Sinh ra và lớn lên ở vùng miền núi Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc cũ (nay là xã Tam Đảo, tỉnh Phú Thọ), sau khi tốt nghiệp Trường Cao đẳng Giao thông Vận tải, chàng kỹ sư trẻ Nguyễn Quốc Huy đã làm việc trong ngành sản xuất dây điện tại Hàn Quốc. Nhưng với khát khao làm giàu trên chính mảnh đất quê hương, anh đã quyết định rời bỏ công việc ổn định để về nước lập nghiệp.
Trong buổi báo cáo giới thiệu về Hợp tác xã Nấm Tam Đảo do Câu lạc bộ Truyền thông Văn hóa - Giáo dục tổ chức mới đây, anh cho biết khó khăn nhất lúc mới lập nghiệp là lựa chọn ngành nghề sản xuất, kinh doanh phù hợp. Với lợi thế vùng đất Tam Đảo quê anh quanh năm cây cối tốt tươi, cuối cùng Nguyễn Quốc Huy đã chọn trồng nấm ăn, nấm dược liệu và sau này là Đông trùng hạ thảo Tam Đảo.
Trải qua nhiều thử thách, đặc biệt là vụ hỏa hoạn năm 2018 thiêu rụi toàn bộ trang trại, tưởng chừng như dập tắt mọi hy vọng, song anh vẫn không nản lòng, quyết tâm xây dựng lại cơ nghiệp. Bằng nghị lực và kinh nghiệm tích lũy, anh đã đứng dậy cải tổ mô hình, đổi mới công nghệ và cho ra đời những sản phẩm chất lượng cao, được chứng nhận OCOP 3 sao và 4 sao – minh chứng cho sức sống của tinh thần “Nông dân thời đại 4.0”.
Để đạt được kết quả đó, người nông dân Nguyễn Quốc Huy đã phải trải qua những ngày tháng gian nan, vất vả, không ngừng tìm tòi học hỏi, cùng sự trợ giúp của các nhà khoa học trong lĩnh vực nấm và cây trồng. Ở Việt Nam, sự khan hiếm của Đông trùng hạ thảo tự nhiên cùng chi phí khai thác cao và tác động tiêu cực đến hệ sinh thái đã thúc đẩy phát triển các phương pháp nuôi trồng nhân tạo. HTX Nấm Tam Đảo của Giám đốc Nguyễn Quốc Huy đã tiên phong, trở thành mô hình tiêu biểu trong ứng dụng công nghệ sinh học hiện đại để sản xuất Đông trùng hạ thảo chất lượng cao.
Ông Nguyễn Quốc Huy cho biết: “Với tiêu chí mang lại các sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế, HTX Nấm Tam Đảo đã đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu và phát triển, tận dụng điều kiện khí hậu thuận lợi của vùng đất Tam Đảo – nơi có độ ẩm cao và nhiệt độ ôn hòa, lý tưởng cho sự sinh trưởng của nấm. Nhờ đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và hệ thống phòng thí nghiệm tiên tiến, HTX Nấm Tam Đảo đã bảo tồn và phát triển thành công giống Đông trùng hạ thảo Tam Đảo, được cấp giấy chứng nhận bảo hộ nhãn hiệu tập thể và chỉ dẫn địa lý, khẳng định giá trị thương hiệu và chất lượng sản phẩm.”
HTX đã áp dụng hai phương pháp nuôi cấy chính: Nuôi trên vật chủ sống (ấu trùng, côn trùng). Nuôi trên môi trường nhân tạo (gạo lứt hoặc chất nền giàu dinh dưỡng).
Phương pháp nuôi cấy trên vật chủ sống tuy mô phỏng môi trường tự nhiên và tạo ra sản phẩm có thành phần hóa học tương tự Đông trùng hạ thảo tự nhiên nhưng đòi hỏi chi phí cao và thời gian kéo dài. Ngược lại, phương pháp nuôi cấy trên môi trường nhân tạo được HTX ưu tiên vì mang lại hiệu quả kinh tế vượt trội nhờ khả năng kiểm soát chất lượng và tối ưu hóa hàm lượng hợp chất hoạt tính như cordycepin và polysaccharide.
Đặc biệt, ông Nguyễn Quốc Huy cũng chia sẻ: “Trong quá trình sản xuất, HTX chú trọng nghiên cứu, ứng dụng khoa học - công nghệ và đã thành công trong việc chiết xuất nano Đông trùng hạ thảo – một bước tiến đột phá giúp tăng cường khả năng hấp thụ các hợp chất hoạt tính vào cơ thể. Công nghệ này mở ra tiềm năng ứng dụng trong các sản phẩm chăm sóc sức khỏe cao cấp như sữa nano Đông trùng hạ thảo và cao lỏng Đông trùng hạ thảo, với các phân tử siêu nhỏ thẩm thấu trực tiếp vào tế bào, nâng cao hiệu quả dược lý. Các sản phẩm này không chỉ đáp ứng nhu cầu thị trường mà còn góp phần khẳng định vị thế của Việt Nam trong lĩnh vực công nghệ sinh học.”
Nói về hoạt động sản xuất - kinh doanh, ông Nguyễn Quốc Huy chia sẻ: “HTX không chỉ tập trung vào sản xuất và chế biến, mà còn tiên phong trong việc xây dựng mô hình liên kết bao tiêu sản phẩm, mở rộng vùng nguyên liệu trồng dâu nuôi tằm tại các tỉnh Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Tuyên Quang. Mô hình này đã mang lại thu nhập ổn định cho hàng trăm hộ gia đình nông thôn, góp phần xóa đói giảm nghèo và làm giàu tại chỗ.
Ngành dâu tằm không chỉ cung cấp kén tằm làm vật chủ cho nuôi cấy Đông trùng hạ thảo, mà còn mang lại nhiều lợi ích khác như bảo vệ môi trường thông qua việc trồng cây dâu, giảm xói mòn đất và cung cấp lượng lớn tơ tằm cho ngành dệt lụa trong nước và xuất khẩu. Sự liên kết chặt chẽ giữa HTX và người dân đã tạo nên chuỗi giá trị bền vững từ sản xuất nguyên liệu đến chế biến sản phẩm cuối cùng.”
Trong suốt chặng đường 17 năm qua, Giám đốc HTX Nấm Tam Đảo - Nguyễn Quốc Huy đã không ngừng nỗ lực mang lại hiệu quả cho xã hội, cho người dân và làm giàu chính đáng trên mảnh đất quê hương. Với cách làm sáng tạo, anh đã kết hợp sản xuất với du lịch, biến trang trại HTX Nấm Tam Đảo thành điểm đến của các tour, đoàn khách du lịch trong và ngoài nước. Đây là mô hình trải nghiệm nông nghiệp công nghệ cao, kết hợp giữa thiên nhiên và sức khỏe con người, phù hợp với chủ trương của Đảng và Nhà nước, được chính quyền địa phương hoan nghênh.
Giám đốc HTX Nấm Tam Đảo (Phú Thọ) Nguyễn Quốc Huy đã vinh dự được Trung ương Hội Nông dân Việt Nam trao Bằng khen tại Đại hội Thi đua yêu nước lần thứ VI, ghi nhận thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua yêu nước giai đoạn 2020 - 2025.
