Hội thảo khoa học Quốc tế về hàng Con Moong

Hang Con Moong nằm trong vùng đệm rừng quốc gia Cúc Phương, thuộc bản Mọ, xã Thành Yên, huyện Thạch Thành, tỉnh Thanh Hóa với độ cao tuyệt đối là 147m, độ cao tương đối là 32m, nằm trong núi đá vôi thuộc hệ tầng Đồng Giao, khoảng 240 triệu năm. Đến tháng 11/2013, đoàn hợp tác khoa học giữa Viện Khảo cổ học Việt Nam và Viện Khảo cổ học - Dân tộc Novosibirsk đã hoàn thành khai quật hố 14m2 tại hang Con Moong.

Tại Hội thảo các nhà khoa học đã công bố kết quả khai quật tại hang Con Moong và một số hang vùng lân cận. Theo đó, đến năm 2013, các nhà khảo cổ đã xác nhận địa tầng di chỉ dày 9,5m tại hang Con Moong. Đây là một trong số di chỉ có địa tầng dày và được bảo tồn tốt ở Việt Nam và Đông Nam Á. Qua khai quật tại địa tầng hang Con Moong,  các nhà khảo cổ đã phát hiện có 10 lớp cấu trúc khác nhau. Từ lớp 1 đến lớp thứ 6, có tìm thấy công cụ lao động, xương cốt động vật, vỏ nhuyễn thể. Các lớp 7 đến 10 có công cụ đá quartz, riêng di vật tập trung nhất là lớp 10 (độ sâu từ - 8,5m đến - 9,5m). 

Theo ghi nhận của các nhà khoa học thì hang Con Moong có 4 giai đoạn phát triển văn hóa. Tại mỗi giai đoạn phát hiện các di cổ như công cụ đá cuội nghè đẽo, công cụ vỏ trai, mũi nhọn xương, rìu tứ giác và gốm Đa Bút. Nó là dấu tích văn hoá Đá mới với tiền Hòa Bình và sau Hòa Bình.  

Các địa tầng hang Con Moong đã cho thấy truyền thống cư trú hang động, truyền thống sử dụng công cụ đá và sự tiến triển về loại hình, kỹ thuật chế tác công cụ, sự biến đổi khí hậu và sự thích ứng của con người trong suốt nhiều vạn năm qua. 

Ngoài hang Con Moong, ra, các nhà khoa học còn khai quật ở hệ thống các hang xung quanh khu vực này như Hang Diêm (Bản Sánh, xã Thành Yên), hang Mang Chiêng (thuộc địa bàn vường Quốc gia Cúc Phương, tiếp giáp với xã Thành Yên)… 

Phát biểu tại hội thảo, PGS.TS. Nguyễn Giang Hải – Viện trưởng Viện Khảo cổ học Việt Nam cho biết, Hang Con Moong là nơi các khảo cổ  nghiên cứu để làm sáng rõ hơn những giá trị khoa học nổi bật của di tích hang Con Moong và định hướng quy hoạch bảo tồn cho việc lập hồ sơ Di sản văn hóa trong tương lai. Kết quả khai quật tại hang Con Moong cho thấy đây là lần đầu tiên chúng ta có được một cột địa tầng chuẩn cho di tích với các niên đại từ 60 – 40.000 BP đến 17.000 – 7.000 BP, khẳng định giá trị tổng thể của di tích. Trong thời gian tới, cần tiếp tục triển khai công tác nghiên cứu sau khai quật, có những giải pháp bảo vệ di tích...