Mỗi lần bắt gặp màu ngói nung cũ kỹ, mốc rêu, tôi lại nghĩ về cuộc đời của mẹ, của chị tôi, của những người đàn bà âm thầm hy sinh, âm thầm chịu đựng bao đắng cay, tủi cực. Sắc màu đó hiện diện như một sợi dây nối tôi của bây giờ với tôi của những ngày thơ bé còn chân đất, đầu trần, hay leo lên mái nhà ngồi hát vu vơ...
Không rực rỡ như màu vàng của nắng cũng chẳng mộng mơ như sắc tím cỏ hoa, màu ngói cũ mang vẻ trầm mặc nguyên sơ, ủ dột sương gió, như một nẻo khuất riêng biệt không lẫn vào đâu được. Cái màu bàng bạc in dấu vết thời gian, như màu bùn đất rơm rạ quê mùa, đã khắc sâu vào tiềm thức của tôi cùng ký ức những tháng ngày bình yên dưới khoảng trời thơ ấu. Những giấc mơ nhuộm màu ngói cũ vẫn hiện về, thấp thoáng dáng mẹ dãi dầu nắng mưa…
Lòng tôi lại bùi ngùi nhớ cái mái gạch mốc meo, màu nâu xỉn bám đầy bụi bặm của căn nhà cũ bên giàn hoa thiên lý. Từng tấm ngói bạc in li ti những vệt rêu sẫm màu, len lỏi những vết rạn nứt đan xen nhau như chứng tích của thời gian. Qua bao mùa nắng mưa, có những mảnh ngói nằm ở mép rìa bị bung trật ra khỏi hàng, nhiều mảnh mục vỡ không còn vẹn nguyên. Mẹ phải bắc thang lên gỡ những tấm ngói bị vỡ và thay bằng từng tấm kính đã ố vàng, nhét vào kẽ hở những mảnh nylon vụn, để nhà không bị dột ướt mỗi khi trời mưa xuống. Vương vãi lá tre, lá sầu đâu vàng ruộm, khô giòn vun thành từng đám lỗ chỗ trên mái nhà, khẽ lao xao khi trời nổi gió. Ngày nhỏ, tôi hay trèo lên cành cây sầu đâu cạnh nhà, khéo léo đu người qua mái ngói rồi ngồi vắt vẻo trên đó ngắm mây trời.
Ngồi trên mái ngói, tôi khẽ nhắm mắt hít hà mùi khói của lá dương liễu khô phảng phất trong gió, tỏa ra từ căn bếp liêu xiêu che tấm bạt mỏng của mẹ. Mùa gió hoang vu thổi bay bay những sợi tóc loe hoe cháy nắng, tôi lắng tai nghe tiếng chim chích chòe lao xao trên tán bạch đàn rũ bóng phất phơ, tiếng rúc rích của đàn sẻ nâu đang thi nhau chuyền từ mái nhà xuống nền sân gạch rụng đầy quả sầu đâu khô khốc. Từ trên cao nhìn về phía xa xa, màu nắng nhạt dần trên ngọn đồi ở sau làng, hoa sim, hoa mua tím đến nao lòng một vùng trời cổ tích. Những buổi chiều bình yên của tuổi thơ nhẹ nhàng trôi qua như thế, để lại một vệt dài ký ức lưu giữ nơi mái nhà bàng bạc màu ngói cũ rong rêu…
Ngồi trên mái ngói, tôi khẽ nhắm mắt hít hà mùi khói của lá dương liễu khô phảng phất trong gió, tỏa ra từ căn bếp liêu xiêu che tấm bạt mỏng của mẹ. Mùa gió hoang vu thổi bay bay những sợi tóc loe hoe cháy nắng, tôi lắng tai nghe tiếng chim chích chòe lao xao trên tán bạch đàn rũ bóng phất phơ, tiếng rúc rích của đàn sẻ nâu đang thi nhau chuyền từ mái nhà xuống nền sân gạch rụng đầy quả sầu đâu khô khốc. Từ trên cao nhìn về phía xa xa, màu nắng nhạt dần trên ngọn đồi ở sau làng, hoa sim, hoa mua tím đến nao lòng một vùng trời cổ tích. Những buổi chiều bình yên của tuổi thơ nhẹ nhàng trôi qua như thế, để lại một vệt dài ký ức lưu giữ nơi mái nhà bàng bạc màu ngói cũ rong rêu…
Dòng đời cứ âm thầm trôi, bước chân tôi dần xa khoảng trời tuổi thơ loang lổ màu ngói cũ bình dị, để rồi những sắc màu rực rỡ, hoa lệ của cuộc sống xô bồ nơi phố thị làm nhạt nhòa sắc màu của ký ức chân phương. Mùi khói của lá dương liễu ngai ngái hòa với mùi chuối mốc phơi khô, mùi cơm cháy giòn rụm bùi bùi, cũng từ đó phai phôi dọc đường đời rong ruổi, để chiều nay, sao tôi lại quay quắt nhớ thương đến sắt se cõi lòng. Gặp lại màu ngói cũ, hình dáng mẹ tảo tần lom khom bắc chiếc ghế gỗ, nhón gót chân trần nứt nẻ phơi nia chuối mốc, mâm cơm cháy lên mái nhà lại hiện về nghèn nghẹn trong tôi. Tấm lưng mẹ ướt đẫm mồ hôi, màu áo cũ như màu ngói bàng bạc sương gió, trên vầng trán chằng chịt vết nhăn còn lấm bụi tro tàn...
Cuộc đời của người đàn bà lam lũ, nhọc nhằn hiện lên thật sống động qua sự đổi thay của màu ngói theo dòng thời gian lặng lẽ trôi. Bắt đầu là màu ngói mới tinh tươm như thanh xuân má hồng môi thắm, rồi trải qua bao thăng trầm năm tháng, tuổi đời dần vun đầy lên theo sự phai mờ nét duyên dáng, thanh tân. Mùa nối mùa mải miết trôi đi, màu ngói dần bạc phếch, cũ mòn, ấy vậy mà, mái ngói liêu xiêu vẫn lặng thầm che nắng mưa, giữ lại hơi ấm cho ngôi nhà qua bao ngày rét mướt.
Và có lẽ, màu ngói cũ chính là hiện thân của cuộc đời lặng lẽ chịu đựng bao nắng mưa vất vả, đầu tắt mặt tối lo cho chồng con của mẹ, giờ đã trở thành màu của nỗi nhớ khôn nguôi…
Ngọc Khánh
