Bà Hồ Thị Nga: “Đã hơn 8 năm nay, tôi chạy ngược xuôi đòi lại công bằng tuy nhiên đến thời điểm này, vẫn chưa có một quyết định thỏa đáng nào từ cơ quan có thầm quyền công nhận quyền lợi chính đáng cho gia đình tôi. Tôi sẽ tiếp tục đấu tranh tới khi nào dành lại được sự công bằng”.
Ý kiến nhân chứng “tố” nhau
Để tìm hiểu thực hư nguồn gốc của thửa đất mà bà Hồ Thị Nga làm đơn tố cáo ông Hòa “cướp” đất, nhóm phóng viên phuongnam.net.vn đã có buổi làm việc với nhiều nhân chứng có thể chứng minh nguồn gốc người chủ thực sự.
Đầu tiên là ông Nguyễn Minh Nhung - Nguyên cán bộ tài chính huyện Nghĩa Đàn cho biết: “Tôi sống ở đây từ năm 1976, khi đó tôi đã thấy vợ chồng ông Tuân và bà Bổn canh tác trên thửa đất 294 này. Theo tôi biết, vào năm 1967, quân Mỹ cho ném bom và để lại một hố đất rất to. Sau này tôi theo dõi và thấy chính vợ chồng bà Bổn là người sơ khai miếng đất này”.
Cũng theo ông Nhung thì: “HTX Hồng Thái được thành lập năm 1959, trong thời gian đó, tuy các chủ trương đã có rồi nhưng thực tế thực thi thì còn thưa thớt lắm. Vì vậy có thể khẳng định rằng, trước đó thửa đất 294 chưa có sự quản lý của HTX mà từ khi bà Nga làm đơn tố cáo, HTX mới có ý thu hồi lại miếng đất nhưng chưa có một quyết định bằng văn bản nào”.
Gặp gỡ ông Lâm Văn Vĩnh - cùng trú tại khối Tân Thành - phường Hòa Hiếu - TX Thái Hòa mới hay: “Miếng đất đó (thửa đất 294) chính xác là do ông bà Tuân khai hoang trước đó. Trong nhiều năm, tôi vẫn thấy ông Hòa nộp lệ phí nông nghiệp cho gia đình bà Nga. Mấy năm nay, ông Hòa lại tự tiện cho người khác thuê để canh tác”.
Trong tờ khai nguồn gốc của miếng đất có điện tích 1.725,7 m2 mà bà Nga và ông Hòa đề cập đến ở buổi làm việc với lãnh đạo TX Thái Hòa đều có nhắc đến bà Lê Thị Yên và vợ chồng ông Đoàn Văn Nghệ, bà Nguyễn Thị Phúc đã có thời gian canh tác trên thửa đất 294.
Tiếp xúc với bà Phúc được biết, ngày trước gia đình bà có trồng hai mùa cây thuốc lá trên mảnh đất này nhưng sau đó đất xấu quá nên bỏ không trồng nữa. Thực tế, miếng đất 294 do ông Hanh canh tác đầu tiên nhưng do đất xấu quá nên ông Hanh không làm nữa. Sau đó vợ chồng ông Tuân, bà Bổn khai hoang, phục hóa để canh tác. Thời gian sau, ông Nghệ mới xin canh tác, sau mới đến ông Hòa làm.
Cũng theo bà Nghệ thì bà Yên không hề canh tác quy mô trên miếng đất này mà chỉ có ông Hanh, gia đình bà Bổn và ông Hòa (trong khi đó, ông Hòa lại nói rằng bà Lê Thị Yên - chính là cô ruột của ông Hòa đã từng canh tác miếng đất này)?
Đâu là sự thật?
Trước những lập luận có phần không thống nhất giữa các nhân chứng, bà Đậu Thị Huyền - Cán bộ địa chính phường Hòa Hiếu cho biết: “Chúng tôi đã tiếp xúc với bà Hồ Thị Nga nhiều lần rồi và cũng đã giải thích cho bà ấy hiểu nguồn gốc thực sự của miếng đất 294 là của HTX bàn giao cho ông Đào Xuân Hanh canh tác trước năm 1975 nhưng sau đó ông Hanh bỏ không làm nữa. Sau chiến tranh, HTX kêu gọi người dân sản xuất lại trên miếng đất này nên ông Vi Văn Tuân và bà Nguyễn Thị Bổn canh tác với điều kiện nếu khai hoang phục hóa để sản xuất thì HTX không thu sản lượng trong vòng hai năm.
Ông Tuân và kể cả ông Đoàn Văn Nghệ, bà Nguyễn Thị Phúc canh tác cũng mới chỉ canh tác xung quanh hố bom. Sau này, từ năm 1990 ông Hòa mới nhận canh tác và bồi trúc, hàng năm tham gia nghĩa vụ nộp thuế cho HTX”. Cũng theo bà Huyền, việc bà Nga làm đơn tố cáo gửi lên các cấp từ nhiều năm nay thực tế đã có văn bản trả lời của cơ quan chức năng nhưng bà Nga vẫn chưa phục.
Trong lá đơn trả lời về việc báo cáo giải quyết đơn của công dân của UBND tỉnh Nghệ An số 8118/UBND - KT ngày 12/11/2013 có nội dung: “Kết quả kiểm tra cho thấy nội dung bà Hồ Thị Nga đòi lại miếng đất cũ nêu trên (thửa đất số 294, tờ số 17, diện tích 1725,7 m2 tại cánh đồng Mang Tang, phường Hòa Hiếu, TX Thái Hòa) là không có cơ sở. Bởi vì, theo kết quả xác định nguồn gốc và quá trình sử dụng thửa đất mà bà Nga đang đòi quyền sử dụng có nguồn gốc của HTX Hồng Thái…
Thực tế gia đình bà Hồ Thị Nga không sử dụng thửa đất nêu trên từ năm 1985 đến nay, không đăng ký sử dụng đất đai tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền, không thực hiện nghĩa vụ đóng thuế nhà nước. Mặt khác, bà Nga không cung cấp được giấy tờ nào chứng minh việc ông Nguyễn Ngọc Hòa đã mượn đất của gia đình Bà. Do đó gia đình bà Nga không đủ điều kiện để được Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất theo quy định tại điều 50, Luật đất đai năm 2003 và cũng không đủ điều kiện để xem xét trả lại theo điều 113, Nghị định số 181/2004/NĐ - CP ngày 29/10/2004 của Chính phủ”.
Tuy nhiên, theo bà Nga việc trả lời bằng văn bản trên là không thuyết phục bởi vì tại thời điểm trước 1980 và ngay cả bây giờ tất cả các chủ hộ phần đất kề thửa 294 vẫn chưa có bìa đỏ. Trong khi năm 2010 cán bộ địa chính đã về đo lại diện tích các thửa ruộng, hơn nữa thửa đất 294 là đất khai hoang, phục hóa thì lấy đâu ra giấy tờ để chứng minh?
Trong khi đó, trong bộ hồ sơ đòi lại quyền sử dụng đất của bà Nga có kèm lá đơn có ý kiến xác nhận của ông Đoàn Nam - Nguyên Chủ nhiệm HTX Hồng Thái thời kỳ 1982 - 1983 công nhận: “Tôi Đoàn Nam - Chủ nhiệm HTX Hồng Thái thời kỳ 1980 - 1983 xác nhận bà Nguyễn Thị Bổn, thường gọi là bà Minh, cư trú xóm Tân Thành có mảnh đất khai hoang như đã khai trong đơn này là đúng thực tế. Từ hố bom, gia đình đã san lấp để tăng gia sản xuất. Khu đất có biên giới đã ghi trong đơn. Tôi xin đảm bảo lời xác nhận trên”.
Cũng theo ông Nam, trong thời gian ông làm nhiệm kỳ ba năm từ năm 1980 - 1983, ông chưa thấy mảnh đất này có sự quản lý nào của HTX nên bà Bổn và ông Tuân đứng ra san lấp để canh tác.
Cũng theo bà Nga, việc đưa ra quyết định không thừa nhận quyền sử dụng đất đối với thửa 294 là không hợp lý bởi vì trên thực tế, gia đình bà Nga có hai miếng đất bao gồm thửa 294 và thửa 479 (nằm phía dưới thửa 294) nhưng năm 2012 miếng đất 479 nằm trong dự án giải tỏa xây dựng tuyến đường N3 được đền bù số tiền gần 200 triệu (đã có quyết định đền bù năm 2010 nhưng đến nay vẫn chưa nhận được tiền), trong khi đó miếng đất 294 lại không. Như vậy, đến thời điểm này, mọi câu trả lời bằng văn bản của các cấp vẫn không thuyết phục được bà Hồ Thị Nga.
Theo khoản 4, Điều 50, Luật đất đai năm 2003: Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có các loại giấy tờ quy định tại khoản 1 Điều này nhưng đất đã được sử dụng ổn định từ trước ngày 15 tháng 10 năm 1993, nay được Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn xác nhận là đất không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đã được xét duyệt đối với nơi đã có quy hoạch sử dụng đất thì được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và không phải nộp tiền sử dụng đất. Theo khoản 2, Điều 3 luật đất đai năm 2003, việc xác định thời điểm bắt đầu sử dụng đất ổn định được căn cứ vào ngày tháng năm sử dụng và mục đích sử dụng đất ghi trên một trong các giấy tờ sau: Bản đồ, sổ mục kê, tài liệu điều tra, đo đạc về đất đai qua các thời kỳ. Như vậy, với việc bà Nga đứng tên chủ thửa đất 294 trên bản đồ địa chính phường Hòa Hiếu lập năm 2010 cùng với việc gia đình bà đã sử dụng đất ổn định để canh tác nông nghiệp đến năm 1995 trước khi cho ông Hòa mượn là đủ cơ sở để UBND TX Thái Hòa cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy địng của điều 50 Bộ luật đất đai 2003.
