Trân trọng giới thiệu bài viết của tác giả Vũ Xuân phác hoạ chân dung Nhà báo Đoàn Việt trong cuốn sách "Chuyện chúng tôi - Lính xung kích Thông tấn" do Ban biên tập tin Trong nước TTXVN biên soạn, phát hành nhân kỷ niệm 93 năm Ngày báo chí CMVN (21/6/1925 - 21/6/2018).
Nhà báo Đoàn Việt khi còn trẻ
“Vào Nam ra Bắc - Những chuyến đi và viết” là ấn phẩm quý, thông qua đó thấy đƣợc sự làm việc nghiêm túc, vất vả của nghề phóng viên trong thời chiến cũng như thời bình của anh Đoàn Việt.
Trƣớc đó, năm 2012, anh Đoàn Việt cũng đã cho ra mắt quyển sách “35 năm làm báo” do Nhà xuất bản Thông tấn ấn hành, đƣợc bạn đọc đánh giá cao về ý thức nghề nghiệp cũng như công tác lưu trữ, hệ thống hóa bài viết kèm theo cả ảnh minh họa để sau khi nghỉ hưu có điều kiện xuất bản sách lưu lại cho muôn đời sau.
Quyển sách thứ hai “Vào Nam ra Bắc - Những chuyến đi và viết” gồm gần 60 bài viết đƣợc anh tuyển chọn trong số hàng nghìn tin, bài tâm huyết mà anh Đoàn Việt đã viết trong quá trình 35 năm làm phóng viên TTXVN đã phát trên bản tin thời sự trong nƣớc TTXVN cùng các ấn phẩm của ngành Thông tấn và một số báo khác.
Cuốn “Vào Nam ra Bắc - Những chuyến đi và viết” của Nhà báo Đoàn Việt do Nhà xuất bản Thời đại in ấn và phát hành cuối năm 2014 dày hơn 270 trang đã để lại trong lòng ngƣời đọc sự N 394 lưu luyến, kính trọng. Mỗi bài viết của nhà báo Đoàn Việt là những trăn trở, suy tư, với góc nhìn nhân văn và đầy trách nhiệm đối với đồng đội, xã hội và đất nƣớc.
Đầu năm 1973, đúng lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước bước vào giai đoạn cuối, Nhà báo Đoàn Việt cùng 108 phóng viên “tân binh” của TTXVN (trong tổng số 149 sinh viên được tuyển chọn từ các trường đại học ở phía Bắc đào tạo lớp phóng viên) lên đường đi B. Trong chuyến xe bị đổ trên đường Trường Sơn trưa 2/4/1973 tại ngã ba Đông Dương thuộc tỉnh Attapeu (nước bạn Lào) có 3 người hy sinh, 8 ngƣời bị thương nặng, trong đó có anh Đoàn Việt bị chấn thương sọ não. Anh đƣợc điều trị sơ cứu ở Trạm Quân y 78 (ở ngã ba Đông Dương trên nước bạn Lào), rồi được chuyển lên Bệnh xá 83. Đúng một tháng sau ngày bị thương, ngày 2/5/1973, anh đã xin Giám đốc Bệnh xá, Thiếu tá bác sĩ Gia cho ra viện để tiếp tục hành quân vào R ở Tây Ninh giáp với biên giới Campuchia, với lý do sẽ đi cùng với người bạn thân, Nguyễn Đăng Thục, bị sốt đã xuất viện. Mặc dù Giám đốc Bệnh xá giữ lại, vì vết thương chưa lành và còn quá yếu, nhƣng anh quyết tâm đi và bác sĩ đã chấp nhận.
Cuộc đời phóng viên chiến trƣờng bắt đầu với các phóng viên trẻ vừa rời ghế giảng đường, hừng hực khí thế của tuổi trẻ. Nhà báo Đoàn Việt đã lao vào vùng chiến sự đạn nổ, bom rơi để tập viết báo và trở thành nhà báo sắc sảo. Những trang bản thảo đầu tay của Nhà báo Đoàn Việt là viết trên đường hành quân vào Trường Sơn, nơi máy bay B52 của Mỹ ngày đêm rải thảm, có khi bom rơi chỉ cách đoàn quân của ông chừng vài trăm mét.
“Vào Nam ra Bắc - Những chuyến đi và viết” là cuốn sách tập hợp những bài viết tâm huyết của Nhà báo Đoàn Việt trong suốt sự nghiệp làm báo về những tháng ngày hy sinh, gian khổ vượt Trường Sơn “mưa bom, đạn lửa” tham gia chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, giải phóng hoàn toàn miền Nam, bảo vệ biên giới phía Bắc.
Phóng viên Đoàn Việt ra Bắc năm 1984 tiếp tục khoác ba lô và xách máy ảnh lên Cao Bằng làm Trƣởng CQTT (nay gọi là Cơ quan thường trú). Tại đây, anh đã viết được nhiều bài tốt, kèm theo ảnh. Trong 3 năm ở đây, anh đã đưa CQTT Cao Bằng trở thành một trong 4 CQTT trong dịp 40 năm thành lập cơ quan TTXVN, được Thủ tƣớng Chính phủ tặng Huân chương Lao động 395 hạng III, riêng anh có 3 Giải thưởng báo chí của cơ quan (2 giải A, một giải B) và đƣợc UBND tỉnh Cao Bằng tặng Bằng khen. Sau đó, anh đã đƣợc cử đi học Trường Đảng Cao cấp Nguyễn Ái Quốc.
Năm 1987, anh được điều vào làm Trưởng CQTT Đặc khu Vũng Tàu - Côn Đảo khi Vũng Tàu nổi lên về thăm dò, khai thác dầu khí. Trong thời gian ở đây, anh Đoàn Việt đã có một tác phẩm báo chí đạt Giải A của TTXVN, được Tổng Giám đốc cơ quan tặng Bằng khen và Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tặng 3 Bằng khen.
Cuốn sách “Vào Nam ra Bắc - Những chuyến đi và viết” gợi lại cho bạn bè, độc giả và những người từng đi qua chiến tranh nhớ về những năm tháng hào hùng, đẹp đẽ đã từng sống trước đây và lưu lại cho con cháu sau này.
Không chỉ nhiệt huyết về công tác chuyên môn, trong cuộc sống đời thƣờng, từng sinh ra, lớn lên trong nghèo khổ, anh Đoàn Việt luôn ghét thói “trọng phú khinh bần”, xu nịnh. Anh là ngƣời sống thật thà, mộc mạc, chất phát, chân tình, chan hòa, luôn sẵn lòng giúp đỡ mọi người và cũng là người rất hay xúc động, mau nước mắt, đôi lúc cũng hay tủi thân. Do đó, khi còn làm việc cũng như khi đã nghỉ hưu, anh Đoàn Việt luôn đựợc bạn bè quý mến.
Vũ Xuân
