Nhân dân thôn Yên Xuân đã lập tờ trình gửi lãnh đạo các cấp và các cơ quan ban ngành liên quan, xin phép được phục dựng lại ngôi Đền cổ đã có từ đời Vua Thái Hòa năm thứ 4 (1446 - 1459) do Tổ tiên, ông cha trong thôn xây dựng để thờ phụng 3 vị tướng có công với dân, với nước.
Ngày nay trên mảnh đất 1000m2, ngôi Đền đó không còn nữa vì lý do: Năm 1953, do phong trào chống mê tín dị đoan, làng rước đồ tế khí và bài vị về quy tụ tại Đền Đa Phúc, xã Diễn Tân hiện nay. Đến năm 1960, xã Diễn Phúc dỡ ngôi Đền đi để lấy vật liệu làm trường học cấp I. Từ đó đến nay, trên nền đất cũ, nhân dân trong vùng không có nơi để hương khói, thờ phụng các Ngài, các vị tướng có công với dân với nước.
Theo các Sắc phong và tư liệu gốc còn lưu giữ được, qua bản dịch của nhà nghiên cứu Hán Nôm Đặng Quang Liễn cho biết, ngôi Đền đó được thờ phụng 3 vị tướng có công xây dựng và bảo vệ đất nước, từ thời Vua Cảnh Hưng cho đến Vua Cảnh Thịnh, Đồng Khánh, Tự Đức, Duy Tân, Gia Long, đều được các nhà Vua phong tặng nhiều Đạo sắc, đó là 3 vị tướng sau đây:
1 - Cương Nghị Đại Vương Cao Linh Uy Thông. Hiệu là Quảng Đức Đại Vương Cao Linh Uy Thông, được Vua Cảnh Hưng phong tặng Đạo sắc “Thượng đẳng Thần”, ngày 26 - 7 - năm Quý Mão 1783. Vị tướng này còn được phong tặng 11 Sắc phong.
2 - Tướng Phan Huy Phúc. Là Thượng tướng quân, hiệu là Triều Việt Hầu. Năm 1475, Ngài hộ giá nhà Vua đi đánh giặc Chiêm Thành, thắng trận trở về kinh đô bằng đường thủy, đến bến sông của thôn thì lâm bệnh rồi qua đời. Ngài được nhân dân thôn Yên Xuân mai táng, chôn cất, xây Lăng tại cánh đồng của thôn. (Hiện nay đang còn mộ chí và Lăng của Ngài như cũ). Ngài được các Vua qua các triều đại phong tặng, từ thời Cảnh Hưng cho đến các Vua sau này phong tặng 7 đạo sắc.
3 - Tướng Trần Công Ánh, Hiệu là Đệ Tam tôn thần, sinh ra và lớn lên ở xã Vạn Phần, thi Hội đậu chức Tạo Sỹ, ra làm quan, được Vua giao cho Ban quản đốc voi, ngựa, khí giới. Đến thời Vua Vĩnh Khánh giao cho làm quản suất ở Vương Phủ, chống giặc ngoại xâm ở biên thùy. Ngài được các triều đại Vua phong tặng gồm 13 Đạo sắc. Đến tháng 3 năm 1918, Ngài xin cáo lão về quê thôn Yên Xuân, chiêu dân, lập ấp, cày ruộng. Hiện nay Lăng mộ của Ngài vẫn còn nguyên như cũ.
Theo bản sự tích đã được dịch, qua các triều đại Vua ra các Đạo sắc, ngày 12 tháng 2 năm Quý Mão 1843, giao cho làng Yên Xuân, xã Yên Phố, huyện Đông Thành, tỉnh Nghệ An (Nay là thôn Yên Xuân, xã Diễn Phúc, huyện Diễn Châu, Nghệ An) lập Đền, thờ phụng hương khói, cúng tế hàng năm các vị tướng trên đã có công lao với dân, với nước cho mãi về sau.
Với đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, để tri ân công lao các vị tướng có công với dân, với nước, giáo dục truyền thống ông cha cho các thế hệ hôm nay và mai sau, nhân dân thôn Yên Xuân có nguyện vọng thiết tha nhất là xin được phục dựng ngôi Đền cổ, để hàng năm thờ phụng, hương khói, cúng tế, tri ân các vị thần, các vị tướng, cầu mong quốc thái, dân an, mưa thuận, gió hòa, mùa màng tươi tốt…
Rất mong các cấp chính quyền cùng các cơ quan, ban ngành thẩm định và phê duyệt, cho nhân dân thôn Yên Xuân được phép phục dựng ngôi Đền, đáp ứng nguyện vọng chính đáng của nhân dân.
Vũ Ba Lan
