Sắc phong và câu đối ca ngợi tiến sĩ Trương Công Giai

Năm 1685 Trương Công Giai (1) tham chính, khi những đợt giao tranh ác liệt giữa Đàng Trong và Đàng Ngoài đã chấm dứt 13 năm. với chức Bồi tụng Hình bộ Thượng thư, một vị quan của triều đình vua Lê chúa Trịnh.

Sau nữa, Trương Công Giai còn được vua chúa ban cho nhiều tước vị cao hơn như: Nhập thị kinh diên - chỉ ban cho võ quan có công với triều đình. Chức Quyền Lễ bộ sự được giải quyết mọi việc hành chính sự vụ của bộ Lễ. Chức Thự trung thư kiêm Quốc Tử Giám tế tửu. Tước Lỵ quận công chỉ ban cho những người ngoài hoàng tộc có nhiều vinh hạnh. Khi qua đời, ông còn được truy phong hàm Thiếu bảo. Trong triều đình xưa, tam Thái và tam Thiếu là hai hàm quan cao nhất. Tam Thái gồm: Thái sư, Thái phó và Thái bảo. Tam Thiếu gồm: Thiếu sư, Thiếu phó và Thiếu bảo. Với hàm Thiếu bảo, Trương Công Giai là quan thuộc hàm thứ hai, chức vị thứ 6 trong triều đình.
 

- Tháng 3 nâm Tân Mão (1711), Trương Công Giai giữ chức Phó đô Ngự sử, sau đó được tiến phong Đô Ngự sử, chuyên lo can gián nhà vua và hặc tội bá quan văn võ.

- Năm Mậu Tuất (1718), tháng giêng mùa xuân mở khoa thi chọn Cử nhân, Đô Ngự sử Trương Công Khải được cử làm Tri cống cử nhập kỳ thi diên bồi tụng, Thượng trung thư giám cẩm Sơn Nam, chấm thi duyệt quyển cho các thí sinh cống cử vùng Sơn Nam.

- Tháng 6 năm Canh Tý (1720), Trương Công Khải được tấn phong chức Thượng thư bộ Hình. đứng đầu cơ quan bảo vệ và điều hành pháp luật cho hai đời vua Lê Hy Tông và Lê Dụ Tông.

Suốt quá trình làm quan ở các ngành, các chức, ông luôn đề cao luận điểm “Quan tiết bất đáo” - Bốn đại tự do chính tay ông viết lên hoành phi, treo trước cửa công đường nơi ông thực thi công vụ. Đây là tuyên ngôn của tấm lòng Trung quân ái quốc, lời răn chính bản thân mình, đồng thời cũng là lời nhắn nhủ, cảnh báo với các quan chức ở bất cứ thời đại nào.

1- Sắc phong thần cho Trương Công Giai
 
敕?河南省清廉縣茶?洲社從前奉事?原?贈?翊?保中興靈F扶本?景城隍ê英^通靈F哲?剛?列聖武大王尊神擭國?庇?民稔著靈F應節蒙X頒{給?敕?封?準?許奉事?肆今正值?朕?四旬大慶節經頒{寶詔@覃?恩?禮?隆â登秩著加贈?含光?上等?神特準?奉事?用?誌x國?慶而ể?Á典?欽?哉
 
                                    啟?定九年七月?二十五?日?

Phiên âm:

Sắc Hà Nam tỉnh, Thanh Liêm huyện, Trà Châu xã tòng tiền phụng sự nguyên tặng dực bảo trung hưng linh phù bản cảnh thành hoàng anh thông linh triết cương liệt thánh vũ đại vương Trương Công tôn thần hộ quốc tý dân nhẫm trứ linh ứng tiết mông. Ban cấp sắc phong chuẩn hứa phụng sự tư kinh chính trị trẩm tứ tuần đại khánh tiết kinh ban bảo chiếu đàm ân lễ long đăng trật trứ gia tặng hàm quan Thượng đẳng thần đặc chuẩn phụng sự dụng trí quốc khánh nhi tham tự điển khâm tai.

Khải Định cửu niên thất nguyệt nhị thập ngũ nhật.

Tạm dịch:

Sắc cho xã Trà Châu, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam, từ tr­ước vẫn phụng thờ vị Nguyên tặng Dực bảo trung hư­ng linh phù bản cảnh thành hoàng, anh thông linh triết cư­ơng liệt thánh vũ Đại Vư­ơng tôn thần: Giúp nước che trở cho dân, luôn luôn linh ứng, trải các tiết vẫn đ­ược ban cho sắc phong phụng thờ. Nay đúng vào dịp đại khánh tiết mừng thọ trẫm 40 tuổi, đã ban chiếu báu gia ơn, lễ có thứ bậc, truyền tặng thêm hàm quang thư­ợng đẳng thần,” để phụng thờ, ghi vào điển lễ của nư­ớc. Hãy kính lấy!
 
Ngày 25 tháng 7 năm Khải Định thứ 9 (1924).(2)

2 - Câu đối

Hai đôi câu đối tương truyền là của vua Lê Dụ tông

Phiên âm:

* Trung thần hiếu tử thông minh, cầu thi sinh đắc sinh trường sinh khả ái,

* Tiến sĩ Thượng thư tài trí, bất nghi tử nhi tử kỳ tử giã thương.

Dịch nghĩa:

* Trung thần hiếu tử thông minh, thuở cầu sinh đã sinh, mong trường sinh mến mãi,

 * Tiến sĩ Thượng thư tài trí, chưa nên tử đã tử, nay bất tử thương ôi!

Trịnh Cương

 Phiên âm:

* Kỷ niên sơn hải phụng trì an đắc vị trung thần hiếu tử,

* Nhất đán tang thương để cục nan tầm suy phục hoãn y quan.

Dịch nghĩa:

* Bao năm thờ phụng núi sông, được yên tĩnh trung thần hiếu tử,

* Một sớm tang thương buồn não, khó bình tâm thay áo đổi y.

Hai đôi câu đối tương truyền là của Trương Luận Xuyên:
 
Phiên âm:
 
* Nhĩ ngoại sắt cầm nhân thế lạc,
 
* Tam đông cam chỉ phụng từ nhân.
 
Dịch nghĩa:
 
* Ba đông ngọt phụng thương cha ốm,
 
* Bao ngón đàn ngân kệ đấng vui.
 
Phiên âm:
 
* Nhị nguyệt phong sương ta Trà Lĩnh
 
* Hoài trung khâm trả mẫu thân đơn
 
Dịch nghĩa:
 
* Rét mùa sương gió ôi Trà Lĩnh
 
* Lạnh trong chăn gối mẹ đang buồn.
 
_____________________________________
 
(1) Xem 8 đôi câu đối của Trương Công Giai của Trương Sỹ Tâm trong kỷ yếu.
 
 (2) Bản gốc đang được lưu giữ tại đình làng Trà Châu, xã Thanh Tâm, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà  Nam.
 
Thạc sỹ Trương Sỹ Tâm

Link nội dung: https://phuongnam.vanhoavaphattrien.vn/sac-phong-va-cau-doi-ca-ngoi-tien-si-truong-cong-giai-a13852.html