Núi Túy Vân-Nguồn: hue.vnn.vn
Chùa Túy Vân hay còn gọi là chùa Thánh Duyên. Chùa nằm cách thành phố Huế khoảng 50km về phía Đông, thuộc xã Vinh Hiền, huyện Phú Lộc trên một ngọn núi nhỏ đứng sừng sững giữa bốn bề sóng nước của phá Tam Giang và biển Đông. Đó chính là núi Túy Vân, trên đỉnh núi là ngôi chùa Tháp có lịch sử hàng trăm năm tuổi.
Từ xa, Túy Vân là một ngọn núi nhỏ gần cửa Tư Hiền, nổi lên bên sóng nước đầm phá Cầu Hai. Ngày xưa, có tên gọi là Mỹ Am Sơn. Núi Tuý Vân có đỉnh cao 60m so với mặt nước đầm phá, trong một lần chúa Nguyễn Phúc Tần (1648-1687) đi qua đây, thấy phong cảnh thơ mộng, hữu tình, bèn lập một ngôi chùa nhỏ làm nơi cầu phúc cho dân địa phương. Đến đời vua Minh Mạng cho xây dựng lại và đổi tên là chùa Tuý Ba. Năm vua Minh Mạng thứ 17 (1837), chùa được tùng tu và xây dựng thêm lầu. Đến năm Thiệu Trị nguyên niên (1841), chùa được tiếp tục trùng tu và đổi tên chùa Tuý Vân.
Vua Thiệu Trị liệt Tuý Vân vào thắng cảnh của đất thần kinh trong bài thơ "Vân Sơn thắng tích" và cho khắc bia đá dựng bên chùa đặt tên "Linh Thái, Túy Vân hệ nhị quốc gia chi thắng cảnh" (Linh Thái, Tuý Vân đều là thắng cảnh của quốc gia). Trên đỉnh Túy Vân, nổi lên có ngọn tháp ba tầng là Điều Ngự. Đứng ở tầng 2 và 3, có thể nhìn thấy hết toàn cảnh của huyện Phú Lộc. Giữa lưng chừng núi là chùa chính, dưới chân núi còn có ngôi Chùa Lớn làm chỗ ở cho chư tăng, trước và sau chùa có nhiều cây lá sum suê.
Trải qua thời gian, chùa Túy Vân đã xuống cấp, điêu tàn đổ nát nhưng vẫn giữ được nét cổ kính của một ngôi chùa có lịch sử hàng trăm năm. Đây là ngôi chùa có phong cảnh độc nhất vô nhị trong các chùa tại Huế với hàng trăm gốc cây cổ thụ, bao quanh chùa là hệ thống rừng nguyên sinh với những gốc cây có đường kính hai ba người ôm không xuể, dây leo chằng chịt. Hai bên lối đi lên tháp Điều Ngự là hàng tam cấp dài bằng đá đầy lá cây và cỏ dại mọc vì vắng dấu chân người.
Được biết, Túy Vân Sơn đã được xếp vào thắng cảnh quốc gia, do nằm ở vị trí cách xa thành phố nên ít khi có người viếng thăm, thỉnh thoảng chùa mới đón tiếp một vài đoàn khách từ thành phố. Hiện nay do thời gian sử dụng và sự vô ý của du khách nên hệ thống chùa chiền đã xuống cấp nhiều.
Có thể nói núi Thuý Vân và chùa Thánh Duyên trước kia là thắng cảnh và sau này mãi mãi vẫn là thắng cảnh của đất Thần Kinh. Nhà nước đang có chính sách tu bổ để thắng tích thời xưa khỏi bị mai một.
Theo Di Sản Xanh
