Tuyệt đỉnh giọng ca bolero
Nghệ thuật để nó phát triển tự nhiên thì sự sàng lọc cũng sẽ diễn ra tự nhiện. Vì nghệ thuật phát triển theo sự phát triển của xã hội. Bây giờ ai cũng thấy choáng ngợp trước sự phát triển bất ngờ của nhạc bolero. Vậy lý giải chuyện này thế nào? Tôi đặt câu hỏi ngược: Phải chăng vì chúng ta siết chặt không đều? Giống như trái bóng vậy. Bạn đừng bóp chặt, nó sẽ bung tròn tự nhiên. Nếu bạn cố bóp chặt, trái bóng sẽ có chỗ móp chỗ căng, và căng tới một lúc nào đó thì nổ tung.
Các nhà quản lý của chúng ta đã không nhìn nhận thẳng thắn hơn để âm nhạc bị siết quá. Ai cũng biết có thời rất dài bolero bị siết quá. Mà khi anh chăm chú bên này vô tình lại thả lỏng bên kia.
“Nhạc Bolero” chỉ là cách gọi định chung cho dòng nhạc này. Về bản chất Bolero cũng chỉ là một tiết điệu, giống như bao tiết điệu khác: rumba, waltz, tango, slow, cha cha cha… Song điệu Bolero phù hợp với những câu chuyện bi ai trong đời sống của người Việt. Đặc biệt, âm nhạc miền Nam lại dung hoà với nhạc dân gian, dân ca của Việt Nam. Sự phối hợp này khiến Bolero gần gũi, gắn bó với mọi người Việt. Đó là điều tốt. Nhưng vì sao một thời gian rất dài bolero bị khinh rẻ, bị đè nén, bị coi là sến.
Lúc bolero trở lại, nhiều người rất vui vì dòng nhạc này bị siết đã lâu. Cái gì bị siết quá lâu khi được mở cũng sẽ bùng ra. Giống như xả lũ vậy. Bạn có 5 cái đập, nếu khéo điều phối thì xả lũ sẽ khác. Còn bạn xả một loạt thì chỉ có chết người thưởng thức. Âm nhạc nước nhà bây giờ cũng bị cuốn theo các cơn lũ và đủ thứ hầm bà lằng trong đó. Người làm nghệ thuật chúng tôi cũng bị lệ thuộc vào đó.
Trong quá trình phát triển hiện nay, tôi nghĩ nhà quản lý cần xem lại cách quản lý của mình. Hình như trước đây cái gì cũng quản lý, giờ đây thì thả nổi tất cả. Thuận theo tự nhiên là tốt nhưng chạy theo phong trào thì không tốt chút nào. Rồi các nhà kinh doang nghệ thuật nữa. Họ có nghĩ đến trách nhiệm với văn hoá – nghệ thuật không hay chỉ nghĩ làm sao cho thu về tốt hơn, kêu gọi tài trợ nhiều hơn? Bolero hoàn toàn không có lỗi khi bây giờ người người hát, nhà nhà nghe nó. Bởi sớm muộn gì thì hiện tượng trên cũng qua đi khi người ta thấy nó nhàm chán
Trong một thời gian dài, âm nhạc của giới trẻ đã phát triển những bài hát cóp nhái từ nước ngoài nhưng quản lý làm không tới nơi tới chốn. Chúng ta nối đuôi họ không được, giẫm đuôi họ cũng không xong nên công chúng cứ nản dần, chẳng biết nghe gì. Đùng một cái, Bolero bùng nổ trở lại. Khán giả dĩ nhiên “ôm” lấy Bolero để giải sầu một cách rất tự nhiên.
Hiện nay âm nhạc đang mất cân bằng. Tình trạng này rất đáng lo ngại. Không thể trách người nghe, cũng rất khó trách các nhà kinh doanh. Họ phải vì quyền lợi của mình trên hết. Đây là trách nhiệm của nhà quản lý chứ không phải bất cứ ai. Các nhà quản lý ở đâu, đã làm gì cho một thị trường âm nhạc cân bằng, hài hòa, phong phú, tránh được các cơn lũ bột phát nhấn chìm khán thính giả?
Dù không thích bolero chúng ta cũng không chê bai Bolero. Bolero không có lỗi khi nó bất ngờ lên ngôi. Đó cũng là thứ âm nhạc cần cho con người nếu phát triển bình thường, lành mạnh. Nhưng nếu đời sống âm nhạc chỉ còn có bolero thì đúng là thảm họa.
Vậy ai gây ra thảm họa này. ai thực sự là người có lỗ?
Thật khó trách những ca sĩ đổ xô nhau hát Bolero. Hát nhạc khác không ai kêu show lấy gì sống? Không có nhà tổ chức nào làm, họ hát ở đâu? Giả sử họ không muốn hát Bolero nhưng vẫn phải hát vì nghề nghiệp, vì cuộc sống. Nghệ sĩ không giàu có đâu. Vài ca sĩ nổi tiếng ở Việt Nam giàu có thôi. Còn ca sĩ phòng trà rất nghèo, thậm chí đói. Những ca sĩ chạy show hàng đêm có khi hát một chỗ chỉ vài trăm nghìn thôi. Không hát thì lấy tiền đâu mà sống? Vậy thì buộc phải hát, phải theo nhà tổ chức. Ở Việt Nam nghệ sĩ đói nhiều hơn nghệ sĩ giàu. Họ phải tìm mọi cách để ngoi lên nên bị “cơn lũ” cuốn trôi không hay. Họ càng không thể lội ngược dòng nếu không muốn “chết đuối”.
Cũng không thể trách khán thính giả ào ạt kéo nhau đi xem, đi nghe bolero. Nếu không thế thì họ biết nghe gì, xem gì hôm nay? Nhạc trẻ thì ồn ào, nhố nhăng, kênh kiệu. Nhạc đỏ thì tuyên truyền hô hào quá. Nhạc truyền thống thì cứ xa lạ thế nào ấy. Bolero dẫu chẳng mới mẻ gì nhưng nó mộc mạc chân thành, nghĩ sao nói vậy, dễ hát, dễ nghe, dễ thuộc, đó là thứ âm nhạc của tất cả mọi người, giờ không theo nó thì theo ai?
Tất nhiên, bolero cần sự định hướng, cần có kiến thức âm nhạc nhất định để phân biệt cái hay, cái dở, để biết thế nào là hát đúng, hát sai. Không thể cứ não nề, sướt mướt, ủ ê mà vẫn cứ tán thưởng được! Người nghệ sĩ phải có hiểu biết để thể hiện đúng tính cách của bài hát cũng như đem đến cái thực sự gọi là văn hoá – nghệ thuật cho người nghe. Điều tôi nói có thể gây mếch lòng nhưng là sự thật. Có bolero đẳng cấp và bolero ăn theo. Có bolero chính hiệu và bolero giả hiệu. Có bolero cần phát triển và bolero nên loại bỏ…
Ai sẽ giúp người xem người nghe, người sáng tác, người hát ý thức được những điệu cần thiết trên đây hỡi các là nhà quản lý, các cơ quan truyền thông?
Ca sĩ Ánh Tuyết
