cơ vẫn chưa có hồi kết bởi nhiều yếu tố chủ quan và khách quan của nghề y.
Hình ảnh ngày 23/10, bác sĩ Trần Thanh Sơn đang làm nhiệm vụ trực cấp cứu tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cuba Đồng Hới (Quảng Bình) đã bị người nhà bệnh nhân xông vào đánh, khiến bác sĩ Sơn bất tỉnh, chảy máu vùng mặt, bị nôn ói, phải cấp cứu, gây bức xúc dư luận xã hội.
Trước đó, ngày 20/10, chị Trần Thị Thanh Hải, Phó trưởng Trạm Y tế xã Hương Lâm, huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh, đang trong ca trực bị Hoàng Xuân Hải (SN 1991) dùng dao chém nhiều nhát vào người, khiến chị bị đa chấn thương, phải đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa huyện Hương Khê. Các đối tượng hành hung thầy thuốc tại Quảng Bình và Hà Tĩnh đã bị khởi tố, sớm đưa ra xét xử với mức án nghiêm khắc theo quy định của pháp luật để răn đe, giáo dục.
Rồi vụ bạo hành đánh bác sĩ Bệnh viện 115 Nghệ An, xảy ra hôm 18/8. Người nhà bệnh nhân đuổi đánh bác sĩ Bệnh viện Bạch Mai ngày 25/7.... Các vụ việc bạo hành bác sĩ liên tục được đưa lên các phương tiên thông tin đại chúng nhưng dấu hiệu vẫn chưa dừng mà liên tiếp xuất hiện các vụ việc nhân viên y tế bị hành hung.
Theo thống kê chưa đầy đủ, từ năm 2010 đến nay đã có tổng cộng 25 vụ bác sĩ bị người nhà bệnh nhân tấn công, trong đó nghiêm trọng nhất là vụ BS Nguyễn Đức Giàu công tác tại Bệnh viện Vũ Thư, Thái Bình bị người nhà bệnh nhân dùng dao đâm tử vong vào giữa tháng 8/2011.
Cả nước có trên 1.300 bệnh viện với hơn 300.000 giường bệnh thực kê và gần 600.000 cán bộ y tế với 160 triệu lượt bệnh nhân đến khám, hơn 27,2 triệu người điều trị nội trú, bên cạnh đó là người thăm nuôi bệnh. Bệnh viện là nơi tập trung đủ mọi thành phần trong xã hội, đặc biệt là các nhóm đối tượng manh động, tiêu cực từ những vụ mâu thuẫn dẫn tới đả thương hoặc các đối tượng ăn chơi xa đọa mắc bệnh xã hội.
Bên cạnh đó là các thành phần bất hảo trà trộn vào bệnh viện để thực hiện hành vi trộm cắp, móc túi, cò mồi khám chữa bệnh, giả danh nhân viên y tế để lừa đảo, cho vay nặng lãi, phát tờ rơi tuyên truyền liên quan đến tôn giáo... khiến môi trường an ninh trật tự trong bệnh viện luôn “căng như dây đàn”.
Cùng với những nguyên nhân khách quan nêu trên, nguyên nhân chủ quan xuất phát từ chính thực trạng của ngành y. Cụ thể, quá tải bệnh viện, cơ sở vật chất xuống cấp hoặc không đủ sức đáp ứng đã và đang gây căng thẳng cho không chỉ người bệnh mà còn cho chính nhân viên y tế. “Bác sĩ khó có thể cười khi mỗi ngày phải khám đến cả trăm lượt bệnh nhân”.
Bản thân mỗi người bệnh cùng thân nhân khi đến bệnh viện đều mang trong mình rất nhiều nỗi lo và sự căng thẳng như áp lực về vấn đề tài chính, mối quan hệ công việc - xã hội và đặc biệt là nỗi lo về sức khỏe, sinh mạng. Do đó, mỗi bệnh nhân và người nhà khi vào viện đều mang theo bên mình cả “thùng thuốc súng” có thể phát nổ bất kỳ lúc nào. Ngoài ra, nhiều “con sâu đang làm rầu nồi canh” với tâm lý cửa quyền, thiếu đạo đức nghề nghiệp gây mất lòng tin của người bệnh cũng như thân nhân. Bên cạnh đó, các sự cố y khoa xảy ra trong quá trình hành nghề của chính y bác sĩ đã trực tiếp gây ra những căng thẳng, xung đột, nếu không được xử lý kịp thời sẽ diễn tiến theo chiều hướng tiêu cực.
Dù những vụ hành hung nhân viên y tế liên tục xảy ra nhưng trên thực tế, khả năng và quyền hạn các chế tài xử lý của lực lượng bảo vệ bệnh viện còn yếu và thiếu. Hầu hết các bệnh viện đều không đủ sức đáp ứng về vấn đề an ninh, từ nhân sự bảo vệ cho đến thiết bị theo dõi an ninh, khi sự việc xay ra không kịp phản ứng hoặc phản ứng chưa đủ mạnh. Mặt khác các bệnh viện đang thiếu đi sự phối hợp, hỗ trợ kịp thời của chính quyền địa phương mỗi khi vấn đề mất an ninh xảy ra.
Thầy thuốc và Thầy giáo là hai người Thầy được tôn trọng nhất theo truyền thống văn hóa và đạo đức của người Việt Nam. Nhưng khi ngay cả những người Thầy này cũng không còn được tôn trọng thì ai và cái gì còn được tôn trọng? Hành động hành hung thầy thuốc là cách ứng xử trong một xã hội mà pháp luật không được tôn trọng cần phải sớm chấm dứt.
Để ngăn chặn nguy cơ nhân viên y tế tiếp tục bị bạo hành trong thời gian tới, Bộ Y tế đang thực hiện nhiều giải pháp nâng cao chất lượng điều trị hướng tới sự hài lòng của người bệnh. Bộ Y tế đã ký kết biên bản hợp tác với Bộ Công an trong việc đảm bảo an ninh trật tự tại các bệnh viện. Cần đề nghị Quốc hội sửa luật nâng mức án phạt đối với những kẻ hành hung bác sĩ, nhân viên y tế tại bệnh viện đủ mức răn đe, giáo dục chung.
Tuy nhiên, nỗ lực của ngành y tế gần như đang bị phản tác dụng, cần sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, nếu không chưa biết đến bao giờ mới chấm dứt nạn bạo hành ở bệnh viện?
Vũ Xuân Bân
