Cách thành phố Cần Thơ khoảng 5 km, làng cổ Long Tuyền xưa thuộc “Lục Ấp” đến đời vua Thiệu Trị thì đổi tên thành Bình Hưng. Năm 1852 nhân sự kiện đoàn hải tuyền của Tuần phủ Huỳnh Mẫn Đạt thoát hiểm trên sông Bình Thủy nên đổi tên thành làng Bình Thủy. Mãi đến đầu thế kỷ 20 mới đổi tên lần nữa thành Long Tuyền. Địa hình Long Tuyền đẹp như bức tranh với dòng sông Bình Thủy vắt ngang. Sông Bình Thủy dài 15 km chia làng thành hai phấn đối xứng rồi từ đây tỏa ra 30 con rạch lớn nhỏ, đan xen chằng chịt. Cũng chính từ những con rạch này đã hình thành nên “văn hóa ghe xuồng” của vùng sông nước miệt vườn.
Không chỉ nằm tại một vùng đất có cảnh quan thiên nhiên đẹp, làng cổ Long Tuyền còn được biết đến với những công trình kiến trúc như: Nam Nhã Đường, Đình Bình Thủy, Nhà cổ Bình Thủy…
Nằm soi bóng trên dòng sông Bình Thủy, Chùa Nhã Nam có lịch sử hình thành và phát triển gắn với phong trào cách mạng Đông Du. Bên cạnh đó, chùa còn là nơi lưu giữ nhiều cổ vật quý hiếm, có giá trị lịch sử cao, đặc biệt là bức hoành phi, câu đối cổ. Những hiện vật này là sự kết hợp của thơ và họa trong nghệ thuật chạm trổ, khảm ốc và là những minh họa cho sự phát triển của mỹ thuật đồ gỗ Nam Bộ xưa.
Đình Bình Thủy còn có tên gọi khác là Long Tuyền Cổ Miếu, đình được dựng lên từ khi làng Long Tuyền mới được thành lập. Ban đầu đình có diện tích khoảng 4000m2, thuộc vào những đình lớn tại Cần Thơ. Đã có lịch sử gần 200 năm do vậy không khó hiểu vì sao Long Tuyền Cổ Miếu lại giữ một vai trò quan trọng về tôn giáo ở vùng sông nước miệt vườn này. Đình Bình Thủy cũng là đình cổ nhất của Nam Bộ, là chứng tích lịch sử của buổi đầu ông cha ta khai cương thác địa vùng đất phương Nam. Kiến trúc hiện nay tuy đã có những thay đổi sau khi tu bổ, sửa chữa song vẫn giữ được nét cơ bản của kiến trúc ban đầu.
Đình Bình Thủy và chùa Nhã Nam là những công trình kiến trúc đẹp có giá trị tôn giáo đặc biệt quan trọng...(ảnh nguồn internet)
Nhà cổ Bình Thủy cũng là một điểm đến và một công trình kiến trúc ấn tượng và đặc biệt quan trọng tại làng cổ Long Tuyền. Ngôi nhà 5 gian được xây theo phong cách kiến trúc Pháp nằm trong khuôn viên rộng vô cùng hài hòa. Đến nay, công trình này đã được 130 năm tuổi. Phía trong nhà, hệ thống vĩ kèo được thiết kế và xây dựng theo kiến trúc truyền thống, tạo nên sự kết hợp hài hòa giữa kiến trúc phương Tây và phương Đông. Các tác phẩm điêu khắc, chạm lộng, sơn son thếp vàng bằng gỗ rất tinh xảo tại đầu kèo, thành vọng, liễn đối, đòn dong cùng rất nhiều cổ vật, sành sứ quý…vẫn được lưu giữ khá nguyên vẹn tại nhà cổ.
Nhà cổ Bình Thủy đã hơn 130 tuổi với phong cách kiến trúc kết hợp phương Tây với phương Đông..(ảnh nguồn internet)
Ngoài những công trình kiến trúc chính kể trên, còn có những điểm đến thú vị khác như Long Quang cổ tự, Hội Linh cổ Tự…đều là những công trình kiến trúc mang đậm giá trị văn hóa, lịch sử của vùng sông nước miệt vườn ở Nam Bộ.
Là 1 trong số 5 làng cổ của Việt Nam đã được Tổ chức kỷ lục Việt Nam công nhận, làng cổ Long Tuyền đến nay đã hơn 100 năm tuổi, tuy trải qua mưa nắng thời gian nhưng vẫn giữ được nét đẹp cổ kính và bản sắc văn hóa riêng biệt, đặc trưng. Chính vì vậy, mà Long Tuyền là một trong những điểm du lịch hấp dẫn tại Cần Thơ và là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa và bản sắc truyền thống vô cùng quan trọng của người dân vùng sông nước miệt vườn.