Ông Lưu Văn Minh – Phó chủ UBND xã Hồ Sơn phát biểu tại lễ khởi công
Đến dự có ông Phạm Quang Nguyên – Tỉnh ủy viên, Bí thư Huyện ủy huyện Tam Đảo cùng lãnh đạo các sở, ban, ngành, các nhà khoa học, đại diện các đơn vị tham gia thực hiện Dự án cùng đông đảo nhân dân địa phương và du khách thập phương.
Dự án bảo tồn tôn tạo và phát huy giá trị lịch sử đền Chân Suối là công trình được nghiên cứu, khảo sát, lập quy hoạch mang ý nghĩa vô cùng to lớn về lịch sử, văn hóa của cả nước nói chung và tỉnh Vĩnh Phúc nói riêng.
Đền Chân Suối thuộc Làng Hà, xã Hồ Sơn, huyện Tam Đảo, Vĩnh Phúc (Km 13, Quốc lộ 2B đường đi Tam Đảo), nằm ở ngay bên dưới dòng Thác Bạc đổ xuống từ dãy núi Tam Đảo do hợp tất cả các ngọn nguồn lại thành con suối chảy quanh khu đền. Con suối thơ mộng xanh non của màu sự sống, trên mặt nước sương mờ phảng phất, huyền ảo khí thiêng, được gọi là đền Chân Suối. Ngôi đền tọa lạc trong khuôn viên 1500m2, dưới chân núi Tam Đảo. Từ cửa đền nhìn ra phía Tây là vùng hồ rộng lớn, như một tấm gương khổng lồ tạc cảnh trời mây, núi, dáng núi, xã núi Ngang tự hình con voi nằm phủ phục, quay đầu về đền Chân Suối. Phía sau đền, quốc lộ 23 giống như hình con rồng uốn lượn giữa màu xanh bất tận đồng đồi. Phía Bắc đền, dòng suối Bạc mang linh khí tự mạch đất thiêng, nơi thượng sơn đổ vào lòng hồ, tỏa khắp các cánh đồng mênh mang sông lúa.
Buổi lễ khởi công tu bổ, tôn tạo khu di tích đền Chân Suối (Tam Đảo)
Trải qua nắng ngàn, mưa móc, cây đa đổ vào toà tiền tế, mái sập, một cột trụ bị gãy, mất phần đèn lồng khiến ngôi đền bị xuống cấp nghiêm trọng. Năm 1986, chính quyền địa phương, ngành văn hóa cùng bách gia trăm họ công đức. Dân làng Hồ Sơn đã dựng lại tiền tế theo kiểu quá giang gối tường. Ngày 23/6/2016, UBND tỉnh Vĩnh Phúc đã ra Quyết định 2082/QĐ -CT, "về việc phê duyệt dự án tu bổ, tôn tạo di tích đền Chân Suối, xã Hồ Sơn, Tam Đảo".
Theo đó, thời gian tu bổ, tôn tạo dự kiến trong vòng 2 năm (2016 - 2017). Tổng mức đầu tư khoảng gần 5 tỷ đồng từ nguồn vốn xã hội hóa và các nguồn vốn huy động hợp pháp khác. Việc tu bổ, tôn tạo các hạng mục công trình của đền Chân Suối sẽ được thực hiện trên nguyên tắc gìn giữ, bảo tồn các yếu tố gốc cấu thành di tích, phù hợp kiến trúc truyền thống và phát huy giá trị di tích.
Đền Chân Suối sẽ được tu bổ, tôn tạo gồm đại đình 5 gian, hậu cung 3 gian có đao, các bộ vì theo kiểu thức “ chồng rường giá chiêng”.
Các đại biểu làm lễ khởi công dự án.
Việc UBND tỉnh Vĩnh Phúc quyết định phê duyệt dự án tu bổ, tôn tạo di tích đền Chân Suối, một di tích văn hóa lịch sử thờ Quốc tổ mẫu Đào Liễu (mẹ đẻ của Quốc mẫu Tây thiên Lăng Thị Tiêu) được đánh giá là kịp thời và cần thiết để góp phần phát huy giá trị lịch sử của ngôi đền, cũng như đáp ứng hoạt động tín ngưỡng và nhu cầu văn hóa tâm linh tại địa phương.
Di tích lịch sử văn hóa đền Chân Suối
Truyền thuyết kể lại rằng, Đời vua Hùng vương thứ 6 ở động Tam Dương, phủ Đoan Hùng, đạo Sơn Tây có ông bô trưởng tên là Lăng Vĩ và vợ là Đào Liễu. Hai người có một người con gái rất đẹp, mắt phượng, mày ngài, cổ cao ba ngấn. Khi sinh khí thảm đầy nhà, hào quang tỏa sáng. Nữ nhi xinh đẹp giống như người trong mộng. Cô bé giọng trong như tiếng sáo. Tên gọi nàng Tiêu mà cha mẹ đặt cho gắn với bao huyền thoại của núi rừng. Càng lớn nàng lại càng giỏi cầm, kỳ, thi, họa, thông thạo binh thư, tài thao lược, cưỡi ngựa bắn cung rất thiện xạ, ném đá siêu phàm, trai tráng, nam nữ đều thần phục. Khi 20 tuổi nàng trở thành anh hùng nổi tiếng cả một vùng phủ lộ đều tôn bà là bà tướng.
Di tích lịch sử văn hóa đền Chân Suối
Truyền thuyết kể lại rằng, Đời vua Hùng vương thứ 6 ở động Tam Dương, phủ Đoan Hùng, đạo Sơn Tây có ông bô trưởng tên là Lăng Vĩ và vợ là Đào Liễu. Hai người có một người con gái rất đẹp, mắt phượng, mày ngài, cổ cao ba ngấn. Khi sinh khí thảm đầy nhà, hào quang tỏa sáng. Nữ nhi xinh đẹp giống như người trong mộng. Cô bé giọng trong như tiếng sáo. Tên gọi nàng Tiêu mà cha mẹ đặt cho gắn với bao huyền thoại của núi rừng. Càng lớn nàng lại càng giỏi cầm, kỳ, thi, họa, thông thạo binh thư, tài thao lược, cưỡi ngựa bắn cung rất thiện xạ, ném đá siêu phàm, trai tráng, nam nữ đều thần phục. Khi 20 tuổi nàng trở thành anh hùng nổi tiếng cả một vùng phủ lộ đều tôn bà là bà tướng.
Sau khi có công giúp vua Hùng đánh thắng giặc phương Bắc, Lăng Thị Tiêu dẫn quân về triều phụng chỉ. Vua Hùng mở yến tiệc khao thưởng quân sĩ và phong chức nội các cho 2 mẹ con rất vinh hiển nhưng cả 2 đều nhất mực từ chối, chỉ xin đức Vua được về lập bản doanh bên hồ chân Suối để phụng dưỡng mẹ cha. Vua Hùng đồng ý, phong Lăng Thị Tiêu là Tam Đảo Sơn Trụ Quốc Mẫu. Sau đó không lâu Lăng Thị Tiêu kết duyên vợ chồng với hoàng tử Lang Liêu.
Một hôm Lăng Thị Tiêu được tin thân mẫu qua đời, nàng xa giá trở về chịu tang mẹ. Đến nơi thấy mối đã đắp thành nấm mộ, người buồn rầu lên đỉnh núi Tây Thiên thăm lại nơi mẹ cha từng cầu tự. Bỗng đám mây ngũ sắc từ đâu hạ xuống bên nàng. Trong làn sương khói, một vì thần tiên hiện ra truyền rằng: nàng vốn là con gái thần võ nghệ, nay hạn kỳ đã hết nàng phải trở về thượng giới. Nghe xong nàng xuống suối tắm gội, rồi theo thiên sứ đi vào mây. Hôm ấy là ngày mùng 5 tháng 2 âm lịch.
Để ghi công đức sâu dầy của Quốc Mẫu Lăng Thị Tiêu, dân làng Hà, xã Hồ Sơn đã rước thần hiệu về đền Chân Suối thờ phụng cùng quốc tổ mẫu Đào Liễu. Khi còn sống, trong nước có loạn giặc Thục, Quốc mẫu Tây Thiên có công chiêu mộ binh sĩ, phò vương cứu nước, cứu dân. Sau khi mất, bà thường hiển linh, âm phù giúp các đời vua đánh giặc, giữ nước, nên được sắc phong làm Quốc mẫu.
Tiến Dũng - Lê Hoàn
