Chiến trường… và những kí ức không thể nào quên

Nghệ An những ngày cuối tháng 4 nóng như đổ lửa, tìm đến nhà Ông Hoàng Đức Thương ở khối Hải Giang 1, phường Nghi Hải, thị xã Cửa Lò, chúng tôi không khỏi bất ngờ vì ở cái tuổi “thất thập cổ lai hy” nhưng người cựu chiến binh vẫn còn rất nhanh nhẹn và minh mẫn. Sự niềm nở, nhiệt tình của vợ chồng ông khi đón tiếp khách như một luồng gió mát lành xua tan đi cái oi bức của ngày hè. 

Ông Thương sinh năm 1949, là một trong những “nhân chứng sống” của nhiều cuộc kháng chiến khốc liệt. Ông đã từng có 8 năm tham gia chiến trường miền Nam, Quảng Trị đầy khói lửa, đặc biệt là chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử giải phóng miền Nam thống nhất đất nước. Sau khi miền Nam được giải phóng năm 1975, thì đến năm 1978 ông lại tiếp tục tham gia chiến trường Campuchia 9 năm và chiến trường Lào hơn 10 năm. 

 

Nét mặt trầm ngâm như chất chứa những nỗi niềm, cựu chiến binh bồi hồi xúc động khi lật lại những tấm ảnh kỉ niệm xưa: “Trong kháng chiến chống Mỹ, với chiến dịch Hồ Chí Minh giải phóng miền Nam, tôi được phân công nhiệm vụ là tiểu đội trưởng Trinh sát, thực hiện chỉ huy đài gồm 8 người. Công việc chính lúc đó là leo cây trên đồi cao để ngắm các vị trí địa, lấy tọa độ chính xác của địch cung cấp cho đội pháo binh vào đánh.”

Khi được hỏi kỉ niệm về những ngày kháng chiến, ông Thương mỉm cười và nói: “Những năm chiến tranh vất vả lắm, nhưng cũng đầy ắp niềm vui với những người từng sát cánh bên mình. Có những thời điểm chúng tôi phải nhịn đói gần như cả tuần, thiếu muối trầm trọng. Các anh em đồng đội phải chống chọi bằng những nắm cơm vắt, thậm chí đã mốc meo mà không dám gọt vỏ bên ngoài, cứ thế để sẻ chia cho nhau. Đó là những thứ tình cảm thiêng liêng cực kì trân quý trong hoàn cảnh thiếu thốn.” 

Dù khó khăn gian khổ là thế, nhưng ông cùng các đồng đội vẫn một lòng trung kiên trung với cách mạng, vì vậy đã góp phần làm nên chiến thắng vĩ đại 30/4/1975 – giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Dưới sự tàn khốc của chiến tranh, ông đã không tránh khỏi được vết tích của đạn bom, bị thương do đạn cối của địch văng mẻ vào tay, vì thế đã trở thành thương binh hạng 4/4. Sau này, ông phục viên với quân hàm đại tá, làm Chủ nhiệm Hậu cần Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Nghệ An.

Những bức ảnh thời chiến trường của ông Hoàng Đức Thương cùng đồng đội 

 

“Vết thương” không bao giờ lành

Mặc dù chiến tranh đã lùi xa, được trở về quê hương sau những năm tháng mưa bom bão đạn, thế nhưng cựu biến binh Hoàng Đức Thương đã từng có thời gian dài ám ảnh vì mang theo trong cơ thể mình sự ảnh hưởng nặng nề của chất độc màu da cam – đioxin. 

Nhìn về xa xăm, mắt ngấn lệ, một lát sau ông Thương mới có thể tiếp tục chia sẻ: “Người lính sau chiến tranh được trở về thì vô cùng phấn khởi, nhưng cái đau xót nhất là những “vết thương” không bao giờ lành lại được. Gia đình tôi có 4 người con, người con đầu mất sau khi sinh được một tháng tuổi do nhiễm chất độc da cam nặng nề từ bố. Người con thứ hai tương tự, cũng phải trải qua một thời gian dài chữa trị ở bệnh viện Việt Đức, bệnh viện Từ Dũ mới có thể phục hồi sức khỏe. Người con út cũng bị di chứng từ chất độc hóa học này.

Dẫu cho nỗi đau vẫn còn đè nặng trong tâm trí, thế nhưng nhờ sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, chính quyền địa phương, sự cố gắng của gia đình và nỗ lực của các con nên những người con của ông khi lớn lên đều học hành giỏi giang, tốt nghiệp đại học và cao học. Tất cả đều thành đạt và có công việc ổn định, giữ các chức vụ quan trọng trong thị xã. Không chỉ con, mà các cháu của ông cũng đạt nhiều thành tích cao trong học tập như học sinh giỏi của tỉnh, đạt giải Quốc gia,…  Điều đó chính là niềm an ủi lớn lao, niềm hạnh phúc vô bờ cho vợ chồng ông sau bao tháng ngày trăn trở, day dứt. 

Biền biệt nơi chiến trường gian khổ, ông Thương may mắn khi có một người vợ tảo tần – là hậu phương vững chắc để ông yên tâm phụng sự Tổ quốc. Người phụ nữ mạnh mẽ ấy là bà Nguyễn Thị Biên (sinh năm 1952) đã từng nén lại những nỗi niềm, gạt nước mắt vào trong để thay chồng nuôi dạy con cái trưởng thành, vừa hăng hái làm kinh tế bằng nghề nước mắm truyền thống. Không chỉ đảm việc nhà, vì tinh thần yêu nước, bà còn xung phong tham gia đội dân quân du kích bám biển Cửa Lò xưa kia, từng tham gia chiến trường Lào khốc liệt, đã từng tự tay bắn cháy máy bay của địch... Được nhà nước phong tặng Huy chương kháng chiến hạng Nhì.

Nhờ sự cố gắng xây dựng gia đình hạnh phúc, nuôi dạy con cái nên người, làm kinh tế giỏi… gia đình ông Thương liên tục được chính quyền địa phương tặng giấy khen “Gia đình văn hóa tiêu biểu” nhiều năm liền, là tấm gương cho bà con khối xóm noi theo.

Vợ chồng ông Hoàng Đức Thương. Ảnh: Như Yến

 

Với những cống hiến to lớn cho Tổ quốc nên khi ở trong quân ngũ, ông đã được Nhà nước trao tặng 1 Huân chương kháng chiến, 1 Huân chương bảo vệ Tổ quốc hạng ba và 5 Huân chương chiến công trong đó có 2 Huân chương chiến công hạng nhất, 2 Huân chương chiến công hạng nhì và 1 Huân chương chiến công hạng ba.

Một số huân chương chiến công, chiến sĩ của ông Hoàng Đức Thương

 

“Đầu tàu” dẫn đường phát triển quê hương vùng biển

Về phường Nghi Hải, thị xã Cửa Lò, khi nhắc đến tên Hoàng Đức Thương, cán bộ và nhân dân ai cũng trầm trồ: “Đó là một người cán bộ đảng viên mẫu mực, một CCB gương mẫu xuất sắc, một tấm gương sáng giữa đời thường cho mọi người noi theo.”

Trưởng thành từ cán bộ cơ sở xông pha nhiều trận mạc, Đại tá Hoàng Đức Thương đã tích lũy được nhiều kinh nghiệm chỉ huy lãnh đạo phong trào. Sau khi rời quân ngũ, trở về cuộc sống đời thường, người cựu chiến binh không chọn cách sống an nhàn, mà vẫn tiếp tục phát huy phẩm chất “Bộ đội cụ hồ”, gương mẫu, tiên phong trên mọi mặt trận để xây dựng quê hương, được cán bộ và nhân dân khối xóm tin tưởng. 

Nhờ sự tín nhiệm của đông đảo bà con nhân dân, tại Đại hội chi bộ khối năm 2011 ông được bầu làm Bí thư chi bộ kiêm trưởng ban Công tác mặt trận khối Hải Giang 1, phường Nghi Hải, thị xã Cửa Lò. 

Ông Hoàng Đức Thương trong cuộc sống đời thường. Ảnh: Như Yến

 

Bà Nguyễn Thị Kha, khối Hải Giang 1 cho biết: “Bác Thương là người cán bộ rất hiền lành, điềm đạm và nhiệt tình với công việc của khối xóm, làng nghề. Khối Hải Giang 1 những năm trước đây còn nghèo, hàng ngày người dân phải đi lại trên những con đường đất, mùa nắng mịt mù cát bụi, mùa mưa thì nhà cửa, vườn tược ngập nước rất khổ. Hơn nữa, nhiều hộ gia đình làm nghề nước mắm nhưng không có hệ thống mương máng thoát nước thải chuẩn, nên bốc mùi hôi thối, chẳng biết đổ đi đâu. Như gia đình tôi phải tự đào hố để nước thải ngấm hết cho khỏi mùi.”

Không yên lòng khi chứng kiến cảnh bà con phải chịu nhiều gian khó như vậy, ông Thương đã cùng với Ban công tác mặt trận và các đoàn thể trong khối mà đặc biệt là chi hội cựu chiến binh vận động nhân dân phát huy nội lực, thu hút đầu tư để làm những đoạn đường bê tông và mương thoát nước trong khối theo chủ trương nhà nước và nhân dân cùng làm, vận động nhân dân hiến kế hiến công, hiến đất để mở rộng đường trong khối.

 

Những năm trước đây, kinh tế còn khó khăn nên vận động nhân dân đóng góp số tiền lớn để làm đường, làm mương là không dễ. Vì vậy, ông đã tiên phong với tinh thần mình làm trước thuyết phục nhân dân làm sau, kết hợp cùng cán bộ đoàn thể thể đã kiên trì vận động có lý có tình nên dần dần được nhân dân ủng hộ và đóng góp hơn 680 triệu đồng, làm được hơn 1600m đường bê tông. Thấy được lợi ích thiết thực nên đông đảo bà con hưởng ứng, từ đó bộ mặt khối xóm được thay đổi hoàn toàn, những đoạn đường bê tông liên tục dài ra. 

Với mục tiêu mỗi năm làm mới được 1 đến 2 công trình phúc lợi cho dân, đến năm 2017 Hải Giang 1 cơ bản đã hoàn thành các đoạn đường bê tông và các đoạn mương trong khối, công trình vệ sinh công cộng và sân khấu ngoài trời được làm mới, nhà văn hóa được nâng cấp, sân bóng chuyền được mở rộng. Trong cuộc vận động này ông và gia đình đã ủng hộ hơn chục triệu đồng, vận động nhân dân khối ủng hộ hơn 150 triệu để xây dựng cổng làng nghề, tu sửa sân bóng chuyền, sân cầu lông và sửa sang lại những đoạn kênh mương bị hư hỏng. 

 

Trong 11 năm nay liên tục được bầu làm Bí thư Chi bộ ông luôn trăn trở bàn bạc với cấp ủy khối cách thức thực hiện nhiệm vụ trong từng giai đoạn cụ thể, ông luôn tìm tòi học hỏi đúc rút kinh nghiệm thực tiễn từ các nguồn thông tin rồi đưa ra trước Chi bộ bàn thảo, công khai lấy ý kiến của nhân dân để thống nhất tổ chức thực hiện. Nơi nào, hộ nào còn chần chừ do dự ông cùng với cán bộ, hội viên CCB có uy tín đến nhà tận tình giải thích, làm công tác dân vận tạo sự đồng thuận của nhân dân trong khối. 

Bà con nhân dân Hải Giang luôn có ý thức tích cực dọn dẹp vệ sinh đường làng ngõ xóm

 

Trong những năm 2018 đến nay ông cùng với các hội viên CCB tích cực vận động nhân dân làm đường cờ, đường hoa, đường có camera an ninh, hơn 20 gia đình hội viên đã gương mẫu lắp camera góp phần đảm bảo an ninh trên địa bàn. Với xu thế phát triển của xã hội, hệ thống đường điện được nhân dân góp tiền xây dựng liên tục được chiếu sáng trên tất cả đoạn đường trong khối. 

Hiện nay ông đang cùng chi bộ và các đoàn thể vận động nhân dân xây dựng “khu dân cư kiểu mẩu” để người dân phát huy vai trò chủ thể trong phát triển kinh tế gia đình, đoàn kết, đồng lòng xây dựng quê hương có nếp sống văn hóa, văn minh, môi trường và an ninh được đảm bảo. Với ý nghĩa quan trong như vậy nên được nhân dân hưởng ứng cao. 

Ông luôn lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của bà con để có cách giải quyết thấu tình, đạt lý những vụ việc phát sinh ở khối xóm. Nhờ làm tốt tuyên truyền vận động nhân dân thực hiện “Toàn dân đoàn kết xây dựng văn hóa ở khu dân cư ”nên nhiều năm nay khối Hải Giang 1 không có tệ nạn xã hội xảy ra, không có gia đình nào có con em nghiện hút, không xảy ra trộm cắp trên địa bàn.

Cổng làng nghề Hải Giang 1. Ảnh: Như Yến

 

Với vai trò là một Bí thư Chi bộ nhưng cũng là một hội viên CCB sinh hoạt trong Chi hội CCB Khối Hải Giang 1, ông vừa chỉ đạo vừa gương mẫu thực hiện các chủ trương và nhiệm vụ của Chi hội, xây dựng được mối đoàn kết nhất trí cao giữa các hội viên. Ông được mọi người kính nể và noi theo, nên phong trào thi đua “ CCB gương mẫu ” ở địa phương luôn sôi nổi, mạnh mẽ. Trong 10 năm liên tục Chi hội CCB Hải Giang 1 luôn đạt đơn vị “ Vững mạnh hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ ”.

Ngoài cương vị bí thư Chi bộ, CCB Hoàng Đức thương còn có thời gian đảm nhiệm Chủ tịch Hội Chất độc da cam của phường và Trưởng ban liên lạc sư đoàn 339 Quân khu 9, Phó ban liên lạc sư đoàn 968 khu vực bắc miền trung…. liên kết Các CCB về tham quan và đóng góp xây dựng quê hương. 

Điều đặc biệt mà ông cùng cán bộ khối để lại ấn tượng nhất là vận động nhân dân xây dựng được nề nếp. Cứ mỗi lần có các cuộc vận động ũng hộ thiên tai, bảo lụt hay vận động ũng hộ người nghèo người bị ảnh hưởng chất độc da cam …. Chỉ cần cán bộ khối kêu gọi trên loa phát thanh là có đến 90% hộ gia đình mang tiền đến ủng hộ, điều đó chứng tỏ lòng tin của nhân dân vào ông và cán bộ khối xóm rất lớn.

Trong đợt virus CoviD -19 bùng phát trên địa bàn, ông đã cùng cấp ủy lãnh đạo và nhân dân khối tích cực phòng chống dịch bệnh và ủng hộ những người gặp hoàn cảnh khó khăn do dịch, gương mẫu ủng hộ hàng chục triệu đồng cho bà con noi theo nên số lượng ủng hộ được tương đối nhiều, kịp thời giúp đỡ những hoàn cảnh éo le.

Ông Hoàng Đức Thương luôn quan tâm đến những hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn. Ảnh: Phan Thành

 

Sát cánh cùng bà con thoát nghèo, phát triển kinh tế

Sinh ra và lớn lên ở vùng biển với nghề làm nước mắm truyền thống, ông Thương luôn tâm niệm sẽ lấy cái nghề gốc vốn có của nơi chôn rau cắt rốn để làm giàu chính đáng cho quê hương.

Nhờ có nền tảng về trình độ chuyên môn, cùng với sự tin tưởng của bà con nhân dân, ông tiếp tục được bầu làm trưởng làng nghề nước mắm khối Hải Giang 1. Kể từ đây, nhiều sáng kiến mới của ông đã đi vào triển khai thực tế giúp làng nghề ngày càng phát triển bền vững, “kéo” bà con đi lên. Dù tuổi đã cao nhưng ông Thương không ngừng tìm tòi, học hỏi, tham gia các buổi hội thảo lớn của tỉnh, thị xã… để đưa ra những định hướng đúng đắn cho bà con về cách làm, quy trình đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.

Đặc biệt, ông thành lập nên hợp tác xã nước mắm làng nghề Hải giang 1 với vai trò chủ nhiệm, đưa sản phẩm nước mắm cốt chất lượng đạt chứng nhận OCOP. Trong vòng mấy năm, làng nghề đã từ 40 hộ lên đến 80 hộ làm nước mắm truyền thống. Mỗi năm cung cấp ra thị trường hơn 1000.000 lít nước mắm chất lượng, thu nhập 35 tỷ /năm.

Nhờ có làng nghề nói chung và hợp tác xã làng nghề nói riêng, đã tạo công ăn việc làm ổn định cho nhiều người lao động, bình quân mỗi xã viên đạt thu nhập 6 triệu đồng/tháng. Ông không chỉ tạo ra thu nhập, mà còn thường xuyên đồng hành, khuyến khích, động viên bà con nên giữ gìn và bảo tồn nghề truyền thống. Bởi từ làng nghề đã thu hút được rất nhiều dự án có lợi cho nhân dân như hệ thống đường sá, mương nước, điện chiếu sáng…

Nhờ sự chung tay quảng bá sản phẩm nước mắm làng nghề của ông và toàn thể hội viên nên du khách thập phương khi đến du lịch Cửa Lò ai cũng muốn mua vài lít nước mắm về làm quà cho người thân và gia đình. 

Ông Thương bên cửa hàng nước mắm truyền thống Hợp tác xã làng nghề. Ảnh: Như Yến

 

Ông Thương trăn trở: “Thực tế, tôi cũng đã nhiều tuổi, đôi lúc cũng có suy nghĩ muốn nghỉ ngơi để có thời gian vui bên con cháu nhiều hơn. Thế nhưng hiện tại, bà con tín nhiệm mình, hi vọng vào mình, chưa tìm thấy ai thay thế. Nên nếu nghỉ vai trò bí thư, hay trưởng làng nghề thì tôi cũng không đành lòng. Hơn nữa, đây là tâm huyết bao lâu nay của tôi, nên dù có mệt thì cũng cố gắng để làm, để bà con có chỗ dựa vào. Tất cả những gì tôi làm cũng vì "Một miền quê đáng sống".

Hệ thống chum sành để muối nước mắm của Hợp tác xã làng nghề Hải Giang 1. Ảnh: Như Yến

 

Từ những việc làm và sự cống hiến của mình, cùng với những thành tích trong phát triển kinh tế. Ông đã được tặng nhiều bằng khen cấp Bộ, cấp tỉnh, thị xã...

Ông Hoàng Đức Thương được UBND tỉnh Nghệ An tặng bằng khen.

 

Dù ở cương vị nào ông Hoàng Đức Thương cũng luôn là người tiên phong đi đầu với tất cả tình thương và trách nhiệm; luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ. Công việc của ông có nhiều thuận lợi vì được đảng viên và Nhân dân ủng hộ nhiệt tình. Đó chính là nguồn cổ vũ động viên to lớn đối với người Bí thư chi bộ, để ông quyết tâm làm được nhiều việc tốt hơn nữa, giúp quê hương Hải Giang 1 ngày càng tiến lên. Với mỗi người dân nơi miền biển sóng vỗ, họ vững tin vì luôn có một người đảng viên luôn tận tâm, trách nhiệm, hết lòng vì bà con nhân dân.