15/03/2017 14:49
Độc đáo nghi lễ kết nghĩa của người Êđê
Nghi lễ, nghi thức của đồng bào các dân tộc thiểu số là kho tài sản quý báu góp phần làm nên bản sắc văn hóa của mỗi dân tộc trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam nói chung và các dân tộc Tây Nguyên nói riêng. Một trong những nét văn hóa đó phải kể đến sự độc đáo của nghi lễ kết nghĩa của dân tộc Êđê.
Trong khuôn khổ của liên hoan văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên năm 2017, Ban tổ chức Liên hoan đã tổ chức phục dựng nhiều nghi lễ truyền thống của các dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên. Một trong những nội dung phục dựng đó phải kể đến nghi – lễ kết nghĩa của dân tộc Êđê được tổ chức vào ngày 11.3.2017 tại Buôn Ko Dhong, phường Tân Lợi, TP Buôn Ma Thuột.
Lễ vật bao gồm một con gà trống trắng, hai ché rượu cần, chiếc còng tay biểu trưng để làm kỷ vật cho hai bên. Người kết nghĩa sẽ cùng ăn cơm nếp, trứng gà và chuối, tiết heo trộn tim để bày tỏ lòng trung thành giữa hai người, xem nhau như người trong một nhà. Đây là một nghi lễ quan trọng và được lưu truyền qua nhiều thế hệ của buôn làng. Cầu Yang phù hộ cho tình anh em buôn làng hòa thuận, vui vẻ. Dàn chiêng được tấu lên bài chiêng gọi Yang về chứng kiến, phù hộ cho những người tham gia buổi lễ. Sau khi chứng kiến các nghi thức cúng lễ kết nghĩa xong, dân làng uống rượu cần, ăn thịt, cơm nếp và múa hát giao lưu để cùng chúc phúc cho những người được kết nghĩa, cầu mong cho họ luôn đoàn kết, gắn bó bên nhau.
Ông Y - Lang - Ayun, già làng (khoa buôn) buôn Ko Dhong cho biết: Lễ mang ý nghĩa tốt đẹp, mong muốn mọi người sống chan hòa thân thiết, gắn bó với nhau như anh em một nhà, cùng chia sẻ, giúp đỡ nhau vượt qua mọi khó khăn, để xây dựng buôn làng ngày càng no ấm, giàu đẹp. Du khách không chỉ được chứng kiến những nghi thức độc đáo, riêng biệt trong buổi lễ mà còn được hòa mình vào các trò chơi, thưởng thức rượu cần...
Lễ kết nghĩa có sự chứng kiến của Yàng núi Tản Viên, Yàng Đắk Sông Đà cùng các Yàng siêu nhiên khác. Khi hành lễ, thầy cúng trong trang phục truyền thống đứng trang nghiêm, quay mặt về hướng Đông đón những luồng ánh sáng tinh túy từ mặt trời để truyền lại cho những người kết nghĩa.
Đồng bào Êđê cho rằng nghi – lễ kết nghĩa là các cá nhân trong làng kết nghĩa kết nghĩa anh em là để gắn bó với nhau và cùng giúp nhau sống tốt hơn, đồng bào Êđê đã tổ chức lễ kết nghĩa anh em là để biết nhau và là bạn của nhau đã qua ba mùa rẫy (tức thời gian quen nhau khoảng 3 năm). Việc kết nghĩa hai bên phải hoàn toàn tự nguyện, vô tư, không bên nào bắt buộc bên nào. Kết nghĩa nhằm mục đích làm cho hai người lạ thành đôi bạn thân thiết, bảo đảm kết nghĩa đến đời con, đời cháu. Hai bên con cháu coi nhau như anh em một nhà, khi có việc gì khó khăn, họ sẵn sàng giúp đỡ nhau không kể công, kể nợ.
Ông Nguyễn Văn Hà, Phó Giám đốc Sở VHTTDL Đắk Lắk cho biết: Nghi - lễ kết nghĩa của dân tộc Êđê là một nét văn hóa đặc sắc, thể hiện tinh thần đoàn kết trong cuộc sống, sinh hoạt của các cộng đồng dân tộc. Người Êđê trân trọng, gìn giữ và lưu truyền qua nhiều thế hệ, việc kết nghĩa được làm hoàn toàn tự nguyện, không vụ lợi. Nghi – lễ này mang ý nghĩa tốt đẹp, nhằm mong muốn cho mọi người sống chan hòa thân thiết, gắn bó nhau như anh em ruột thịt một nhà, cùng chia sẻ giúp đỡ nhau vượt qua mọi khó khăn, hoạn nạn để xây dựng buôn làng ngày càng no ấm, giàu đẹp.
Công tác khôi phục, bảo tồn các giá trị văn hóa Tây Nguyên nói chung, khôi phục các nghi lễ nói riêng nhằm gìn giữ các giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc, nghi thức, nghi lễ truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên là một trong những giá trị văn hóa có ý nghĩa to lớn cần được lưu giữ, trao truyền cho con cháu đời sau.
Lễ vật bao gồm một con gà trống trắng, hai ché rượu cần, chiếc còng tay biểu trưng để làm kỷ vật cho hai bên. Người kết nghĩa sẽ cùng ăn cơm nếp, trứng gà và chuối, tiết heo trộn tim để bày tỏ lòng trung thành giữa hai người, xem nhau như người trong một nhà. Đây là một nghi lễ quan trọng và được lưu truyền qua nhiều thế hệ của buôn làng. Cầu Yang phù hộ cho tình anh em buôn làng hòa thuận, vui vẻ. Dàn chiêng được tấu lên bài chiêng gọi Yang về chứng kiến, phù hộ cho những người tham gia buổi lễ. Sau khi chứng kiến các nghi thức cúng lễ kết nghĩa xong, dân làng uống rượu cần, ăn thịt, cơm nếp và múa hát giao lưu để cùng chúc phúc cho những người được kết nghĩa, cầu mong cho họ luôn đoàn kết, gắn bó bên nhau.
Ông Y - Lang - Ayun, già làng (khoa buôn) buôn Ko Dhong cho biết: Lễ mang ý nghĩa tốt đẹp, mong muốn mọi người sống chan hòa thân thiết, gắn bó với nhau như anh em một nhà, cùng chia sẻ, giúp đỡ nhau vượt qua mọi khó khăn, để xây dựng buôn làng ngày càng no ấm, giàu đẹp. Du khách không chỉ được chứng kiến những nghi thức độc đáo, riêng biệt trong buổi lễ mà còn được hòa mình vào các trò chơi, thưởng thức rượu cần...
Trong khuôn khổ của Liên hoan văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên năm 2017, Ban tổ chức liên hoan đã tổ chức phục dựng nghi lễ kết nghĩa của dân tộc Êđê
Lễ kết nghĩa có sự chứng kiến của Yàng núi Tản Viên, Yàng Đắk Sông Đà cùng các Yàng siêu nhiên khác. Khi hành lễ, thầy cúng trong trang phục truyền thống đứng trang nghiêm, quay mặt về hướng Đông đón những luồng ánh sáng tinh túy từ mặt trời để truyền lại cho những người kết nghĩa.
Đồng bào Êđê cho rằng nghi – lễ kết nghĩa là các cá nhân trong làng kết nghĩa kết nghĩa anh em là để gắn bó với nhau và cùng giúp nhau sống tốt hơn, đồng bào Êđê đã tổ chức lễ kết nghĩa anh em là để biết nhau và là bạn của nhau đã qua ba mùa rẫy (tức thời gian quen nhau khoảng 3 năm). Việc kết nghĩa hai bên phải hoàn toàn tự nguyện, vô tư, không bên nào bắt buộc bên nào. Kết nghĩa nhằm mục đích làm cho hai người lạ thành đôi bạn thân thiết, bảo đảm kết nghĩa đến đời con, đời cháu. Hai bên con cháu coi nhau như anh em một nhà, khi có việc gì khó khăn, họ sẵn sàng giúp đỡ nhau không kể công, kể nợ.
Ông Nguyễn Văn Hà, Phó Giám đốc Sở VHTTDL Đắk Lắk cho biết: Nghi - lễ kết nghĩa của dân tộc Êđê là một nét văn hóa đặc sắc, thể hiện tinh thần đoàn kết trong cuộc sống, sinh hoạt của các cộng đồng dân tộc. Người Êđê trân trọng, gìn giữ và lưu truyền qua nhiều thế hệ, việc kết nghĩa được làm hoàn toàn tự nguyện, không vụ lợi. Nghi – lễ này mang ý nghĩa tốt đẹp, nhằm mong muốn cho mọi người sống chan hòa thân thiết, gắn bó nhau như anh em ruột thịt một nhà, cùng chia sẻ giúp đỡ nhau vượt qua mọi khó khăn, hoạn nạn để xây dựng buôn làng ngày càng no ấm, giàu đẹp.
Công tác khôi phục, bảo tồn các giá trị văn hóa Tây Nguyên nói chung, khôi phục các nghi lễ nói riêng nhằm gìn giữ các giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc, nghi thức, nghi lễ truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên là một trong những giá trị văn hóa có ý nghĩa to lớn cần được lưu giữ, trao truyền cho con cháu đời sau.
Bá Thăng
Nguồn: Báo Văn Hóa
Link nội dung: https://phuongnam.vanhoavaphattrien.vn/doc-dao-nghi-le-ket-nghia-cua-nguoi-ede-a9287.html