Kỳ lạ tục “giỗ sống” cha mẹ của người nguồn

Đã trở thành thông lệ, ngay từ những ngày giữa tháng 12 âm lịch đến trước phút giao thừa, con cháu người Nguồn, huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình đều thành tâm, tỉ mỉ chuẩn bị cơm báo hiếu để dâng lên các bậc sinh thành.



Mâm cơm "thịnh soạn" tự tay con cháu người Nguồn làm để tỏ lòng thành kính đối với các bậc sinh thành - Ảnh: internet

Đây là một phong tục không thể thiếu được của người Nguồn Minh Hóa mỗi khi Tết đến xuân về. Những người con, người cháu trưởng thành có gia đình riêng cuối năm thường làm một mâm cơm “thịnh soạn” để “giỗ sống” ông bà, cha mẹ mình.

Quan điểm của họ thật đơn giản mà thật ý nghĩa, những bậc sinh thành ra mình quanh năm vất vả nuôi mình, giờ mình đã trưởng thành mình phải làm mâm cơm báo hiếu cha mẹ chứ đến khi họ sang thế giới bên kia rồi thì làm sao báo hiếu được nữa. Mâm cơm không cần thiết phải cao sang nhưng nó phải thể hiện được tấm lòng hiếu lễ của con cháu đối với cha mẹ, ông bà.

Theo baophapluat.vn, tương truyền, tục này đã có từ xa xưa, xuất phát từ câu chuyện về lòng hiếu thảo của một chàng trai người Nguồn đối với mẹ mình. Một hôm có người đàn ông lên rừng bẫy được một con lợn rừng to. Anh ta đem về chọn những miếng thịt ngon nhất để dâng mẹ già cùng với cơm được nấu từ gạo nếp mới trên nương. Một năm sau đó, cũng vào dịp Tết, mẹ anh trở bệnh nặng, ăn uống không còn cảm thấy ngon, bà bèn buột miệng: “Giá mà được ăn một bữa ngon như năm trước thì có nhắm mắt cũng thỏa lòng”. Người con dâu nghe được, liền đem chuyện kể lại cho chồng.

Hai vợ chồng thương mẹ, nhưng nhà nghèo không có tiền để mua những món ngon nên bèn đem chút thóc giống cuối cùng của nhà ra thổi cơm. Người chồng cũng không quản ngại trời rét buốt, lặn lội ra suối bắt cá. Người vợ ở nhà thì làm thịt con gà cuối cùng của gia đình, sắp sửa một bữa cơm thịnh soạn cho mẹ. Lạ thay, mẹ anh dần dần khỏi bệnh và mạnh khỏe trở lại.

Năm sau đó, gia đình anh ăn nên làm ra, có của ăn của để. Một thời gian sau, dân làng biết chuyện đều nói là nhờ con cái hiếu thảo nên trời đất phù hộ. Từ đó, cứ vào dịp Tết đến là các gia đình trong vùng đều học theo anh trai làng hiếu thuận chọn thức ăn ngon nhất dâng lên cha mẹ để báo đáp bậc sinh thành.

Trước đây, trong nhà có bao nhiêu người con có gia đình riêng thì sẽ có ngần ấy mâm cơm dâng lên báo hiếu cha mẹ. Để không làm trùng nhau, các con phải họp bàn từ trước. Ngày nay, để tiện cho công tác của các con nên bữa cơm báo hiếu thường được các gia đình làm chung một lần.

Cho tới ngày nay, tục “giỗ sống” không chỉ là những luật tục của đồng bào người Nguồn trên dãy Trường Sơn mà nó còn vượt ra khỏi làng bản, sắc tộc, lan truyền một cách mạnh mẽ sang các nơi khác.

Linh Linh (Tổng hợp)

Link nội dung: https://phuongnam.vanhoavaphattrien.vn/ky-la-tuc-gio-song-cha-me-cua-nguoi-nguon-a8643.html