Theo báo cáo của Ban chỉ đạo chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới (NTM), sau 5 năm thực hiện xã Châu Thái đã huy động được 94.735.030.000 đồng, trong đó, vốn ngân sách trung ương + địa phương là 12.270.450.000 đồng, vốn lồng ghép từ các chương trình là 5.282.560.000 đồng, vốn dân góp là 3.100.000.000 đồng, vốn tín dụng là 17.100.000.000 đồng. Có thể nói từ những nguồn vốn này Châu Thái đã cơ bản "thay da đổi thịt" về nhiều mặt.
Ông Nguyễn Văn Hòa - Chủ tịch UBND xã Châu Thái cho biết thêm: “Qua việc huy động nguồn vốn để thực hiện chương trình cho thấy rằng, các ban, ngành địa phương đã tập trung huy động được nhiều nguồn lực để xây dựng NTM, trong đó vốn tín dụng và lồng ghép các chương trình, dự án chiếm đa số, còn nguồn ngân sách nhà nước các cấp đầu tư trực tiếp cho chương trình xây dựng NTM còn quá thấp so với nhu cầu được phê duyệt theo đề án”.
Cũng theo ông Hòa, việc thực hiện các tiêu chí trong xây dựng NTM trên địa bàn còn gặp nhiều khó khăn, nhất là các tiêu chí về cơ sở hạ tầng đòi hỏi phải có nguồn lực mới thực hiện được. Điển hình như tiêu chí giao thông - một trong tiêu chí khó khăn nhất mà địa phương gặp phải.
Đến nay, xã mới chỉ bê tông hóa 4,5km đường trục thôn (13.8%), đường ngõ xóm sạch và không lầy lội vào mùa mưa cũng chỉ mới làm được 13,8%, đường trục chính nội đồng chưa được cứng hóa.
Bên cạnh đó, thủy lợi, cơ sở vật chất văn hóa… cũng gặp khó. Hiện nay, kênh mương do xã quản lý được kiên cố hóa 18,7%, thôn có nhà văn hóa và khu thể thao xã đạt chuẩn của Bộ Văn hóa, thể thao & du lịch mới chỉ có 8,7%. Trên địa bàn xã vẫn còn nhà tạm, dột nát, tỷ lệ hộ có nhà ở đạt tiêu chuẩn mới chỉ đạt 40%...
Theo ông Hòa, trong quy hoạch kết cấu hạ tầng nông thôn còn gặp nhiều khó khăn, hầu hết chưa có quy hoạch đồng bộ nên chưa xây dựng được kế hoạch lâu dài để phát triển, tiêu chuẩn kỹ thuật còn thấp nên việc đầu tư còn tự phát, chưa có tính định hướng, gây ảnh hưởng đến việc nâng cấp, cải tạo và phát triển sau này. Kết cấu hạ tầng tại địa phương còn chậm phát triển, việc quản lý, duy tu và bảo dưỡng các công trình hạ tầng còn bất cập dẫn đến nhanh xuống cấp và phát huy hiệu quả ở mức thấp. Đặc biệt cơ chế tài chính và nguồn vốn để duy tu, bảo dưỡng công trình chưa được coi trọng.
Bên cạnh đó việc quy hoạch nâng cấp cải tạo khu dân cư nông thôn, đặc biệt là nhà ở nông thôn phần nhiều mang tính tự phát. Việc áp dụng theo mẫu chuẩn là không có vì nguồn lực xây dựng nhà ở chủ yếu nằm trong từng hộ gia đình. Hơn nữa người dân còn lúng túng trong quá trình thực hiện bởi liên quan đến các vấn đề quản lý và định hướng chung như phân bố đất đai, kiến trúc nhà ở hiện đại nhưng mang bản sắc vùng, miền.
"Việc xây dựng NTM gắn với phát triển nâng cao thu nhập cho người dân còn gặp nhiều khó khăn, hạn chế. Sản xuất nông nghiệp vẫn phát triển theo chiều rộng, chậm chuyển sang sản xuất hàng hóa, hiệu quả còn thấp, thiếu tính bền vững. Đời sống của dân cư nông thôn tuy đã được cải thiện nhưng vẫn còn nhiều khó khăn, khoảng cách chênh lệch thu nhập giữa nông thôn và thành thị còn cao. Việc chuyển giao và ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất chưa đáp ứng được yêu cầu của nền nông nghiệp hàng hóa, cơ giới hóa trong nông nghiệp còn ở mức thấp. Các chương trình hay mô hình về nông nghiệp, lâm nghiệp các ngành nghề chưa nhiều, nguồn vốn còn hạn chế. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện còn nhiều lúng túng, bất cập nên kết quả chưa cao. Cơ chế chính sách ban hành nhưng nguồn lực thực hiện có khó khăn. Nhận thức của một số cán bộ và nhân dân về xây dựng NTM còn nhiều hạn chế. Do đó, dù chương trình xây dựng NTM đã đến từng hộ gia đình, được từng người dân xã Châu Thái nhiệt tình hưởng ứng. Song, trước những khó khăn nhất định, đến nay xã mới chỉ đạt 5/19 tiêu chí gồm Quy hoạch, y tế, môi trường, hệ thống chính trị vững mạnh, an ninh trật tự xã hội", ông Hòa cho biết.
Ông Hòa cho biết thêm, trong thời gian qua, cấp ủy Đảng, chính quyền đã coi trọng nhiệm vụ thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM là nhiệm vụ trọng tâm, đặc biệt quan trọng trong nhiệm vụ hàng năm. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền để mọi người dân cùng tham gia tích cực phong trào “Toàn dân xây dựng NTM”. Tuyên truyền vận động nhân dân hưởng ứng hiến đất, hiến cây xây dựng công trình đường giao thông nông thôn, tuyên truyền vận động các cơ quan đơn vị, các doanh nghiệp ủng hộ nhân ngày xã làm lễ phát động toàn dân tham gia chung tay xây dựng NTM, qua đó người dân cũng thấy rõ vai trò của mình trong công tác xây dựng, phấn khởi, tích cực tham gia. Một số mô hình được lồng ghép trong quá trình xây dựng như mô hình chăn nuôi gà đen địa phương năm 2013, mô hình chuyển giao KHKT trong sản xuất lúa vụ Xuân, mô hình trồng rau sạch mang lại hiệu quả kinh tế cao, nâng cao đời sống tinh thần vật chất của người dân địa phương.
“Xác định những khó khăn nên xã tiếp tục nỗ lực thực hiện theo tiến độ. Thực hiện lồng ghép các các chương trình mục tiêu quốc gia, các chính sách khác để đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhân dân để tạo sự đồng thuận, sự đóng góp của nhân dân. Tuy nhiên, để thực hiện đúng theo tiến độ thì rất cần sự quan tâm, ưu tiên đầu tư của Tỉnh và Trung ương đối với xã nghèo như Châu Thái để thực hiện thắng lợi chương trình xây dựng NTM trên địa bàn xã”, ông Hòa chia sẻ.
Lê Thủy
Ông Nguyễn Văn Hòa - Chủ tịch UBND xã Châu Thái cho biết thêm: “Qua việc huy động nguồn vốn để thực hiện chương trình cho thấy rằng, các ban, ngành địa phương đã tập trung huy động được nhiều nguồn lực để xây dựng NTM, trong đó vốn tín dụng và lồng ghép các chương trình, dự án chiếm đa số, còn nguồn ngân sách nhà nước các cấp đầu tư trực tiếp cho chương trình xây dựng NTM còn quá thấp so với nhu cầu được phê duyệt theo đề án”.
Cũng theo ông Hòa, việc thực hiện các tiêu chí trong xây dựng NTM trên địa bàn còn gặp nhiều khó khăn, nhất là các tiêu chí về cơ sở hạ tầng đòi hỏi phải có nguồn lực mới thực hiện được. Điển hình như tiêu chí giao thông - một trong tiêu chí khó khăn nhất mà địa phương gặp phải.
Hơn 80% đường giao thông liên thôn chưa được cứng hóa
Đến nay, xã mới chỉ bê tông hóa 4,5km đường trục thôn (13.8%), đường ngõ xóm sạch và không lầy lội vào mùa mưa cũng chỉ mới làm được 13,8%, đường trục chính nội đồng chưa được cứng hóa.
Bên cạnh đó, thủy lợi, cơ sở vật chất văn hóa… cũng gặp khó. Hiện nay, kênh mương do xã quản lý được kiên cố hóa 18,7%, thôn có nhà văn hóa và khu thể thao xã đạt chuẩn của Bộ Văn hóa, thể thao & du lịch mới chỉ có 8,7%. Trên địa bàn xã vẫn còn nhà tạm, dột nát, tỷ lệ hộ có nhà ở đạt tiêu chuẩn mới chỉ đạt 40%...
Theo ông Hòa, trong quy hoạch kết cấu hạ tầng nông thôn còn gặp nhiều khó khăn, hầu hết chưa có quy hoạch đồng bộ nên chưa xây dựng được kế hoạch lâu dài để phát triển, tiêu chuẩn kỹ thuật còn thấp nên việc đầu tư còn tự phát, chưa có tính định hướng, gây ảnh hưởng đến việc nâng cấp, cải tạo và phát triển sau này. Kết cấu hạ tầng tại địa phương còn chậm phát triển, việc quản lý, duy tu và bảo dưỡng các công trình hạ tầng còn bất cập dẫn đến nhanh xuống cấp và phát huy hiệu quả ở mức thấp. Đặc biệt cơ chế tài chính và nguồn vốn để duy tu, bảo dưỡng công trình chưa được coi trọng.
Bên cạnh đó việc quy hoạch nâng cấp cải tạo khu dân cư nông thôn, đặc biệt là nhà ở nông thôn phần nhiều mang tính tự phát. Việc áp dụng theo mẫu chuẩn là không có vì nguồn lực xây dựng nhà ở chủ yếu nằm trong từng hộ gia đình. Hơn nữa người dân còn lúng túng trong quá trình thực hiện bởi liên quan đến các vấn đề quản lý và định hướng chung như phân bố đất đai, kiến trúc nhà ở hiện đại nhưng mang bản sắc vùng, miền.
"Việc xây dựng NTM gắn với phát triển nâng cao thu nhập cho người dân còn gặp nhiều khó khăn, hạn chế. Sản xuất nông nghiệp vẫn phát triển theo chiều rộng, chậm chuyển sang sản xuất hàng hóa, hiệu quả còn thấp, thiếu tính bền vững. Đời sống của dân cư nông thôn tuy đã được cải thiện nhưng vẫn còn nhiều khó khăn, khoảng cách chênh lệch thu nhập giữa nông thôn và thành thị còn cao. Việc chuyển giao và ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất chưa đáp ứng được yêu cầu của nền nông nghiệp hàng hóa, cơ giới hóa trong nông nghiệp còn ở mức thấp. Các chương trình hay mô hình về nông nghiệp, lâm nghiệp các ngành nghề chưa nhiều, nguồn vốn còn hạn chế. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện còn nhiều lúng túng, bất cập nên kết quả chưa cao. Cơ chế chính sách ban hành nhưng nguồn lực thực hiện có khó khăn. Nhận thức của một số cán bộ và nhân dân về xây dựng NTM còn nhiều hạn chế. Do đó, dù chương trình xây dựng NTM đã đến từng hộ gia đình, được từng người dân xã Châu Thái nhiệt tình hưởng ứng. Song, trước những khó khăn nhất định, đến nay xã mới chỉ đạt 5/19 tiêu chí gồm Quy hoạch, y tế, môi trường, hệ thống chính trị vững mạnh, an ninh trật tự xã hội", ông Hòa cho biết.
Trụ sở làm việc xã Châu Thái
Ông Hòa cho biết thêm, trong thời gian qua, cấp ủy Đảng, chính quyền đã coi trọng nhiệm vụ thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM là nhiệm vụ trọng tâm, đặc biệt quan trọng trong nhiệm vụ hàng năm. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền để mọi người dân cùng tham gia tích cực phong trào “Toàn dân xây dựng NTM”. Tuyên truyền vận động nhân dân hưởng ứng hiến đất, hiến cây xây dựng công trình đường giao thông nông thôn, tuyên truyền vận động các cơ quan đơn vị, các doanh nghiệp ủng hộ nhân ngày xã làm lễ phát động toàn dân tham gia chung tay xây dựng NTM, qua đó người dân cũng thấy rõ vai trò của mình trong công tác xây dựng, phấn khởi, tích cực tham gia. Một số mô hình được lồng ghép trong quá trình xây dựng như mô hình chăn nuôi gà đen địa phương năm 2013, mô hình chuyển giao KHKT trong sản xuất lúa vụ Xuân, mô hình trồng rau sạch mang lại hiệu quả kinh tế cao, nâng cao đời sống tinh thần vật chất của người dân địa phương.
“Xác định những khó khăn nên xã tiếp tục nỗ lực thực hiện theo tiến độ. Thực hiện lồng ghép các các chương trình mục tiêu quốc gia, các chính sách khác để đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhân dân để tạo sự đồng thuận, sự đóng góp của nhân dân. Tuy nhiên, để thực hiện đúng theo tiến độ thì rất cần sự quan tâm, ưu tiên đầu tư của Tỉnh và Trung ương đối với xã nghèo như Châu Thái để thực hiện thắng lợi chương trình xây dựng NTM trên địa bàn xã”, ông Hòa chia sẻ.
Lê Thủy
