Lăng mộ thái giám triều Nguyễn ở chùa Từ Hiếu

Chùa Từ Hiếu hay còn gọi là Tổ Đình Từ Hiếu là một trong những ngôi cổ tự lớn và mang đậm văn hóa, lịch sử của cố đô Huế. Ngôi chùa cổ này tọa lạc tại thôn Dương Xuân Thượng 3, phường Thủy Xuân (TP Huế, tỉnh Thừa Thiên - Huế). Ngoài các lăng mô của những thiền sư, chùa Từ Hiếu được biết đến là một nơi an nghỉ cho các thái giám triều nhà Nguyễn lúc từ trần.

Vì thế, nhiều người gọi đây là “chùa Thái Giám”. Chùa được ra đời vào năm 1843 với cái tên “Thảo Am An Dưỡng” do hòa thượng Nhất Định khai sơn và xây dựng. Hòa thượng Nhất Định nổi tiếng là người có hiếu. Tiếng tăm hiếu thảo với mẹ già của ông đã lọt đến tai vua Tự Đức, vốn là vị vua rất hiếu thảo với mẹ. Vua cảm phục trước tấm lòng vị hòa thượng này nên ban cho ngôi chùa này “Sắc tứ Từ Hiếu Tự”. Chùa được mang tên Từ Hiếu từ đó. “Từ” có nghĩa là đức lớn của Phật, “Hiếu” có nghĩa là đầu hạnh cửa Phật.

Năm 1893, đời vua Thành Thái thứ năm, chùa Từ Hiếu được hòa thượng Cương Kỷ cho trùng tu lớn. Nhiều thái giám tiếp tục quyên góp tiền đóng góp, đồng thời gửi gắm tâm nguyện sau khi chết được chôn cất tại chùa để nương nhờ cửa Phật. Và họ được nhà chùa chấp nhận.

Sau khi phục vụ trong cung cấm, khi về già hoặc đau ốm, các thái giám không được ở trong nội cung mà phải ở “Cung giám viện” phía ngoài thành. Số ít thái giám may mắn được về với bà con, họ hàng. Số còn lại sống về già và chết trong cô đơn, hiu quạnh. Họ đã liệu tính trước cho mình một nơi an nghỉ.

Một số thái giám triều Nguyễn có đóng góp tiền để xây cất và trùng tu chùa để sau khi chết được chôn tại nghĩa trang nằm bên phải của chùa. Cũng từ đó, chùa Từ Hiếu còn có tên gọi là chùa Thái Giám.
 
 
Trước cổng chùa có ngôi tháp cao 3 tầng được xây dựng vào năm 1896 dùng làm nơi tàng trữ kinh tượng theo sắc chỉ của nhà vua. Cổng chùa được xây theo kiểu vòm cuốn, hai tầng có mái che và ngay trước con đường lát gạch để vào chánh điện có một hồ bán nguyệt nuôi cá cảnh và trồng hoa sen, hoa súng...
 
Trần Thanh

Link nội dung: https://phuongnam.vanhoavaphattrien.vn/lang-mo-thai-giam-trieu-nguyen-o-chua-tu-hieu-a5526.html