Cách đây 92 năm, với khí thế tiến công thần tốc, nhân dân ta đã làm nên một cao trào cách mạng vô cùng mạnh mẽ - cao trào cách mạng 1930 - 1931 với đỉnh cao là Xô viết Nghệ Tĩnh. 92 năm năm đã trôi qua, nhưng âm hưởng, hào khí của Xô viết Nghệ - Tĩnh vẫn vang mãi bản anh hùng ca cách mạng Việt Nam. Tinh thần Xô viết Nghệ - Tĩnh không chỉ tạo đà để toàn thể dân tộc Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng giành được những thắng lợi vĩ đại trong thế kỷ XX, mà còn tạo niềm tin và động lực để toàn Đảng, toàn dân ta tiếp tục phát huy ý chí, khát vọng, sức mạnh đại đoàn kết dân tộc, kết hợp với sức mạnh thời đại; đẩy mạnh đổi mới, sáng tạo, phát triển nhanh và bền vững đất nước trong bối cảnh hiện nay.
Những năm 1930 - 1931, hưởng ứng chủ trương của Đảng, phong trào cách mạng đã bùng nổ và nhanh chóng lan rộng khắp cả nước. Nghệ An trở thành trận địa chính trong cuộc diễn tập đầu tiên của cách mạng nước ta dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Tháng 3/1930, Xứ ủy Trung Kỳ đã chỉ định hình thành hai Ban Chấp hành lâm thời Đảng bộ Đảng Cộng sản Việt Nam tại Nghệ An, đó là Tỉnh bộ Vinh - Bến Thủy và Tỉnh bộ Nghệ An. Sự ra đời của các Đảng bộ lâm thời ở Nghệ An có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc tập hợp và phát động quần chúng đứng lên tiến hành cao trào cách mạng 1930 - 1931, mà đỉnh cao là Xô viết Nghệ - Tĩnh.
Dưới sự lãnh đạo của Xứ ủy Trung Kỳ, trực tiếp là Tỉnh bộ Vinh - Bến Thủy và Tỉnh bộ Nghệ An, hòa nhịp với phong trào đấu tranh của Nhân dân cả nước, công nông Nghệ An đã vùng lên mạnh mẽ cả ở thành thị và nông thôn.
Tính từ đầu năm 1930 đến tháng 4/1930, toàn tỉnh đã nổ ra 15 cuộc đấu tranh; tiếp đó là cuộc biểu tình ngày 1/5/1930 ở Vinh - Bến Thủy - được coi là sự kiện “đứng đầu dậy trước” mở màn cho cao trào cách mạng 1930 - 1931 và cuộc biểu tình lịch sử ngày 1/9/1930 ở Thanh Chương - được coi là mốc mở đầu đánh dấu sự ra đời của Xô viết Nghệ - Tĩnh, đỉnh cao của cao trào cách mạng 1930 - 1931 dưới sự lãnh đạo của Đảng.
Ngày 12/9/1930, hơn 8.000 nông dân dương cao cờ đỏ búa liềm kéo về Ga Yên Xuân và sau đó là tới phủ lỵ Hưng Nguyên. Đây là cuộc biểu tình lớn, cuộc đấu tranh cách mạng quyết liệt của nông dân huyện. Để đàn áp cuộc biểu tình, thực dân Pháp đã đưa máy bay đến trút bom làm 217 người hy sinh và 125 người bị thương khi đoàn biểu tình vừa tiến đến Thái Lão, địa điểm nay thuộc thị trấn Hưng Nguyên.
Cuộc biểu tình ngày 12/9/1930 tuy bị đàn áp đẫm máu nhưng đã chứng minh sức mạnh vùng lên to lớn của nhân dân và đã đi vào lịch sử như một bản hùng ca bất diệt. Ngày 12/9 hàng năm được chọn là Ngày kỷ niệm Xô viết Nghệ - Tĩnh.
92 năm đã trôi qua, nhưng âm hưởng, hào khí của Xô viết Nghệ - Tĩnh vẫn vang mãi bản anh hùng ca cách mạng Việt Nam. Tinh thần Xô viết Nghệ - Tĩnh không chỉ tạo đà để toàn thể dân tộc Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng giành được những thắng lợi vĩ đại trong thế kỷ XX, mà còn tạo niềm tin và động lực để toàn Đảng, toàn dân ta tiếp tục phát huy ý chí, khát vọng, sức mạnh đại đoàn kết dân tộc, kết hợp với sức mạnh thời đại; đẩy mạnh đổi mới, sáng tạo, phát triển nhanh và bền vững đất nước trong bối cảnh hiện nay.
Những bài học đúc kết được từ quá trình lãnh đạo, chỉ đạo cao trào 1930 - 1931 và Xô viết Nghệ - Tĩnh có ý nghĩa lý luận và thực tiễn sâu sắc, cần tiếp tục được chắt lọc, vận dụng trong lãnh đạo xây dựng, phát triển và bảo vệ đất nước; đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định; phấn đấu giữa thế kỷ thứ XXI, nước ta trở thành nước phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa; qua đó, xây dựng thành công một Việt Nam: dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
