Ở Việt Nam, giọng nói được chia làm 3 vùng chính là Bắc, Trung, Nam. Trên thực tế, gần như mỗi địa phương sẽ có một giọng nói khác nhau, từ âm điệu, cách nhấn nhả, đến biến đổi câu chữ. Nhiều người cho rằng giọng Hà Nội là giọng có phát âm chuẩn nhất Việt Nam. Lý do bởi hầu hết các phát thanh viên, BTV, MC đều nói giọng này. Nhưng quan điểm này thật ra lại không hề chính xác.
Chúng ta cần hiểu rõ, tiếng Việt chuẩn, giọng chuẩn phải là giọng phát âm theo luật chính tả quy định. Mỗi phụ âm đầu, cuối, mỗi vần, tiếng đều có thanh điệu khác nhau, được phát âm khác nhau. 2 tiếng được viết khác nhau, nhưng lại đọc giống nhau thì 1 tiếng đã bị mất đi.
Chẳng hạn, với giọng Hà Nội, các phụ âm đầu như S, Tr, R thường được phát âm thành X, Ch, Gi/D. Các vần như “ưu” lại phát âm thành “iu” (nghiên cứu – nghiên kíu). Các vần như “ươu” phát âm thành “iêu” (con hươu – con hiêu, rượu – riệu).
Tương tự, nhiều tỉnh thành miền Bắc có sự nhầm lẫn lớn trong phát âm L/N, âm “e” thành “ie” (mẹ - mịe), “o” thành “oa” (có – cóa).
Trong khi đó miền Trung lại thường phát âm rất chuẩn âm đầu, song lại sai dấu. Dấu ngã hầu hết đều chuyển thành dấu nặng, dấu hỏi. Một số địa phương như Quảng Trị, Huế còn không phân biệt được phụ âm cuối C/T, N/NG (con - coong, ăn – ăng, mứt – mức...). Bên cạnh đó là nhiều âm, vần bị biến đổi lạ.
Giọng miền Nam thì không có dấu ngã (ngã đều bị biến đổi thành hỏi). Đa số các phụ âm cuối đều bị biến mất “t” thành “c”(mứt – mức), biến đổi vần (an – ang), phụ âm đầu bị phát âm lệch “v” thành “d” (về - dề), “q” thành “g” (qua – goa).
Ở Việt Nam, không có địa phương nào phát âm chuẩn hoàn toàn, thậm chí cả Hà Nội. Nhiều người quan niệm, giọng miền Trung vì nặng nên sai chuẩn nhiều nhất. Nhưng thực tế có một địa phương ở miền Trung phát âm chuẩn hơn Hà Nội, Sài Gòn hay Huế. Đó chính là thành phố Vinh, thuộc tỉnh Nghệ An.
Cần phân biệt rõ rằng giọng Vinh khác hoàn toàn với giọng những địa phương khác ở Nghệ An. Giọng Vinh vốn nhẹ hơn, rõ hơn, ít phương ngữ, ít sai ngữ âm nhất, ít sai chính tả nhất.
Nhiều nhà ngôn ngữ cho rằng vì không bị ảnh hưởng giao thoa chất giọng như ở Hà Nội (Hà Nội giáp nhiều tỉnh đồng bằng Bắc bộ, trải qua hàng nghìn năm Bắc thuộc, giao lưu chất giọng với người Hán, sau này còn có người Pháp), Sài Gòn (có hàng trăm năm là thuộc địa Pháp, giao lưu chất giọng với người Hoa, Khơ Me), Quảng Nam (giao lưu chất giọng với người Chăm)… nên giọng người Vinh giữ được chuẩn tiếng Việt.
