Sau 10 năm thu thập, nghiên cứu, tại Trạm Khảo nghiệm đậu nành Tây Nguyên của Trung tâm Nghiên cứu Ứng dụng Đậu nành Vinasoy (VSAC) đã giới thiệu đợt trồng khảo nghiệm, đánh giá 1.533 nguồn gene đậu nành quý để làm vật liệu lai tạo giống nhằm phát triển các giống đậu nành mới có chất lượng dinh dưỡng và năng suất cao phù hợp với các vùng nguyên liệu khắp cả nước hướng tới phát triển vùng nguyên liệu bền vững trên cả nước của Vinasoy
Từ việc đầu tư cho nguồn giống tốt…
Là doanh nghiệp duy nhất có thị phần dẫn đầu ngành hàng sữa đậu nành suốt 15 năm qua trong nước cũng như là đại diện đầu tiên và duy nhất ở Việt Nam trong top 5 Công ty sữa đậu nành lớn nhất thế giới, chiến lược phát triển vùng nguyên liệu của Vinasoy được thể hiện rõ ở sự tập trung đầu tư bài bản vào hai yếu tố trọng điểm là ngân hàng nguồn gene và trạm khảo nghiệm tập trung.
Theo đại diện VSAC cho biết Ngân hàng gene đậu nành là thành quả lớn của VSAC sau nhiều năm thu thập, nghiên cứu các dòng, giống đậu nành trong và ngoài nước. Từ việc nghiên cứu các dòng, giống đậu nành hoang dại đến các dòng, giống đậu nành có các đặc tính chuyên biệt như năng suất cao, đạm cao, kháng sâu bệnh, kháng mặn, kháng phèn… Vinasoy thực hiện bảo quản nguồn gene quý này trong điều kiện tối ưu để đảm bảo duy trì chất lượng hạt giống trong thời gian dài. Đồng thời, Vinasoy hiện đang áp dụng công nghệ di truyền phân tử (chỉ thị sinh học phân tử) trong công tác chọn tạo giống vì thế việc xác định giống con lai tốt được thực hiện rất nhanh, chính xác và không cần nhiều thời gian chờ đợi có kết quả.
Việc lựa chọn huyện Cư Jút (Đắk Nông), nơi đang là vùng trồng đậu nành lớn nhất của tỉnh với lợi thế về khí hậu, đất đai thổ nhưỡng (Cư Jút có thể gieo trồng tới 4 mùa đậu nành trong năm) đã giúp việc thử nghiệm đánh giá diễn ra thuận lợi và nhanh chóng hơn và rút ngắn 1/2 thời gian so với phương pháp truyền thống, thậm chí nhanh hơn cả của các trung tâm nghiên cứu có tiếng trên thế giới như ở vùng Costa Rica – Trung Mỹ. Cụ thể, thời gian chọn tạo giống mới và phát triển được giống tốt chỉ sau 4-5 năm (so với thời gian trung bình 10 năm ở các nước nổi tiếng cung ứng đậu nành như ở Canada, Mỹ… ). Điều này cho thấy năng lực và sự nghiêm túc trong việc phát triển bền vững vùng nguyên liệu đậu nành tại Việt Nam, đồng thời cho thấy một tương lai tươi sáng.
Mùa hè năm nay, sau rất nhiều nỗ lực hoàn chỉnh ngân hàng gen và các công nghệ xác định giống tốt, Trạm khảo nghiệm Cư Jút đã chính thức gieo trồng, khảo nghiệm và đánh giá 1.533 nguồn gen đậu nành quý, từ đó, các chuyên gia VSAC sẽ phân tích và lựa chọn những giống gen tốt nhất trong đợt thử nghiệm này cho các vùng nguyên liệu.
Trước đó, Vinasoy đã phát triển được hai giống đậu nành VINASOY 01-CT và VINASOY 02-NS. Giống VINASOY 02-NS được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cấp phép lưu hành sản xuất đại trà tại 4 vùng nguyên liệu của Vinasoy: Miền Trung, Tây Nguyên, ĐB sông Hồng và ĐB sông Cửu Long.
Đến ước mơ phát triển vùng nguyên liệu bền vững
Theo Cục trồng trọt, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, thời gian qua, diện tích và sản lượng đậu nành của nước ta liên tục giảm dần qua các năm. Nếu như năm 2010, diện tích trồng đậu nành đạt 197.800 ha, thì năm 2021 chỉ còn hơn 37.000 ha, giảm hơn 75% so với năm 2010. Việt Nam sẽ thiếu hụt 3,5-5,0 triệu tấn đậu tương/năm, trở thành nước nhập khẩu đậu nành lớn với kim ngạch 2-3 tỷ USD/năm, tương đương kim ngạch xuất khẩu gạo hiện nay.
Do đó, với việc đầu tư bài bản, có tầm nhìn lâu dài hướng đến phát triển bền vững của Vinasoy bằng việc tăng năng suất cây trồng có chất lượng cao qua sở hữu nguồn gen đậu nành quý, đa dạng của Vinasoy đã tạo ra ngày càng nhiều các giống đậu nành tốt, đáp ứng cho nhu cầu của nhà sản xuất và phù hợp với yêu cầu về chất lượng sản phẩm của người tiêu dùng.
Sau 25 năm hình thành và phát triển, Vinasoy luôn nuôi dưỡng ước mơ lớn là nâng cao thu nhập cho người nông dân, phục hưng và phát triển nền nông nghiệp đậu nành, phát triển vùng nguyên liệu bền vững từ đó góp phần phát triển ngành nông nghiệp Việt Nam.
Ông Huỳnh Sơn Hải, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Ứng dụng đậu nành Vinasoy (VSAC) cho biết, ngay từ buổi đầu thành lập, Vinasoy đã quyết tâm đầu tư đến cùng cho vùng nguyên liệu để chủ động được nguồn đậu nành thơm ngon, giàu dinh dưỡng và hướng đến một ngành nông nghiệp phát triển bền vững. Vì vậy, Vinasoy đã đầu tư vào đội ngũ kỹ sư, nhà khoa học giỏi nhất và công nghệ nghiên cứu tiên tiến nhất trong lĩnh vực đậu nành để không chỉ mang đến những sản phẩm sữa ngon, nhiều dinh dưỡng và tốt cho sức khỏe cho người tiêu dùng mà còn nâng cao thu nhập cho người nông dân.
Theo đó, công ty đã chọn tạo thành công giống đậu nành không biến đổi gen VINASOY 02-NS, có năng suất cao, phù hợp với các dòng sản phẩm và chuyển giao cho nông dân ở các vùng nguyên liệu với kết quả đưa năng suất chỉ từ 1-1,5 tấn lên đến 2,5-3 tấn/ha.
Bên cạnh việc hiện nay đang sở hữu ngân hàng gen đậu nành với 1.533 dòng/giống đậu nành quý thì Vinasoy đã ứng dụng công nghệ di truyền phân tử trong chọn tạo giống đậu nành giúp rút ngắn thời gian chọn tạo giống từ 8-10 năm xuống còn 4-5 năm, chọn được nhiều giống mới có phẩm chất tốt, trên nguồn vật liệu và phương pháp không biến đổi gen (non – GMO); Chuyển giao thành công gặt đậu nành bằng máy; Phát triển thành công 2 giống đậu nành mới VINASOY 01-CT và VINASOY 02-NS; Thử nghiệm thành công đậu nành trên đất lúa tại ĐB Sông Cửu Long. Đặc biệt đã phát triển được 4 vùng nguyên liệu trong cả nước là Miền Trung, ĐBSCL, Đồng bằng sông Hồng và Tây Nguyên với tiềm năng diện tích lên đến 9.000 hecta.
