Tinh dầu tràm Huế - Từ sản phẩm tiến Vua đến thương hiệu đặc sản Cố đô

Di sản từ thời Nguyễn

Tinh dầu tràm Huế có lịch sử lâu đời, gắn liền với triều đại phong kiến Việt Nam. Trong suốt hơn 350 năm của thời kỳ chín đời Chúa và mười ba đời Vua triều Nguyễn, dầu tràm luôn nằm trong danh mục các sản vật địa phương dùng để tiến Vua, thể hiện sự quý giá và công dụng đặc biệt của nó. Đến những năm 1930, dầu tràm Huế đã vươn ra thị trường Đông Dương, trở thành sản phẩm thương mại nổi tiếng.

Tiếp nối giá trị lịch sử ấy, đến nay, tinh dầu tràm Huế đã được công nhận là sản phẩm đặc sản địa phương. Ngày 3/12/2020, Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) đã cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00096 cho sản phẩm “Tinh dầu tràm Huế” – khẳng định vị thế và chất lượng vượt trội trên thị trường.

Truyền thống kết hợp công nghệ hiện đại

Tinh dầu tràm Huế được chiết xuất hoàn toàn từ cây tràm gió bản địa bằng phương pháp chưng cất thủ công truyền thống, không pha hóa chất, đảm bảo tính an toàn cho người sử dụng. Cũng chính từ nền tảng truyền thống đó, nhiều doanh nghiệp địa phương đã không ngừng cải tiến công nghệ, mở rộng quy mô và phát triển thương hiệu.

Một trong những đơn vị tiên phong là Công ty TNHH MTV Sản xuất tinh dầu Hoa Nén – được thành lập năm 2016, kế thừa cơ sở sản xuất cùng tên từ năm 2015. Đây là doanh nghiệp đầu tiên tại Huế phát triển dòng tinh dầu tràm theo hướng Vegan (thuần chay) và tiêu chuẩn VietGAP, góp phần nâng tầm sản phẩm từ hàng lưu niệm trở thành hàng tiêu dùng cao cấp, phục vụ đa dạng đối tượng khách hàng trong và ngoài nước.

Tính đến nay, Hoa Nén đã phát triển hơn 100 sản phẩm, trong đó có 16 dòng tinh dầu, nổi bật với ba dòng chính: Tinh dầu tràm cao cấp chuẩn VietGAP. Tinh dầu tràm Huế nguyên chất. Tinh dầu tràm ngâm củ nén. Sản phẩm Tinh dầu tràm Hoa Nén không chỉ được cấp quyền sử dụng chỉ dẫn địa lý “Huế” mà còn liên tiếp được công nhận là sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp Huyện, Tỉnh, Khu vực và Quốc gia từ năm 2017 đến 2023.

Công dụng của tinh dầu tràm đối với sức khỏe

Tinh dầu tràm vốn nổi tiếng trong y học cổ truyền với nhiều công dụng quý, phù hợp với nhiều đối tượng sử dụng, từ trẻ sơ sinh đến người cao tuổi. Một số công dụng điển hình gồm: Ngăn ngừa nhiễm khuẩn. Giảm ho, cảm lạnh, long đờm. Giảm đau nhức, viêm khớp. Kháng viêm nhẹ ở da. Làm sạch không khí, đuổi muỗi và côn trùng. Đặc biệt, với trẻ nhỏ, tinh dầu tràm còn giúp ngừa viêm đường hô hấp, giữ ấm cơ thể, bảo vệ da khỏi côn trùng cắn, khi được pha loãng và sử dụng đúng cách.

Hướng dẫn sử dụng tinh dầu tràm đúng cách

Tinh dầu tràm lành tính nhưng cần được sử dụng hợp lý để phát huy tối đa công dụng:

Bôi ngoài da: Dùng cho các vết trầy xước, mẩn ngứa, côn trùng đốt.

Làm sạch không khí: Nhỏ vài giọt vào nước nóng để xông phòng hoặc nhỏ lên miếng bông gòn đặt ở các góc nhà.

Xông mũi, họng: Giúp thông thoáng đường hô hấp, giảm ho, giảm đờm.

Giảm đau nhức xương khớp: Thoa trực tiếp và massage nhẹ nhàng vùng bị đau.

Pha nước tắm cho trẻ nhỏ: Chống lạnh, ngừa viêm đường hô hấp, đặc biệt hữu ích trong mùa đông.

Nhận biết tinh dầu tràm nguyên chất

Để đảm bảo chất lượng, người tiêu dùng nên biết cách phân biệt tinh dầu tràm nguyên chất:

Màu sắc: Mới chưng cất có màu trắng trong, sau khoảng 1 tuần ngả trắng xanh, 1 tháng chuyển sang vàng nhạt.

Nguồn nguyên liệu: Tinh dầu từ lá tràm tươi thường có màu sáng hơn so với tinh dầu nấu từ lá tràm đã phơi khô.

Tính chất vật lý: Khi lắc nhẹ thấy dầu sóng sánh, không có tạp chất lắng cặn.

Trên thực tế, tinh dầu tràm để càng lâu sẽ càng đậm màu. Điều này không làm giảm chất lượng mà ngược lại là đặc điểm tự nhiên của sản phẩm nguyên chất.