Thạch Khoán - Ngôi đình cổ duy nhất của người Mường trên đất Phú Thọ

Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, đình Thạch Khoán vẫn giữ được nét cổ kính, rêu phong và trở thành nơi hội tụ văn hóa tâm linh, trung tâm sinh hoạt văn hóa tinh thần cộng đồng, làng xã của nhân dân trong vùng.



(Ảnh: Báo Phú Thọ)
 
Đình Thạch Khoán được xây dựng theo hình chữ “Nhất” gồm 5 gian, hai dĩ. Gian chính giữa nhìn chính diện về phía núi Ba Vì, đặt bài vị thờ Tản Viên Sơn Thánh. Hai bên thờ bài vị các công chúa con Vua Hùng thứ 18, Tù trưởng Đinh Công Mộc cùng các vị thổ tù họ Đinh.

Đình được xây dựng vào những năm đầu thế kỷ XX, cổng đình được xây dựng từ năm 1930 - 1940, qua một vài lần trùng tu, đình vẫn giữ được hệ thống hoành phi, sắc phong cổ rất phong phú và có giá trị lịch sử, văn hoá… Năm 2001, đình Thạch Khoán được xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa cấp Quốc gia.

Lễ hội Đình Thạch Khoán là lễ hội của người Mường ở huyện miền núi Thanh Sơn, Phú Thọ. Lễ hội gắn với ngôi đình cổ duy nhất của người Mường trên đất Phú Thọ nơi thờ thờ đức thánh Tản Viên Sơn thời Hùng Vương, 3 vị công chúa con gái Vua Hùng và 4 vị thổ tù họ Đinh người Mường xã Thạch Khoán - người có công giúp vua Lê Thái Tổ đánh đuổi giặc Minh thế kỷ 15.

Trước ngày lễ hội ban tổ chức chọn 22 người già phúc hậu, con cháu thảo hiền, gia đình đoàn kết để xếp vào hàng quan viên cúng tế. Việc viết văn tế là công việc rất quan trọng. Nội dung văn tế cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi, mọi người hạnh phúc. Tế xong đem hóa bài văn tế, năm sau viết lại. Trong ngày hội mở diễn ra nhiều trò chơi dân gian đậm bản sắc văn hóa dân tộc. Trong đó, trò chơi ném còn (ném dúm) thu hút đông đảo người dân tham gia, là dịp mở rộng giao lưu, giao duyên, kết bạn.

Đã trở thành truyền thống đẹp, nhiều người đi làm ăn xa những năm nào cũng tranh thủ về dự hội đình. Người thuộc các dân tộc khác trong huyện, trong tỉnh cũng tới giao lưu văn hóa, thắt chặt mối đoàn kết giữa các dân tộc anh em cùng chung sống trên quê hương Phú Thọ.

Hàn Yên (Tổng hợp)

Link nội dung: https://phuongnam.vanhoavaphattrien.vn/thach-khoan-ngoi-dinh-co-duy-nhat-cua-nguoi-muong-tren-dat-phu-tho-a6619.html