26 bảo vật quốc gia tại Bảo tàng Long An. Ảnh: vnexpress.net
Bộ sưu tập có niên đại vào thế kỷ IX sau Công nguyên, thuộc nền văn hóa Óc Eo, phát hiện năm 1987 trong đợt khai quật di chỉ Gò Xoài (huyện Đức Hòa, Long An) gồm 26 hiện vật. Đây là bộ sưu tập nguyên vẹn nhất, được đánh giá có chất lượng nghệ thuật và giá trị khoa học đặc biệt, phản ánh trình độ chế tác và tư duy tín ngưỡng độc đáo của cư dân Óc Eo.
Bộ sưu tập hiện vật là những mảnh vàng lá dạng dạng hình gần hình chữ nhật, tứ giác, ngũ giác, lục giác. Trên mặt mỗi mảnh có chạm một hình voi đang đứng; 01 lá vàng hình rùa, dát mỏng, cắt chạm thành hình con rùa với đầy đủ đầu, mình, 4 chân và đuôi trong tư thế như đang di chuyển; 01 lá vàng chạm hình người hình tứ giác, có 3 góc bo tròn, một góc nhọn nhô ra ngoài.
Trên mặt có khắc hình một phụ nữ dáng đứng lệch hông, hai bàn chân hơi chếch ra hai phía, khuôn mặt tròn ngoảnh về bên phải, tóc se thành từng búi lớn sau gáy; 01 lá vàng hình hoa sen lớn, hình tròn, chạm hoa sen 12 cánh, mỗi cánh hoa có đuôi hình núm tròn, nhụy hoa
được tạo bởi một dãy chấm nổi tròn nhỏ tạo thành hình tròn; 01 lá vàng hình hoa sen nhỏ hình tròn, chạm hoa sen 12 cánh, mỗi cánh hoa có đuôi nhọn; 01 lá vàng hình hoa sen tám cánh kèm theo mảnh cuốn; 4 mảnh lá vàng trơn, dát mỏng không trang trí; 02 lá vàng trơn, dát mỏng, có nhiều nếp nhăn do gấp lại; 01 nhẫn, vòng nhẫn tròn, đặc, thuôn nhỏ dần về phần đối diện mặt nhẫn.
Mặt nhẫn có gờ nổi cao hình e-lip bao quanh hạt nhẫn bằng đá quý màu đỏ; 01 nhẫn có đính hạt đá quý màu xanh hình e-lip; 01 nhận có chỗ đính 3 hạt đá quý nhưng hiện còn 2 hạt: màu xanh và màu đỏ tía; 01 nhẫn hạt trắng trong hình chóp nhọn; 01 trang sức hình lá đề, rìa ngoài cùng trang trí vành lửa gồm những ngọn lửa cách điệu; 01 lá vàng hình rắn, đầu nhọn, thân có sống nổi, mắt là hai vòng trong chấm nhỏ; 01 lá vàng khắc minh văn chữ Phạn, lá vàng có hình chữ nhật, trên mặt khắc nổi chữ gồm có 5 dòng: Dòng thứ nhất là Pháp thân kệ của Phật giáo; dòng thứ 2 là một đoạn kinh pháp cú, 3 dòng còn lại là những câu thần trú dhàranì.
Cầm trên tay chiếc khay có chứa những hộp gỗ, nữ chuyên viên Bảo tàng Long An cẩn thận đặt chúng xuống bàn. Cô tiếp tục dùng tấm vải nhung trải trên mặt bàn, rồi cầm cái nhiếp nhỏ cẩn thận gắp từng lá vàng, nhẫn trong các túi nylon được đánh số, sắp xếp chúng ngăn nắp. Những lá vàng, nhẫn, mỏng như chiếc lá, có kích thức 2-10 cm, được chạm khắc tinh xảo, lấp lánh dưới ánh đèn.
Có 26 hiện vật trong bộ này, gồm hình rắn, hoa sen, voi, người, rùa, lá.., có khắc chữ Phạn."32 năm trước, quá trình các nhà khảo cổ khai quật di chỉ Óc Eo ở huyện Đức Hòa, khi đào xuống độ sâu gần 2 m đã phát hiện ra số hiện vật vàng này", bà Nguyễn Thị Sáu, Phó giám đốc Bảo tàng Long An chia sẻ trên báo vnexpress.net
Với giá trị độc đáo, bộ sưu tập này xứng đáng là bảo vật Quốc gia cần được gìn giữ và bảo vệ.