Sách lá – báu vật của người Khùa thuộc dân tộc Bru – Vân Kiều

Có những bộ sách lá có độ tuổi từ hàng trăm, thậm chí là vài trăm năm nhưng đến nay vẫn còn sáng màu mực.



Bộ sách lá hiện nay vẫn còn nguyên màu mực - Ảnh: internet

Các bậc cao niên người Khùa cho rằng, sách lá được tẩm một loại chất gì đó mà họ vẫn không biết nên đến nay vẫn như mới nguyên, không hề bị mối mọt, chữ viết vẫn còn sáng màu mực. Trước đây, chỉ có bậc cao niên trong vùng mới đọc được bộ sách lá này, nhưng nội dung trong sách thì nhiều người dân nay vẫn nhớ.

Theo một số tài liệu và sách nghiên cứu: Sách lá của người Khùa ở xã Dân Hóa và Trọng Hoá viết: Ký tự  trên các bộ sách lá này có thể là chữ viết cổ của người Lào hoặc Khmer. Do ngày trước ở vùng Y Leeng xã Dân Hoá có ngôi chùa cổ của các nhà sư người Lào, nhưng vì chiến tranh các nhà sư này đã bỏ đi. Các bộ sách lá này rất quý hiếm. Chúng thường là độc bản, được làm rất công phu. Vì là chữ cổ xưa lại có kích cỡ lớn nên mỗi lá chỉ có thể ghi tối đa được 5 hàng. Bút và cách viết cho bộ sách này cũng đặc biệt: Người viết dùng mũi sắt mài thật nhọn làm ngòi bút, khắc từng chữ lên lá. Viết xong, họ dùng mực Tàu trộn đều với mật một loài cá sống ở khe nước phết lên...

Trao đổi với báo Thanh Niên, ông Hồ phoong cho biết, mặc dù được làm từ lá cây nhưng trải qua thời gian, nắng mưa, lũ lụt, quyển sách vẫn còn giữ nguyên hiện trạng như khi cha ông để lại. Thậm chí có nhiều trai tráng trong làng lấy hết sức để xé thử một trang giấy nhưng vẫn không bị rách.

Và đến nay, dù không đọc được chữ trong đó nhưng trải qua bao nắng mưa, thiên tai lũ lụt với hàng chục lần chuyển nhà nhưng ông Hồ Phoong vẫn cất giữ hai bộ sách lá do cha ông để lại.

"Sách này bán chẳng được mấy đồng bạc nhưng dù có trả bao nhiêu tiền đi nữa mình cũng không bán. Đây là sách quý, là báu vật hàng trăm năm của người Khùa để lại nên mình phải giữ nó. Con cháu mình rồi cũng sẽ giữ nó. Hy vọng đời sau chúng nó sẽ tìm được cách học - đọc - viết lại thứ chữ trong sách này để dạy lại cho con cháu chứ mình chịu rồi. Mình không được cha dạy thứ chữ này", ông Hồ Phoong tâm sự với phóng viên báo Người Đưa Tin.

Linh Linh (Tổng hợp)

Link nội dung: https://phuongnam.vanhoavaphattrien.vn/sach-la-bau-vat-cua-nguoi-khua-thuoc-dan-toc-bru-van-kieu-a8681.html